SORU: 1959 dogumluyum ve 1979 yılında Almanya’da işe başladım. Halen aynı iş yerinde çalışıyorum. Bu arada 1990 yılında Türkiye’de 25 gün sigortalı çalışmam mevcut ve 2006 yılından önce yurtdışı emeklilik işlemini dolar üzerinden yaptım. Konuyu araştırınca dolar üzerinden ödemiş olsam da yurtdışında çalıştığım için emekli aylığı alamayacağımı öğrendim. Almanya’da bir müddet daha çalışmam gerekiyor. Almanya’da çalışmaktayken Türkiye’den nasıl emekli olurum ve emekli aylığı alabilirim?”
CEVAP: Türk vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerini “3201 Sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun”a göre borçlanabilmektedir. 3201 sayılı Kanun’a göre bir aylık borçlanma için en az 300 TL ödenmelidir.
Gurbetçi işçilere, yurtdışı borçlanması yapmaları durumunda diğer koşulları da sağlarlarsa emekli aylığı bağlanması mümkündür. Ancak, yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanların yurtdışında çalışmalarına devam etmeleri halinde aylıkları kesilecektir.
5997 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinde; “Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları tarihten itibaren kesilir. Türkiye’de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında ise 31.5.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışılmasına ilişkin hükümleri uygulanır” hükmü getirilmiştir.
Buna göre, sizin gibi ister dövizle isterse de TL. olarak borçlanma yapanlar, 3201 sayılı Kanun gereği yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanlar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışırsa veya ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alırsa emekli maaşları kesilmektedir.
Ancak, Türkiye’de çalışmaya başlamanız halinde Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) uygulanır ve emekli maaşı kesilmez.