Mustafa Yılmaz

Geçen Cumartesi yayınlanan yazımda İzmir Kuş Cenneti’nin Koruma Kurulu kararı ve geçen bunca zamana rağmen Milli Park ilan edilmemesi konusuna değinmiştim.
Türkiye’de sadece Tuz Gölü ile İzmir Kuş Cenneti’nde üreyen flamingolar var.
Nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan ve tüm dünyada popülasyonu 15 bin kadar olan Tepeli Pelikanların Türkiye’de ürediği 5 alından biri.
Her yıl sayıları 700’ü bulan Tepeli Pelikan, kışı İzmir Kuş Cenneti’nde geçiriyor.
Bölgede 289 kuş türü kaydedilmiş. Kuş sayısının 127 bine çıktığı zamanlar oluyor.

Ama ne yazık ki Kuş Cenneti’nde kuşlara cehennemi yaşatan bir durum var.

Bu sütunlarda 6 Ocak’ta yayımlanan “Körfez’e arabalar mı girsin, insanlar mı?” başlıklı yazımda konuya değinmiştim.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Büyük Körfez Projesi’nin önemini ortaya koymuştum.

Bu proje kapsamında; Körfez’in kuzey aksında 8 metre derinliğe ulaşacak kadar yaklaşık 13 kilometre uzunluğunda 250 metre eninde (Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Deresi açıklarından Tuzla kıyı hattına kadar olan bölümde) bir sirkülasyon kanalı açılacak.

Orta Körfez’den gelen su, böylelikle Güney Körfez’e girecek ve Kuzey’den döngüyle çıkarak Körfez’e temiz su girdisini artıracak. Sirkülasyon, Körfez’deki ekolojik kalitenin korunmasını ve iyileştirilmesini sağlayacak.

Körfez’in güney aksı boyunca açılacak olan navigasyon kanalıyla temiz su girişi artacak. Kuzey aksında oluşturulacak olan sirkülasyon kanalı da bu bölgedeki akıntı hızlarını artıracak. Su kalitesi ve biyolojik çeşitlilik iyileştirilecek. İzmir Limanı’nın kapasitesi artacak, yeni nesil gemilere hizmet vermeye başlayarak ana liman olma statüsüne kavuşacak.

Tarama ve kanal çalışmalarıyla dış Körfez’den iç Körfez’e su sirkülasyonu sağlanacak. Rehabilitasyon çalışmalarında Körfez’den çıkarılan kum, bilimsel araştırmalar sonucunda

Önemli bir bölümü Çamaltı Tuzlası içinde kalan Kuş Cenneti, Orta Gediz Deltası olarak adlandırılan bir bölge.

Kuşlar için önemli bir beslenme ve üreme alanı.

Türkiye’de sadece Tuz Gölü ile İzmir Kuş Cenneti’nde üreyen flamingolar var.

İzmir Kuş Cenneti, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan ve tüm dünyada popülasyonu 15 bin kadar olan tepeli pelikanların Türkiye’de ürediği 5 alandan biri.

Her yıl sayıları 700’ü bulan tepeli pelikan, kışı İzmir Kuş Cenneti’nde geçiriyor.

Bölgede 289 kuş türü kaydedilmiş. Kuş sayısının 127 bine kadar çıktığı görülmüş.

Kuş Cenneti’ni oluşturan Gediz Deltası’nın 2 milyon yılda oluştuğu tahmin ediliyor.

***

İzmir’de, 2000 yılına kadar kullanımda olan bir kilometre bile metro ya da metro standartlarında raylı sistem hattı yoktu.

Bugün Evka-3’ten Üçkuyular’a, Aliağa’dan Torbalı’ya kadar 165 kilometre şehir içi raylı sistem hattı hizmet veriyor.

Bir ay sonra Konak Tramvayı’nın da devreye girmesiyle 180 kilometreyi bulacak.

İzmir’in 2030 yılı Ulaşım Planı geçen hafta açıklandı. Bu plana göre 12 yıl sonra şehir içi raylı sistem hattının 320 kilometreye ulaşması öngörülüyor.

Zaten şimdiden bu hedefin üçte ikisine ulaşılmış durumda.

***

Son 15 yılda şehir içi raylı sistem konusunda İzmir büyük bir mesafe aldı. Neredeyse raylı sistemin ulaşmadığı ya da yakınından geçmediği ilçe kalmadı.

Ama bu konuda önemli bir eksik var. Kentin ortasında yer almasına rağmen otogara metroyu ulaştıracak proje başlamadı.

Geçen yıl Kasım ayında Türk Toraks Derneği’nin, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Solunum Derneği’nin de desteklediği ‘Hava Kirliliği ve Akciğer Sağlığı’ sempozyumunda çok önemli uyarılar yapıldı. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde zehir solunduğu hatırlatıldı.

Bu sem-pozyumda her yıl yaklaşık 30 bin civarında insanımızın hava kirliliğinin neden olduğu hastalıklar nedeniyle kaybedildiği vurgulandı.

Önceki gün de Çevre Mühendisleri Odası, Türkiye’de hava kirliliğinin krize dönüştüğünü açıkladı.

81 ilden sadece 6 ilin havası temiz çıktı. Ankara’da kirliliğin en fazla yaşandığı yer Hacettepe, İbn-i Sina, Yüksek İhtisas ve Numune hastaneleri ile Sağlık Bakanlığı’nın da bulunduğu Sıhhiye oldu.

***

İstanbul’da Esenyurt ve Şirinevler; İzmir’de Gaziemir ve Bayraklı zehir soludu.

Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, “İzmir’de de ölçüm yapılan bütün istasyonlarda sınır değerlerinin aşıldığını görüyoruz. Gaziemir ve Bayraklı’da hava kirliliği, 2017 yılında pik yaptı diyebiliriz. Vatandaşlar, 365 günün 228’inde kirli hava solumak zorunda kaldı. Karşıyaka’da da yine ciddi bir hava kirliliği artışı görüyoruz” dedi.

İzmir’i bu hale getiren en önemli neden, tehlikeli atık işl

Geride bıraktığımız yıl, İzmir’de çevre değerleri açısından hiç de iyi geçmedi.

Yıl boyunca, gelecek nesillerin çok daha kötü çevre şartlarında yaşamasına neden olacak gelişmeler yaşandı.

Öncelikle Gaziemir Akçay Caddesi’nde Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun (TAEK) raporlarına da geçen radyasyonlu atık skandalı konusu gündem-deydi.

Burada tehlikeli atıkların 100 tonun üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Toprak altında gömülü miktarı kimse bilmiyor.

Bu alanla ilgili ÇED izin verildi. Rapora göre her gün radyoaktif madde bulaşmış 50 ton cüruf ve toprak fiziksel yöntemlerle ayrıştırılacak.

Yani bir yılda 15 bin ton cüruf ve topraktan havaya karışan radyoaktif maddeyi Gaziemir başta olmak üzere tüm İzmirliler soluyacak.

---

Tehlikeli atık işleme konusundaki tek örnek Gaziemir değil.

Prof. Dr. İlber Ortaylı, tarih araş-tırmalarıyla dünyanın tanıdığı bir isim.

Son olarak 2017 yılında Cumhur-başkanlığı büyük ödülünü alan Ortaylı, dün Hürriyet gazetesindeki köşesinde İzmir’le ilgili çok çarpıcı bir yazı kaleme aldı.

“Bakalım bu istilayı nasıl anlatacaksın İzmir” başlıklı yazıyı bu kentte yaşayan herkesin okuması gerek.

Özellikle de İzmir’in geleceğiyle ilgili kararlar alan yerel ve genel yöneticilerin birkaç kez okuması gereken bir yazı.

***

Ortaylı, “1963’ten beri tanıdığım bir kenttir İzmir. O tarihte, bilhassa sıcakların bittiği eylül ayında tadına doyulmaz bir şehir olurdu” diyor ve şu önemli tespitleri yapıyor:

İzmir’le karşılaştırılınca, örneğin Ankara çok asık suratlı bir şehir kalırdı. Şirinyer (eski Kızılçullu) ve Buca tek katlı bağ evleri ve bağlarla doluydu. Buca ve Bornova’ya 19’uncu asır İstanbul’unda bile çok az görülür letafet ve zenginlikte Levanten konakları hâkimdi. Deniz kirlenmemişti. Körfez hayatiyet doluydu ve İzmir insanı kucaklayan bir sıcaklığa sahipti. Ahali cana yakındı ve Akdenizliydi.

Bu hal epey zaman devam etti. Derken imar çılgınlığı etrafı sardı. İzmirliler bir yandan hava kirliliğinden de söz ediyorlar. Trafik tıkanıklığı da ortada ama İ

Ramsar Anlaşması ile de koruma altında olan bir alan. Homa, Çilazmak ve Kırdeniz Dalyanı olmak üzere üç lagünden oluşuyor.

1982 yılında Orman Bakanlığı’nca Yaban Hayatı Koruma Sahası ilan edilmiş. Şu anda Türkiye’nin tek yaban hayatı koruma sahası.

Önemli bir bölümü Çamaltı Tuzlası içinde kalan ve Orta Gediz Deltası olarak adlandırılan bölge, kuşlar için önemli bir beslenme ve üreme alanı.

Türkiye’de sadece Tuz Gölü ile İzmir Kuş Cenneti’nde üreyen flamingolar var.

İzmir Kuş Cenneti, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan ve tüm dünyada popülasyonu 15 bin kadar olan tepeli pelikanların Türkiye’de ürediği 5 alandan biri.

Her yıl sayıları 700’ü bulan tepeli pelikan, kışı İzmir Kuş Cenneti’nde geçiriyor.

Bölgede 289 kuş türü kaydedilmiş. Kuş sayısının 127 bine kadar çıktığı görülmüş.

Kuş Cenneti’ni oluşturan Gediz Deltası’nın 2 milyon yılda oluştuğu tahmin ediliyor.