Ege Üniversitesi’nin kamelyaları

Önceki yıllarda Ege Üniversitesi (EÜ) İktisat Fakültesi’nin dekanlık binası olarak kullanılan Sarı Köşk’ün bahçesine Gazi Mustafa Kemal’in 1926 yılındaki ziyareti anısına, Heykeltıraş Heinrich Krippel’e yaptırılan ‘Türkiya’nın büyük dahi ve halaskarı / Türk çiftçisinin ulu rehberi / Cumhur reisimiz, Büyük Gazi/Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin / İzmir Ziraat Mektebini teşrifleri /Hatıra-ı şükranıdır / yazılı büstünü görmeye gitmiş, aynı yerde bulunan tarihi kamelyanın mermer sütunlarının yerde kırık vaziyette durması dikkatimi çekmişti. Ertesi gün gazetemiz yazarı Bornova araştırmacısı Altan Altın’la Sarı Köşk’ün bahçesine yeniden gittiğimizde, kamelyanın kırık sütunlarının acele olarak, acemice, orantısız bir vaziyette mermer yapıştırıcı ile yapıştırılıp ayağa kaldırıldığını görmüştük. O sırada dekanlık görevlileri yanımıza gelip bizlere alandaki yıkımların proje kapsamında yapıldığını, kısa bir süre sonra zemin kaplaması, sütunlar ve kamelyanın üst örtülerini onaracaklarını söyledi. Ege Üniversitesi kampüsünün içinde bulunan Sarı Köşk, 19. yüzyılın sonlarında Bornova Alliance Ziraat Çiftlik Okulu yönetici binası olarak kullanıldı. “Zirai pratiğe uygun geniş bir arazi üzerinde kurulmuş olan İzmir Ziraat Mıntıka Mektebi’nin: Bağcılık, Sınai-i Ziraiye, Ziraat ve Alat-ı Ziraiye (ziraat aletleri), Mevaşi (at), Ziraat Hayvanları ve Nebatat (bitkiler), Kimya, Riyaziyat (matematik), İktisat, Muhasebe ve Lisan olmak üzere sekiz bölümü vardı. 1929 yılında yenilenmeye başlanan okulun ismi Bornova Numune Ziraat Mektebi olarak değiştirilmiş; Vali Kazım Dirik 31 Ekim 1933 günü, Cumhuriyet’in 10. yıldönümü kutlamaları kapsamında mektebin resmi açılışını yapmış, Mustafa Kemal 1933 yılında, Bornova Numune Ziraat Mektebi’ni iki kez ziyaret etmişti. Aynı yılın Kasım ayında, Türkiye’ye resmi bir ziyarette bulunan bir Sovyet heyeti de mektebe gelmiş, Kızıl Ordu Başkomutanı ve Harbiye Komiseri General Voroşilov, mektep defterine şunları yazmıştı. “Bize idarecileri tarafından büyük bir aşk ve muhabbetle gösterilen Ziraat Mektebi, hakikaten mükemmel bir teşkilata sahiptir ve herhangi bir memleketin herhangi bir şehri için iftihar edilecek bir mekteptir. Talebelerine ve muallimlerine saadet ve muvaffakiyet dilerim. 1934 yılının Haziran ayında Mustafa Kemal, beraberinde İran Şahı Rıza Pehlevi, Başvekil İsmet İnönü ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras olduğu halde bir kez daha Bornova Numune Ziraat Mektebi’ne gelmişti. Nadir ağaçların çevrelediği Sarı Köşk, Ege Üniversitesi 1955 yılında açıldığında, önce Ziraat Fakültesi Misafirhanesi, ardından lokali olarak kullanıldı.” (*)

Aradan geçen bunca yıl sonra tarihi kamelyada hiçbir işlemin yapılmadığını, üzülerek gördüm. İlgililer, kamelyanın yapımı için Büyükşehir veya Bornova Belediyesi’nden yardım istemiş olsaydı, sanırım kamelya çoktan tamamlanmış olurdu. Kamelyaların bir an önce onarılmasını temenni ediyorum...

 (*) Prof. Dr. Engin Berber, EÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi