Özay Şendir

ABD merkezli Global Fire Power’ın 2020 Raporu’na göre;

Türk Silahlı Kuvvetleri dünyanın en güçlü 13. ordusuna sahip, Yunanistan bu listede 33. sırada yer alıyor.

Tank sayısı önemlidir ya, Türkiye’nin 2 bin 435, Yunanistan’ın 1353 tankı var.

Koronavirüs krizinden çıkış yolu olarak tüm dünya aşılara ve kitlesel bağışıklığa bel bağladı.

ABD’de üretilmiş iki ayrı ilaç var.

Biri Eli Lilly tarafından üretilen ilaç, diğeri de koronavirüs olduğu zaman Başkan Trump’a verilen Regeneron adlı ilaç.

Bu ilaçlar hastalığı kapanların tedavisinde kullanılıyor ve tablonun ölümcül hale dönmesini engelliyordu.

Ancak Eli Lilly’nin huzurevlerinde yaptığı çalışamaya göre, ilaç koronavirüse yakalanma riskini yüzde 57 azaltıyor.

Firma, ilacının koruyucu olarak da onaylanması için Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi’ne başvurdu.

İlaç deyince aklınıza eczaneden alıp içilebilecek bir hap gelmesin, bir uzman tarafından damar yolundan veriliyor bu ilaç. Almanya bu ilaçları alan ilk Avrupa ülkesi oldu ama bu panik kaynaklı bir alım mı, ileride belli olacak.

Türkiye’de yaşadığımız mutlaka taraf olma dayatmasının son iki seçeneği Mesut Özil ile Burak Yılmaz oldu.

Durduk yere başlamadı bu tartışma. Burak Yılmaz, “Ben A Milli Takım’da forma giymiş futbolcularla ilgili yorum yapmak isterim” dedi, ardından kıyamet koptu.

Tartışmada Fenerbahçeliler Mesut Özil’den, Fenerbahçe’den hoşlanmayanlar da Burak Yılmaz’dan yana oldu.

Kimse gerçeklerle ilgilenmedi, kimse karşısındakinin ne dediğini dinlemedi.

Herkes kendi kampından alkış ve beğeni almak adına en sert ve can acıtıcı cümleleri kurmaya çalıştı.

Siyaseti, tarihi, dış politikayı ve ekonomiyi de böyle tartışıyoruz. Aslında tartışma değil, karşılıklı kin kusma yaptığımız şey.

Burak Yılmaz en kolay şeyi yapıp, ay-yıldızın arkasına saklanıyor.

Sahadaki başarısını gölgeleyen saha dışı tavırlarından, otobüs şoförüne saldırmaktan Milli Takım’da prim kavgası çıkarmaya, ayrıldığı eşinin şiddet uyguladığı iddialarından kaçmanın en kolay yolu bu.

Yaklaşık bir ay kadar önce Discovery Science’ta bir belgesel izledim.

Volkswa-gen’in fabrikalarından birini tanıtıyor ve ne kadar çevreci olduğundan söz ediliyordu.

Salı günü de BBC Earth’ün Süper Fabrikalar belgeselinde yine bir Volkswagen fabrikası “çok çevreci” diye anlatılıyordu. Tarihin en büyük emisyon yolsuzluğunu yapmış ve milyarlarca dolar tazminat ödemeyi kabul etmiş bir şirketin hem sahtekârlığını unutturmak hem de yeni nesil tüketicinin kafasında da “çevreci” olarak kodlanmak için uğraşması normal. Evrensel belgesel kanallarının, kendi kriterlerine göre, yayınlanmaya değer büyüklükteki işleri parayla çekip, yayınladıklarını biliyordum ama ha bire çevreci demeleri canımı sıktı.

Twitter’da Volkswagen için “çevreci” vurgusu yapan belgeselleri ve karbon emisyonu skandalını hatırlatan bir mesaj yazdım.

Mesajı attım, 2-3 dakika sonra bir baktım, ana akış sayfamda o mesaj yok.

Sonra üç aşağı beş yukarı aynı mesajı yazıp tekrar yolladım, o da akış sayfamda 2-3 dakika kaldı,

Türkiye, Çin’de üretilen koronavirüs aşılarından sadece Sinovac’ın ürettiği aşıyı satın aldı.

Oysa Sinopharm’ın ürettiği bir başka aşı daha var.

Bu aşı, hem Sırbistan, Pakistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kolombiya, Peru gibi birçok ülkede yaygın olarak kullanılıyor hem de yüzde 79.34 gibi yüksek bir koruyuculuk oranına sahip.

Türkiye, bu aşıdan almayı neden düşünmedi acaba?

Türkiye’nin satın aldığı Sinovac aşısı diyelim ki en güvenilir aşı.

Çin firması Sinovac, lojistik gerekçelere dayanarak bu aşıyı Brezilya ile ortak üretme kararı aldı.

Meksika, Arjantin ve Venezuela da Sinovac’ın ortak üretim yapabileceği ülkeler arasında gösteriliyor.

50 milyon doz aşıyı teslim alacağı tarih belirsiz olan Türkiye ortak üretim koşullarını hiç konuştu mu acaba?

Türkiye, yeni üretim tipi olarak bilinen mRNA aşılara çok fazla güvenmiyor diyelim. Varsayalım ki Pfizer-BioN-Tech aşısının geç alınma ve Moderna aşısının hiç alınmama nedeni de bu güvensizlik.

- Rusya’nın ürettiği Gameyala aşısı, Belarus’tan sonra bir Avrupa Birliği üyesi Macaristan’dan da onay aldı. Bu da Çin’den aldığımız gibi bir viral vektör aşısı. Bu aşıdan almayı düşünüyor musunuz?

- Tıpkı Çin’den aldığımız aşılar gibi bir başka viral vektör aşısı da Oxford Üniversitesi’nin İtalyan ilaç firması Astra Zeneca ile ortaklaşa ürettiği aşı. Bu aşı bilinen en ucuz aşı. Aşıyı geliştiren Prof. Dr. Sarah Gilbert kendi üçüzlerine de ürettiği aşıyı uyguladı. Türkiye bu aşıdan almayı düşünüyor mu?

Vatandaşa aşılanma çağrısında bulunmak iyi ama olmak isteyen aşı bulamıyor.

Çin’den bir daha ne zaman aşı gelecek onu da bilmiyoruz. Piyasada Çin üretimi aşıyla aynı şekilde üretilmiş iki aşı daha var ama o firmalardan neden aşı almadığımızı da bilmiyoruz.

Siz bize

İstanbul İl Hıfzıssıhha Kurulu, 15 Ocak’tan itibaren 20 yaş altı ve 65 yaş üzerinin toplu taşıma kullanmasını yasakladı.

Aslında 65 yaş üzerine böyle çektirmek yerine hepsini vuralım gitsin.

Şakası bile iğrenç ama bir kararı alırken, enine boyuna düşünmek gerekiyor.

Mesela İstanbul’da, kış mevsiminde daha çok emeklilerin yaşadığı Adalar ilçesinde oturanlar ne yapacak?

Vapur toplu taşıma aracı değil mi?

“Vapura binemiyorlarsa, motora binsinler” diyenler çıkacaktır, geçmişte de “Ekmek yoksa, pasta yesinler” diyen biri vardı.

Belki de koronavirüs bir mutasyon daha geçirmiştir ve Türk tipi koronavirüs vapurda bulaşıp, motorda bulaşmıyordur.

Ama bir sorun daha var, Burgaz ya da Kınalı’da oturan birisi sağlık hizmeti almak için Büyükada’ya ancak vapurla gidebilir, tüm adalara sefer yapan motor yok.

Bedava tuvalet kaldı mı, kalmadı...

Bir bardak su da parayla, bilene adres sormak da...

Çöpün bile parayla satıldığı gerçek dünyada yaşayıp, sanal dünyada bedava yaşadığımızı zannetmek ne büyük çelişki.

Akıllı cihazlarımız, para vermediğimiz uygulamalarla dolu ama bu onların bedava oldukları anlamına gelmiyor.

Bedava hizmet karşılığında, telefon rehberimizi, IP numaramızı ve daha bir sürü bilgiyi veriyoruz karşı tarafa.