Özay Şendir

22 Mart 1913’te Meis Adası’na ulaşan Yunanlı Teğmen Tiligadis’in tek bir amacı vardı.

Yorgios Yorgantopulos kod adını kullanan Teğmen’in amacı, Girit’ten gelip Meis Adası’nın yönetimini ele geçiren 30 kadar eşkıyayı adadan ayrılmaya ikna etmekti.

Giritli eşkıyalar, şubat sonu, mart başında, Meis halkından da yardım alarak, adaya çıkmış, sadece yedi kişi olan askerleri etkisiz hale getirip Kaymakam Lütfi Bey’i ve diğer Osmanlı memurlarını da tutuklamıştı.

Bu arada, Atina’ya koşan Rum kökenli Meisliler siyasi iktidardan destek almak yerine, “Osmanlı ile devam eden görüşmeler var, tutukluları derhal serbest bırakın” ültimatonu almışlardı.

Atina karışıklığa sebep vermemek adına Teğmen Tiligadis’i adaya yolladı, Giritli eşkıyalar ikna yoluyla gittiler ama ada halkı Osmanlı’ya bağlanmayı reddetti. Ağustos 1913’te Sisam’dan Meis Adası’na çıkan Yunan askerleri de amaçlarının Osmanlı nizamını tesis etmek olduğunu iddia ettiler.
2022’de Türkiye ile Yunanistan’ı karşı karşıya getiren, Meis’in tarihindeki en garip işlerden biri

Densiz Dendias’ın Yunanistan Başbakanı olmak için kurduğu kirli oyunu yazdığım gün, NATO Parlamenterler Asamblesi Siyasi Komisyon ile Akdeniz ve Ortadoğu Özel Grubu Ortak Toplantısı’nda gerginlik çıktı.

Televizyonda, Yunan parlamentere sesini yükselterek tez anlatan bir Akar gördük ama sebebini göremedik.

Oysa öncesi müthiş bir tuzak ve cep telefonuyla kaydedilen seçim propagandası çalışmasıydı.

Hikâyeyi baştan anlatayım:

Toplantıya Yunanistan’dan dört parlamenter katıldı, ikisi iktidardaki Yeni Demokrasi Partisi’nden, biri PASOK’tan, diğeri de Syriza’dan meclise girmiş isimlerdi bunlar.

Milli Savunma Bakanı Akar’ın Rusya-Ukrayna savaşı, Suriye, Ege’de yaşanan sorunlarla ilgili konuşmasının ardından, Litvanya, Romanya, İspanya’dan gelen vekiller Rusya-Ukrayna savaşına dair sorular sordular.

Ardından, söz bir inşaat şirketi sahibi olan ve Yunanistan Başbakanı Miçotakis’e girişimcilik danışmanlığı yapan Spillios Livanos’a geldi.

Adı Nikos Dendias.

Bugün Yunanistan Dışişleri Bakanı. Gençliğinden beri sağ siyasetin içerisinde ama hep üye olmuş, hiç lider olamamış.

Milletvekili seçildikten sonra 10 ay süreyle Adalet Bakanlığı, iki yıl da Kamu Düzeni ve Vatandaşı Koruma Bakanı olarak görev yaptı.

Bakanlık süresinden en fazla aklımızda kalan şey, Yunanistan meclisinde yediği dayak oldu.

Aşırı sağcı Altın Şafak’ın milletvekili Kasidiaris konuşma yaparken önünden geçen Dendias’ı uyardı, Dendias cevap verince, parlamentosunda bir güzel dayak yedi.

Yunanistan’a gelen Suriyeli mültecilere kötü muamele de Dendias’ın bakanlık döneminin eseri, bugün başını okşayan efendileri o gün Dendias’a çok laf etmişlerdi. Daha sonra, üç ay Kalkınma ve Rekabetçilik Bakanı, altı ay da Milli Savunma Bakanı olarak görev yaptı.

Partisi Yeni Demokrasi seçimleri aşırı sağcıların desteğiyle kazandığı günden beri, Dendias bir zamanlar dayak yediği adamlara şirin gözükme derdinde, bunun yolunun da Türkiye karşıtlığından geçtiğine inanıyor.

Ö

“Ada sahillerinde bekliyorum, her zaman yollarını gözlüyorum....”

1967 yılında, dönemin Başbakanı Süleyman Demirel, Kıbrıs’a çıkarma yapmak için Mersin’den askerleri şileplere bindirip sonra indirince, Rumlar da bu şarkıyı Kıbrıslı Türklerle dalga geçmek için söylemişlerdi.

Aslında bu bestenin sözlerinin Rumca versiyonu da var, “Matia mu, matia mu, matia mu, ton omation mu matia” diye başlayıp devam ediyor şarkının Rumcası. Gözlerim, gözlerim, gözümün göz bebeği diye çevrilebilir yani. Rumca güftede Ada sahilinde bekleyen kimseden söz edilmez aslında ama dedim ya, o dönem Rumların derdi Türklerle dalga geçmekti...

Bu şarkıyı ve 1967 senesini bir kenara not edip, devam edelim...

***

20 Temmuz 1974 günü yıldırım baskı yapan gazeteler, Türk askerinin Kıbrıs’a çıktığını ve kolaylıkla tüm hedeflerine ulaştığını yazıyordu. Zafer başlıkları, köy ve kasabalarda davul-zurnalı kutlamalara dönüşmüştü.

Saatler 18:00’i gösterdiğinde Beşparmaklar’da bir hareketlilik

Akar, uzun süren sohbetimizde başta Yunanistan ve Suriye operasyonu olmak üzere oldukça önemli açıklamalar yaptı. Kelime kelime söylemedi ama ulusal meselelerde duygu seferberliği olması gerektiğine dair ince mesajlar da verdi.

Efes 2022 Tatbikatı’nın ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile yaklaşık 2.5 saat zaman geçirdik. Bakan Akar ile sohbetimize gündemin en sıcak maddesi Yunanistan ile başladık haliyle. “Riyakâr” gibi ağır bir ifadeyi neden kullandığını açıkladı Milli Savunma Bakanı: 

YUNANİSTAN VEKALET SAVAŞINDA... 

“Proxy (vekalet) savaşları yüz yıllardan beri devam eden bir şey. 1919’u hatırlayın. Ne haddine Yunanistan’ın tek başına buraya gelmesi. Yunanistan 1922’de altı başbakan, bakan, genelkurmay başkanını astı, ‘Niye bizim başımızı belaya soktunuz’ diye. Kendi yöneticilerini. Biz de “Tarihe, coğrafyaya, şartlara bakın, boyunuzu aşan işlere girişmeyin, herkesin telkin ve teşviklerine uymayın” diyoruz. Yunanistan’da bazı siyasiler şahsi ikballeri için sabah kalkıyor ‘Türkiye’, akşam yatıyor

Başarıyla tamamlanan Efes 2022 Tatbikatı’nı birçok üst düzey komutan da izledi. Bakan Akar, tatbikatı izlemeye gelen komutanların yıllık izinlerinden 3’er gün düşeceğini söylemiş...

“Kampta kalan diğer ülke askerlerinin konuşmalarına kulak kabarttım, ‘Deli mi bunlar, gerçek mühimmatın arasına daldılar, biz de peşlerinden gittik’ diye anlatıyordu yaşadığı duyguyu...”

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 49 yıllık askerlik alışkanlığından olacak, yönetim tarzı net biri.

Övgüsünü de eleştirisini de direkt söylemeyi tercih ediyor. Sohbetin sonunda tatbikattaki atış başarı oranını sordum. Cebinden bir tomar kâğıt çıkardı Akar, meğer izlediği her safha için bir sürü not almış.

Biz seyrederken tüm hedefler yüzde 100 vuruldu diye görmüştük, doğru tüm hedefler vuruldu ama bir nokta bir değil iki havan atışıyla tahrip edilmiş. Bunun da notunu almış Akar, üstelik bunu söyledikten sonra havanların çok netameli silahlar olduğunu da anlattı ama bir kenara yazmış işte.

Sohbet sırasında ortaya çıkan bir başka

Efes Tatbikatı’ndan Yunanistan’a sert mesajlar çıktı, beklenen de oydu zaten.

Önce Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, ağır cümleler kurdular.

Üstelik bu cümleleri 37 ülkeden bakan ve üst düzey askerlerin olduğu bir gruba karşı kurdular.

Birinci kuş, Atina’ya Ege’de oldubittiye izin verilmeyeceğinin çok açık belirtilmesi oldu.

Efes tatbikatında bir diğer yerine getirilen amaç savunma sanayiinin geldiği nokta oldu.

Atışlarda en fazla Atak helikopterleri kullanıldı.

Tatbikat senaryosunu anlatan subay, Türkiye’nin ürettiği SİHA’ları tanıttı atışlardan önce.

Kullanılan yerli mühimmat her seferinde vurgulandı.

Efes Tatbikatı uzun yıllardır Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen en kapsamlı tatbikatlardan birisi.

Bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan da İzmir’e gelip tatbikatı izleyecek.

Cumhurbaşkanı’nın tatbikatı izlemesi aynı zamanda Yunanistan’a “Türkiye ile ipleri kopacak kadar germe, sen zararlı çıkarsın” mesajı taşıyor.

Tatbikatın gece icra edilen bölümlerinde şu ana kadar oynanan senaryoyu
özetlersem ne demek istediğim daha kolay anlaşılır:

Bayraktar çıkarma gemisinden botlara binen amfibi deniz piyadeleri düşman bölgesinde keşif amaçlı harekât gerçekleştirdi. Ardından denizde bir bölgede toplanma noktası oluşturdu. Bu sırada SAT komandoları da düşman kuvvetlerine yardım götüren bir gemiye operasyon düzenledi. Helikopterden gemiye inen SAT komandoları kısa sürede geminin denetimini ele geçirdi.

Yunanistan medyası bu tatbikattan rahatsızlığını saklamıyor ama aralarında bir İtalyan firkateyni ve