Mustafa Yılmaz

İzmir Kuş Cenneti, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan ve tüm dünyada popülasyonu 15 bin kadar olan Tepeli Pelikanların Türkiye’de ürediği 5 alandan biri.

Türkiye’de sadece Tuz Gölü ile İzmir Kuş Cenneti’nde üreyen flamingolar var.

Her yıl sayıları 700’ü bulan Tepeli Pelikan, kışı İzmir Kuş Cenneti’nde geçiriyor.

Bölgede 289 kuş türü kaydedilmiş. Kuş sayısının 127 bine kadar çıktığı görülmüş.

Önemli bir bölümü Çamaltı Tuzlası içinde kalan Kuş Cenneti Orta Gediz Deltası olarak adlandırılan bir bölge.

Kuşlar için önemli bir beslenme ve üreme alanı.

Türkiye’de sadece Tuz Gölü ile İzmir Kuş Cenneti’nde üreyen flamingolar var.

Kuş Cenneti’ni oluşturan Gediz Deltası’nın 2 milyon yılda oluştuğu tahmin ediliyor.

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun (TAEK) 2007 yılında yayımladığı raporla, Gaziemir’de Akçay Caddesi üzerindeki fabrikanın çevresinde radyasyonlu atıkların gömülü olduğu bir alan tespit edildi.

Fabrikada ‘radyoaktif kaynak’ olduğu ve bu malzemelerin Türkiye’de bulunmadığı belirtildi.

Radyasyonun ‘Europium 152’ adı verilen bir malzemeden bulaşmış olabileceği, bu malzemenin de nükleer santrallerde kullanıldığı ve Türkiye’ye getirilme-sinin de yasak olduğu ifade edildi.

Tehlikeli atıkların 100 tonun üzerinde olduğu tahmin edildi. Toprak altına gömülen miktarı ise kimse bilmiyordu.

***

Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Helil İnay Kınay, 10 Ağustos 2017 tarihinde ÇED olumlu belgesi verildiği halde Gaziemir’deki radyoaktif bulaşıklı atıkların ayrıştırılması ve bertarafı projesinin bir türlü başlamadığını belirterek şu bilgileri verdi:

“Gaziemir’de tehlikeli ve nükleer atıklar ile ilgili süreçte 10 yılda gelebildiğimiz nokta bu.

Fabrika sahasında bulunan tehlikeli atıklar ve radyoaktif atıklar ile bölge halkı ve İzmirliler yıllardır yaşamaya devam ediyor.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu Bornova TV’de önemli açıklarda bulundu.

Daha önce Türkiye’nin ilk yerli otomobil fabrikasının İzmir’de kurulması için girişimlerde bulunan Kocaoğlu en uygun yeri şu cümlelerle açıkladı:

Aliağa’dan Şakran’a giderken Çaltılıdere tarafında bazalt ocaklarının orada verimsiz büyük araziler var.

Hem Aliağa hem de Çandarlı Limanı’na yakın optimum nokta burası. Türkiye’nin yerli otomobil fabrikası için tercih Aliağa tarafı olmalıdır.

İzmir bugün büyüme trendiyle çok önemli bir noktaya geldi.

24 saat temiz su verilen, çevre yatırım-larında öncü, raylı sistem ağını 11 km’den 180 km’ye çıkaran bir kent.

Tercih mutlaka İzmir olmalıdır.

***

Geçen Cu-martesi (10 Şubat) yayımlanan yazımda Mahalli Çevre Kurulu kararlarını aktarmıştım.

Kurul, İzmir’in 11 değişik yerinde, inşaat firmalarına 24 saate varan çalışma izinleri verdi.

Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Helil İnay Kınay, konuyla ilgili çarpıcı tespitlerde bulundu.

***

Kentleşme ve yapılaşmanın getirdiği en önemli çevresel problemlerden birinin gürültü sorunu olduğuna dikkat çeken Kınay, şu bilgileri verdi:

Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen gürültü; işitme kaybı, stres, uyku bozukluğu gibi fiziksel ve ruhsal sorunlara neden olmaktadır.

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği; faaliyetler kapsamında oluşacak gürültü düzeyleri ile ilgili sınır değerleri ve çalışma saatlerini belirlemekte, gürültü yönetimi ve önlenmesine ilişkin süreçlerin yönetimini tanımlamaktadır.

Çevresel Gürültü Mevzuatı; bina inşaatları için de çalışma saatleri ve gürültü düzeyi ile ilgili sınırlamalar getiriyor. İşletmeler, bu kısıtlara uymak ve sınır değerlerin aşılması durumunda da önleyici tedbirler almak durumundadır.

Hem de bu izinleri, adında çevre kelimesi geçen bir kurul veriyor.

Mahalli Çevre Kurulu’nda kentteki çeşitli kamu kurumlarının temsilcileri yer alıyor.

Kurul, geçen hafta yaptığı son toplantısında çevre ile ilgili olarak çok gürültü koparacak kararlar aldı

İzmir’in 11 değişik yerinde inşaat firmalarına 24 saate varan çalışma izinleri verildi.

---

Bu kararlar; özel kişi ya da kuruluşlara ait inşaatların da devlete ait inşaatlar gibi “kamu yararı” ilkesinden yararlanarak 24 saat faaliyetlerine devam etmesini içeriyor.

Çevresel Gürültünün Değerlendirmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin Şantiye Alanları İçin Çevresel Gürültü Kriterleri adlı 23’üncü maddesi şöyle:

“Kamu yararı gerektiren baraj, köprü, tünel, otoyol, şehir içi anayol ve toplu konut gibi projelerin inşaat faaliyetleri, İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile geceleri de sürdürülebilir.”

Tüm büyük kentlerde olduğu gibi İzmir’de de herkesin kullanacağı alanlar konusunda ciddi sıkıntılar var.

Neredeyse 100 metrekarelik bir park yapmak için bile yer bulmak zor.

Ama diğer taraftan kamu arazisi satışları da büyük bir hızla devam ediyor.

Son 10 yılın rakamları incelendiğinde Özelleştirme İdaresi yoluyla İzmir’de kamunun malı olan 192 adet büyük gayrimenkulün satıldığı görülüyor.

Satılan arazilerin toplam büyüklüğü 20 milyon metrekareyi aşıyor.

Yani İzmir’de elden çıkan kamu arazileri 40 fuar alanı büyüklüğünde.

Özelleş-tirme İdaresi Başkanlığı verilerine göre İzmir’de; Çeşme’den Bornova’ya, Urla’dan Torbalı’ya kadar hemen her ilçede satışlar gerçekleşti.

İzmir’de ihale süreci tamamlanan kamu arazilerinin satışlarından geçen yıl 100 milyon liraya yakın gelir elde edildi.

Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, İzmir’de maden arama ve işletme amaçlı madencilik faaliyetleri için 1.839 (1 milyon 839 bin metrekare) hektar alanda verilmiş ve devam eden izin var.

Buca da, izin verilen bölge orman alanında yer alıyor. Yılda 275 bin dinamit patlatıl-masına rağmen ormanın zarar görmeyeceği yönünde rapor çıktı.

Şak-ran’da taş ocağı için izin verilen alan, şehir merkezine sadece 250 metre uzaklıkta.

Seferihisar, Bergama, Kemalpaşa, Menemen, Buca ve Yeni Şakran’da taş ocağı izni için “Çevresel Etki Değerlendirme’ye (ÇED) gerek yoktur” kararları verildi.

***

Aliağa’nın Güzelhisar Mahallesi’nde yıllık 500 bin ton kapasiteli andezit-bazalt ocağı için “ÇED gerekli değildir” kararı verildi.

Aliağa’daki söz konusu alan 98.59 hektar. Taş ocağına en yakın yerleşim birimi 600 metre mesafede.

Güzelhisar ve Çıtan mahallelerine 2, Aliağa Merkezi’ne ise 6 kilometre uzaklıkta.

Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serpil Kahraman’ın araştırma sonuçları, geçen haftanın önemli gündem maddelerinden biriydi.

Araştırmaya göre İstanbul, göç veren bir kent haline geldi. Ancak İzmir’e göç edenlerin sayısı her geçen yıl artıyor.

Üstelik, İzmir’e göçün büyük bölümü de İstanbul’dan. İzmir’e İstanbul’dan göç edenlerin sayısı 17 bin. 2010 yılında İstanbul’dan İzmir’e göç edenlerin oranı yüzde 5’ti, bugün ise yüzde 17’e yükseldi.

---

Araştırmalar ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) rakamları, İzmir’e olan ilgiyi açık şekilde kanıtlıyor.

Bu ilgiye ve artan nüfusa paralel olarak gerekli tedbirlerin alınması, kent içi yatırımların yapılması, artık her zamankinden daha önemli bir konu.

Ancak ne yazık ki, genel bütçeden İzmir’in aldığı paya henüz yansıyan bir durum olmadı.

İzmir Ekonomi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Esen’in araştırmasına göre, 2004-2016 yılları arasında İzmir’e merkezi hükümet 9.9 milyar lira yatırım yaptı,