CHP’ye kötü örnek: Yunanistan, İngiltere, Avusturya

“Miçotakis geçen sefer ki gibi ilk turda kazanamadı” demedi, Yunanistan ana muhalefet lideri. 

Bunu diyebilirdi zira 21 Mayıs’ta yapılan seçimde Yeni Demokrasi Partisi, oyların yüzde 40.8’ini aldı ama tek başına hükümet kurmak için gereken yüzde 46 oy oranına ulaşamadı. Seçimlerin 2. turu 25 Haziran’da yapıldı, Başbakan Miçotakis koltuğunu korudu. 

Çipras, “Gelecek seçimlerde “PASOK-KINAL ve Yunanistan Komünist Partisi” ile ittifak kuracağım, iktidar olacağım” da demedi, diyebilirdi. 

Sonuçta Çipras’ın başında olduğu SYRIZA ana muhalefet partisi konumunu korudu. 

Çipras, Türkiye’deki eşdeğerini örnek almak yerine Nazım Hikmet’ten bir mısrayla parti liderliğini bıraktı. 

Bir Türk vatandaşı olarak Yunanistan’ın ana muhalefet liderinin bende uyandırdığı kıskançlık duygusunun sebebi seçim kaybedince istifa etmesi değil uluslararası toplantılarda ülkesinin Ege ve Doğu Akdeniz politikalarını savunması oldu. 

CHP delegelerinin kararına rağmen Kılıçdaroğlu’nun dış politikayı teslim ettiği Ünal Çeviköz, Mavi Vatan’a yayılmacılık derken, Kıbrıs’ta kurucu anlaşmalardan kaynaklanan garantörlük haklarımızı kullanmamıza karşı çıkarken, Yunanistan’ın ana muhalefet lideri Çipras, AB Sosyalistler Birliği toplantısında, Ege ve Kıbrıs’taki Yunanistan tezlerini destekleyen konuşmalar yapıyordu. 

***

Yunanistan ve Türkiye’nin siyasi hayatı birbirine benzer biraz. Darbeler, asılan siyasetçiler, sürgüne yollanan kraliyet ailesi üyeleri. 

Fakat Yunanistan’da seçim sonuçlarının ardından istifa edebilen liderler görebiliyoruz. 

Sadece Çipras değil, 2009’da seçimleri kaybeden sağcı Yeni Demokrasi Partisi Genel Başkanı Karamanlis de genel başkanlıktan istifa etmişti. 

Bu konuda en uç örnek herhalde İngiltere’dir. 

2015 seçimlerinin sonuçlarının belirlendiği ve Muhafazakar Parti’nin iktidara geldiğinin belli olduğu saatlerde, ana muhalefet konumuna gelen İşci Partisi Genel Başkanı Ed Miliband, Liberal Parti Genel Başkanı Nick Clegg ve oylarını yüzde 3’ten yüzde 12’ye çıkaran Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi Genel Başkanı Nigel Farage , “başarılı olamadık” diyerek koltuklarından kalktılar. 

Bir seçim sonucunda istifa eden 3 genel başkanlı siyaset anlayışı İngiliziler’e düştü maalesef. 

***

Akdeniz ülkelerinden İtalya’da 2018’deki seçim mağlubiyetinden sonra siyasi yelpazenin solundaki Demokratik Parti’nin Başkanı Renzi hemen istifasını açıkladı ve bir daha aday da olmadı. 

Bir başka Akdeniz ülkesi Fransa’da, partisi 2020’de yerel seçimlerini kaybeden Edouard Philippe, hemen Başbakanlık’tan istifa etti. 

2014’te de aynı şey olmuş, Sosyalistler yerel seçimi kaybedince, Jean-Marc Ayrault Başbakanlık görevinden istifa etmişti. 

Fransa, 1789 Devrimi’nden beri farklı bir ülke diyenler çıkacaktır. 

Dünyanın çoğunun devlet olarak tanımadığı Tayvan’da Kasım 2022’de yapılan yerel seçimlerde muhalefet başarı kazandı. 

Tayvan Lideri Tsai Ing-Wen, iktidardaki Demokratik İlerici Parti Genel Başkanlığı’ndan istifa etti. 

Yok artık dedirtecek başka örnekler de var: 

Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern 6 yıl ve İskoçya Bölgesel Hükümeti Başbakanı Nicola Sturgeon 8 yıl başbakanlık yaptıktan sonra görevlerini bırakma kararı aldılar. 

Türkiye’de , 7 dönemdir Meclis’te olan muhalefet partisi milletvekillerini düşününce ne yazacağını şaşırıyor insan. 

***

Bunlar ne ki, Avusturya’dan iki örnekle bitireyim yazıyı: 

2016 yılında 1 Mayıs kutlamaları sırasında parti taraftarlarınca yuhalanan Başbakan ve Sosyal Demokrat Parti Başkanı Werner Faymann, “Avusturya’nın partisinin sonuna kadar arkasında olduğu bir başbakan ihtiyacı var” diyerek, iki koltuğunu da bıraktı. 

Mayıs 2023’te yine Sosyal Demokrat Parti Genel Başkanı Werner Faymann, parti üyeleri arasında yapılan ve bağlayıcılığı olmayan bir ankette sadece yüzde 2 geride çıktığı için genel başkanlık görevini bıraktığını açıkladı. 

İnsan bu örneklere üzülüyor ama Türkiye’de seçim başarısızlığı ardından bir istifa örneği var. 

1979’da 5 milletvekilliği için yapılan ara seçimleri Adalet Partisi kazandığı için Bülent Ecevit Başbakanlık koltuğunu bırakmış, Demirel’in Adalet Partisi azınlık hükümeti kurmuştu. 

***

Türkiye’de sandıktan çıkan kötü sonucun ardından tek istifa örneği Bülent Ecevit olduğuna göre Kılıçdaroğlu’na istifa etmeyebilir. 

Fakat görevde kalmak için sandıktan çıkan sonucu başarı saymak, hiç özeleştiri yapmamak, CHP’nin, kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün çizgisinden ne kadar saptığını konuşmamak da kabul edilebilir bir durum değil. 

Terör örgütü ağzıyla Türk Silahlı Kuvvetleri’ni kimyasal silah kullanmakla suçlayan, PKK’nın kuruluş kongresinin yapıldığı köyde “baharlar gelecek” videoları çeken Sezgin Tanrıkulu’nu parti içinde dokunulmaz kılan güç de kabul edilebilir bir durum değil. 

Baykal döneminde ayrı bir parti kurma hazırlığında olan, hazırladıkları Anayasa taslağında Türk milleti kavramına yer vermeyen, yürütme kısmında federal yapıya atıfta bulunan 10 Aralık ekibi bugün CHP’de ne kadar güçlü? 

Mesela Canan Kaftancıoğlu, 6 Ok’un, halkçılık ve devrimcilik maddelerini tercih ettiğini söyledi geçenlerde. Devrimci Çipras’ın milliyetçi olabildiği bir düzlemde, CHP’nin Altı Ok’undan bazılarını kabul edip, bazılarını kabul etmeyince ortada bir CHP kaldı denilebilir mi? 

CHP’de liderlik tartışmasının ideolojik belirsizliğin önüne geçmesi aslında en kötü senaryo ama kimse bunun farkında değil. 

Mustafa Kemal Atatürk’ün adıyla garanti yüzde 25 oy alıp, tam bağımsızlık çizgisinden uzaklaşan, sağa ya da liberal sola kayan bir CHP’de kimin genel başkan olduğunun pek de bir önemi yok. 

Kılıçdaroğlu, CHP Genel Başkanı olacaksa, “24 saat Atatürkçülük yapılmasını doğru bulmuyorum” demek yerine, özellikle ulusal güvenlikle ilgili meselelerde “Her zaman Atatürk çizgisinde ilerleyeceğiz” dese kendisi için de, CHP için de çok daha iyi olacak... 

An’lar

1855 Döner tezgâhı: Et döner bugünün lüks yemekleri arasında. Belli ki 1855’te de öyleymiş. Ustanın ve garsonların kıyafetine bakmak yeterli anlamak için.

1907 Tarabya: Tokatlıyan Otel’in altında diplomatik görevlilere hizmet veren lüks berber salonu.

1953 Yeşilköy: 1 Ağustos’ta Yeşilöy Havalimanı açılış töreni...

Haftanın fotoğrafı

Fransa’da banliyöler yine isyanda. Görünen sebep 17 yaşındaki bir genci öldüren polis kurşunları. Gerçek sebep, on yıllardır devam eden ayrımcılık, sosyal izolasyon, eşit vatandaş olamama, geleceğe dair umut taşımama. Banliyölerde başlayan hareket Macron için Sarı Yelekliler ve sendika eylemlerinden çok daha yakıcı sonuçlar doğurabilir...