Menderes Özel

Tarihin en güçlü kadınlarından Hititlerin “Barış Kraliçesi” Puduhepa, 21’inci yüzyılda da insanlığa barış ve sevgi vadediyor.

“Gece saldırarak şehri aldım. Toprağına yaban otu ektim. Benden sonra kim kral olur ve Hattuşa’yı yeniden iskan ederse göklerin fırtına tanrısının laneti üzerine olsun.”

Anitta’nın MÖ 18. yüzyılda yerle bir ettiği kent -onun lanetine rağmen- kaderin cilvesi, ikinci kuşaktan torunu I. Hattuşili tarafından iskan edilip medeniyet tarihine adını ilklerin kenti diye kazıyacak kadar önem kazanmıştı.

MÖ 12. yüzyılda kesin olarak bilinmeyen bir nedenle terk edilen Hattuşa, Milattan Sonra 21. yüzyılda, efsanevi kraliçesi Puduhepa’yla insanlığa yol göstermeye devam ediyor.

Demet Sabancı Çetindoğan başkanlığındaki T-ONE derneğinin davetlisi bir grup gazeteciyle “Hitit Ülkesinin Barış Kraliçesi Puduhepa Projesi” kapsamında geldiğim Çorum’da, 3 bin 500 yaşındaki Puduhepa’nın bu İç Anadolu kentini dönüştürme iddiasının tanığı oldum.

Kültür ve Turizm Bakanlığı,

Pirelli Takvimi’nin Bryan Adams’ın fotoğrafladığı 48’incisi kalburüstü müzisyenlerin yol hikâyelerini anlatıyor

Takvimler 1992’nin 28 Temmuz’unu gösterdiğinde, İstanbul tarihi bir akşama tanıklık ediyordu. “Robin Hood: Hırsızlar Kralı” filminin tema şarkısı “(Everything I Do) I Do It for You” ve “Waking Up the Neighbours” albümüyle 1991’de kariyerinin zirvesine tırmanan Kanadalı Bryan Adams, uluslararası bir yıldızın Türkiye’deki ilk stadyum konseriyle ülkedeki eğlence anlayışında yani bir sayfa açıyordu. Sonra gelsin Metallica’lar, Rolling Stones’lar, Madonna’lar, Michael Jackson’lar, GunsN’ Roses’lar...

Bir yıldız, Bryan Adams, hem de kariyerinin zirvesinde İstanbul’daydı... Bu satırların yazarı da hınca hınç dolu İnönü Stadyumu’nda bu tarihi ana sahnenin en önünde şahit olan bir yeniyetmeydi.

Yıllar yılları kovaladı. Birçok başarılı albüm daha yapan Adams, bu kez “Takvim” fotoğrafçısı olarak yine “tarih yazıyor”... Takvim dediğimze

1453’te Osmanlı’nın başkenti İstanbul olsa da saray için önemini 19. yüzyıla kadar sürdüren Edirne’de bu tarihin izini sürüyoruz

İstanbul’dan 240 kilometre boyunca su gibi akıp giden yolda bir kente yaklaştığımızın ilk habercisi şehir dışında yükselen çok katlı çirkin binalar oluyor. Neyse ki ilerledikçe beliren Selimiye’nin minareleri yüreğimize umut ve heyecan zerk ediyor. Ve Koca Sinan’ın ustalık eseri tüm haşmetiyle bizi kucakladığında yüzyıllardır kalbinde olduğu Edirne’nin sıcak ve mütebessim yüzü birden ruhumuzu teslim alıyor.

İki günlük hızlandırılmış Edirne maceram İl Kültür ve Turizm Müdürü Kemal Soytürk’ten gelen telefonla başladı. Sıkı bir Milliyet Arkeoloji takipçisi olduğunu ve satırların altını çize çize okuduğunu söyleyen Soytürk, Eski Saray kazısından başladı, Hıdırlık Tabyası’ndan çıktı. Traklar’dan, Selimiye’den, eski kentten, Saros Körfezi’nden devam eden Soytürk’ün Edirne daveti, artık karşı konulamaz

Balkan Savaşları’nda Bulgarlara karşı Şükrü Paşa’nın destansı direnişinin yaşandığı Edirne’deki Hıdırlık Tabya, hem savaşı hem de Türklerin Balkan tarihini anlatan bir müzecilik şaheserine dönüştürüldü

“Düşman hatlarımızı geçtikten sonra ölürsem, kendimi şehit kabul etmiyorum. Beni mezara koymayın. Etimi itler ve kuşlar çeke çeke yesinler. Fakat müdafaa hattımız bozulmadan şehit olursam, kefenim, lifim ve sabunum çantamdadır. Beni bu mahalde gömeceksiniz ve gelen nesiller üzerime bir âbide dikeceklerdir.”

Edirne Müdafii Şükrü Paşa

8 Ekim 1912’de patlayan Balkan Savaşları’nın ilk günlerinden itibaren tüm cephelerden İstanbul’a teslim ve bozgun haberleri geliyordu. Teslim olmayan ya da bozguna uğramayan sadece Edirne kalmıştı. Savaş başlamadan kısa süre önce Edirne Müstahkem Mevkii Komutanlığı’na atanan Şükrü Paşa’dan Edirne’nin muhtemel bir kuşatma halinde yalnız 40 gün müdafaa edilmesi istenmişti.

Şükrü Paşa komutasındaki tabyada

Anadolu’da tarımın gelişmesinde rol oynayan, insanlığın en eski içeceklerinden bira insan topluluklarının birlikteliğini pekiştirmişti

En az 12-13 bin yıllık bir tarihi olduğu bilinen bira nasıl keşfedildi? Yanıtı asla bilinemeyecek bir soru. Varsayımların tamamının temelinde “tesadüf” kavramı var. Anadolu Efes’in bir etkinliği kapsamında Anadolu’da biranın arkeolojisini bu konuda en yetkin isimlerden arkeolog Doç. Dr. Güneş Duru’dan dinleme fırsatı buldum.

Redd grubuyla müzisyen kimliğini tanıdığımız Duru’nun bilim insanı kimliğiyle de bu etkinlik sayesinde tanıştım. Aşağıdaki satırlar tamamen Duru’nun aktarımından derlenmiştir.

Günümüz dünyasının birçok alışkanlığının arkasında biranın keşfiyle gerçekleşen bazı süreçler olduğu sanılıyor. Bira modern hayatın temelini sağlayan tarımın gelişmesinde rol oynamış; yerleşik yaşamı ve insan ilişkilerini düzenlemede de merkezi bir ürün olmuştu. Dünyanın farklı yerlerinde ve dönemlerinde sosyal organizasyonun, toplumsal refahın, topluluğu birlikte tutan dinamiklerin merkezindeydi. Arkeolojik

Stratonikeia; Antik, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait yapıların bir arada görülebildiği nadir yerlerden. Prof. Dr. Bilal Söğüt başkanlığındaki kazılar 12 ay aralıksız sürüyor

Antik Karia bölgesinin en önemli merkezlerinden, Yatağan’daki Stratonikeia Antik Kenti, Anadolu’da kök salmış farklı uygarlıkların izlerini taşıyor. Patara, Zeugma, Teos, Nysa ve Kaman/Kalehöyük’teki çalışmalara da destek sağlayan İş Bankası’nın desteklediği Stratonikeia Antik Kenti Kazısı’nın Başkanı 2008’den bu yana Prof. Dr. Bilal Söğüt.

Kente düzenlenen bilgilendirme gezisinde Milliyet de vardı. Prof. Söğüt’ün rehberliğinde Stratonikeia ve sanki bu kentten doğmuş Eskihisar Köyü’nü karış karış gezdik.

2008’den bu yana kazının başkanlığını yapan Prof. Söğüt, hayatını Stratonikeia’ya adamış; antik kentte yaşamı anlatırken gözleri parlıyor.

Son kazma, son söz

Kültür ve Turizm Bakanlığı’yla Pamukkale Üniversitesi adına kazının başkanlığını yapan Söğüt, Stratonikeia merkezinde Kuzey ve Batı

İngiltere’nin en büyük eve yemek paket servisi kuruluşlarından Deliveroo, üye restoranların müşteri verilerini kullanarak manipülasyon yapmak ve üye restoranlara rakip ‘hayalet mutfaklar’ kurmakla suçlanıyor

Online eve paket yemek servislerinin hizmet bedellerini birçok restoran sahibinin yüksek bulduğunu “içeriden” biliyorum. Sert rekabet ortamında varlığını sürdürebilmek için bu tür hizmetleri kayıtsız kalamayan restoranlardan bazıları, hizmete ödediği bedeli fiyatlarına da yansıtıyor.

Pandemi, eve yemek servisi sektörünün hacmini dünyada ve Türkiye’de beklenmedik şekilde büyüttü. Paket servis, dükkanlarını müşteriye kapatmak zorunda kalan restoranlara can suyu oldu veya olamadı. Cadde ve sokaklarda motorize yemek kuryeleri hüküm sürmeye başladı.

Guardian Weekly’de, İngiltere’de yemek paket servislerinden en büyüklerinden biri, Deliveroo’nun çözüm ortağı olduğu restoranların başına nasıl çorap ördüğüne ilişkin bir makaleye denk geldim.

New York’ta ritmin dinamolarından Broadway’de perdeler bir yıldır kapalı. Müzikaller başlasa bile Broadway’i nasıl bir geleceğin beklediğini kimse öngöremiyor.

Broadway’de kanlı canlı izlediğim tek müzikal ‘Spider-Man: Turn Off the Dark’ oldu. Söz ve müziği U2’den Bono ve The Edge’in tornasından çıkan müzikal, daha yolum New York’a düşmeden ilgimi çekmişti. Bu ilgi Örümcek Adam merakımdan çok müzikalin 75 milyon dolarlık bütçesi, provalarında çok sayıda oyuncunun yaralanmasından, daha resmen perdeleri açmadan 182 ön gösterim süreciyle rekor kırmasından kaynaklanıyordu.

‘Rock opera sirki’ diye tanımlayanların da olduğu müzikali izlerken salonun tepesinde, izleyicilerin üzerinde o yana bu yana salınan Örümcek Adamlar, bir müzikal sahnesi için sıra dışı görsel efektler bu masraflı ve zor sürecin eseriydi.

Müzikal bitince Broadway’e adım attım; başımı çevirdiğimde bir diğer müzikalde de Tom Hanks sahne alıyordu.

Bir gecede kapandı

İngiltere