9 Eylül indirimleri
9 Eylül Zafer yürüyüşü için Anafartalar Caddesi birkaç gün öncesinden törene hazır hale getirilir, “Zafer, Anafartalar, Sakarya, Kahraman, Tunç, Vatan ve benzeri adları olan atlarıyla süvariler Türk ordusunun İzmir’e girişini canlandırırdı. Vali, belediye başkanı, askeri birlikler, bando takımı, top arabaları, okullar, öğrenci ve öğretmenler, efeler, özellikle temsil ettikleri spor dallarına özgü kıyafetleriyle bisikletçiler, boksörler, futbolcular, eskrimciler, bayrak, flama taşıyanlar, gaziler, sivil toplum örgütleri İzmir’de faaliyet gösteren firmalar yürüyüş sırasında halka bisküvi, şeker, makarna, sabun ve benzeri yerli malı ürünleri dağıtırlardı…
Umut Uğur Dikçam, “İzmir’de 9 Eylül Kutlamaları” kitabında farklı bir konuya değinip, 9 Eylül günlerine özel olarak yapılan indirimlerden şöyle bahseder.
“9 Eylül günü yapılan kutlamalar için İzmir’e gelen ziyaretçi sayısında sürekli artışa ve törenleri daha fazla halk kitlesinin takip edebilmesinde en önemli pay belki de demiryolu müdürlüklerine aitti. Yapılan yazışmalar sonucunda İzmir Kasaba ve Temdidi Demiryolu Müdüriyeti, 9 Eylül Bayramı nedeniyle, başlangıçta yalnız Karşıyaka ve İzmir’e mahsus olmak üzere 8-9 Eylül tarihlerinde yüzde 25 indirime gitti. Yapılan bu indirim sayesinde halkın kutlamalara katılımının artırılması amaçlanmıştı. Hükümet Caddesi’ndeki Şifa Eczanesi’nde ve Kâmil Kamil’de Hilal Eczanesi’nde kurtuluş günleri süresince indirimli satışlar yaparlar 6-9 Eylül tarihleri arasında dört gün süren indirimler ile bu mutlu güne katkı sağlamaya çalışırlardı.
9 Eylül gününe olan şükran borcunu ödemek ve o önemli günü daha da anlamlandırmak isteyen bir diğer girişimci de kimyager Abdüsselam Akgün idi. 9 Eylül Kurtuluş Bayramı şerefine o gün bütün tahlilleri bedava yapacağını gazete ilanları ile duyuran kimyager Abdüsselam, 1934 senesinde ücretsiz yapacağı tahlil süresini bir haftaya çıkarmış. Sünnetçi Süleyman Müftiç Efendi de 9 Eylül şerefine 6 Eylül 1934 tarihinden itibaren ayın sonuna kadar kendisine müracaat edecek zengin-fakir bütün çocukları herhangi bir karşılık beklemeden sünnet etmeyi vaat etmişti. Yapılan hazırlıklar içerisinde belki de en duygusal ve anlamlı karar, 1935 senesinde CHP Esnaf ve İşçiler Bürosu tarafından alınmıştı. 500 fakir yavruyu giydirmek ve 9 Eylül Bayramı’nda gezdirmek yönünde alınan karar gereğince bayram günü sabahı fakir işçi esnafının 600 çocuğu birlik çatısı altında baştan aşağıya giydirilmiş öğle yemeğine misafir edilmiş ve bir kısmının da zafer alayına katılması sağlanmıştı.” (1)
9 Eylül’ler kurtuluş savaşın destanını yazan atalarımızın hatıralarına sahip çıkma günüdür. Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını rahmet ve sevgiyle anıyorum. 9 Eylül Zafer Bayramınız kutlu olsun.
Kaynakça:
(1) Umut Uğur Dikçam, 9 Eylül kutlamaları 1923-1938 İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Kitaplığı.
Fotoğraf: Apikam, Korhan Beşikçi arşivi.
