Melih Aşık

Profesör Orhan Kural’ı, eşsiz bir dünya dostunu kaybettik.

1998’de Türkiye Gezginler Kulübü kurucusu oldu.

Kurduğu topluluklarla yaşamı boyunca 100’den fazla ülkeyi ziyaret etmişti.

Müthiş bir sigara düşmanı daha doğrusu temiz hava dostuydu.

Yaşanabilir bir çevre için hiçbir kavgadan kaçınmadı.

Kaldırıldığı hastanede koronavirüsten yaşamını yitirdi.

Henüz 70 yaşındaydı; tıbbın ne yapıp edip onu yaşatması gerekirdi. Olmadı.

Bir konferansının tutanakları elimizde. Ramazan günü yaptığı konuşmada diyor ki:

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar 17 Aralık’ta Ukrayna’yı ziyaret ettiler.

İki bakan, devlet yetkililerinin yanı sıra, ayrılıkçı bir Kırım heyetiyle de görüştü.

Bakanlar iki ülke arasındaki “stratejik ortaklık anlaşması”na vurgu yaptılar,

Kırım’ın bir referandumla Rusya’ya katılma kararını Türkiye’nin tanımadığını yinelediler.

Öte yandan, malum, başımız ABD ile fena halde belada.

ABD Yunanistan’da üsler kurdu, Doğu Akdeniz’de İsrail, Mısır, Güney Kıbrıs, Yunanistan’ı örgütledi.

F-35 programındaki ortaklığımızı iptal edildi, S-400 füzelerini geri vermemiz için yaptırımlar başladı.

Avrupa Birliği 27 üyesiyle açık açık ABD ve Yunanistan’ı destekliyor.

Sakarya Üniversitesi Tarih Bölümünden Prof. Ebubekir Sofuoğlu “Üniversiteler fuhuş evi gibi” sözleriyle gündemi sarstı. YÖK bu sözleri kınadı, kendi üniversitesi soruşturma açtı.

Bu iğrenç çıkışa en ince yorumu Prof. Deniz Ülke Arıboğan yaptı:

- Üniversiteler “fuhuş evi” diye düşünen bir profesör, muhtemelen işe giderken yolunu şaşırmış, yanlış yerde göreve başlamıştır.

Acaba açılan soruşturma ciddi soruşturma mı yoksa daha öncekiler gibi göstermelik mi?

Benzer abuklukları daha önce de duyduk, bazen soruşturma açıldı, olay unutulunca göreve devam ettiler. Mesela:

“Dekolte giyinirsen taciz ve tecavüz sürpriz olmaz. Cariyelere dekolte serbesttir.”

Prof. Orhan Çeker.

“Namaz kılmayan hayvandır.”

ABD, kısaca CAATSA adı verilen “hasımlarla mücadele” yasasına dayanarak Türkiye’ye yarı ambargo uygulamasına başladı. Yaptırımlar arasında “ABD’nin ürün ve teknolojileri için ihracat lisansı verilmemesi, ABD mali kuruluşlarından 10 milyon doları aşan kredilerin verilmemesi, Eximbank kredilerinin kesilmesi, uluslararası mali kuruluşların kredi vermelerinin engellenmesi” gibi ağır kararlar var.

Türkiye’nin önüne açık bir şart konuldu:

“S-400’leri ABD’nin uygun göreceği şekilde kullanım dışı bırakacaksınız.”

Aksi takdirde, şimdilik 5 maddesi kabul edilen CAATSA’nın diğer 7 maddesi daha uygulamaya konacak. Türkiye tam ambargo altına alınacak.

Ekranlarda ve sütunlarda ABD’ye karşı misilleme yolları tartışıladursun...

Türkiye’nin ani bir karşılık vermeyeceği Dışişleri Bakanlığı’nca çoktan açıklandı:

“Türkiye uygun gördüğü şekilde ve zamanlamayla mukabelede bulunacaktır.”

Uygun şekil ve uygun zamanlama ne olacak? Meçhul...

Ressam, yazar, şair, yönetmen ve çağına damgasını vurmuş bir aydının... Abidin Dino’nun yaş günüydü 7 Aralık. Uzun yıllar yaşadığı Paris’te anıldı.

Abidin Dino’nun yakın dostlarından biri... Prof. M. Şehmus Güzel onun Adana’daki sürgün yıllarını kitap haline getirdi. Su gibi akan 250 sayfalık bu kitap “ekitap.ayorum.com” adlı sitede ücretsiz olarak okunabiliyor. Kitap Abidin Dino’nun 1943-45 arasında iki yıl süren Adana sürgünlüğünü anlatırken onun Türk Sözü gazetesindeki yazılarına, yasaklanan oyunlarına, Güzin Dino ile aşkına, Yaşar Kemal’den Orhan Kemal’e kadar dostluklarına da uzanıyor. Sürgünü anlatan iki yıllık tarih aynı zamanda Adana’nın da tarihidir. Bu iki yılda dünyadaki gelişmeleri, Adana’da olup bitenleri, harp günlerinin sıkıntılarını Dino’nun hayatıyla birlikte izliyoruz kitapta.

İki yıllık sürgün, Dino’nun adeta zorla askere götürülmesiyle son bulur. Eşi Güzin geride kalır. Haftalar geçer mektup gelmez. Güzin’in

Kadın hakları haftasında... Osmanlı saraylarında yaşanan ancak tarih sayfalarında fazlaca dile getirilmeyen dramlardan söz edelim.

Konumuz bebek yaşta evlendirilen padişah kızları.

FATMA SULTAN: Padişah İbrahim’in kızı. 1642 yılında doğdu. Üç yaşında iken Kaptanı Derya Musahip Yusuf Paşa’ya verildi. Kocası bir yıl sonra babası tarafından öldürüldüğünden 4 yaşında dul kaldı. Aynı yıl Kaptanı Derya Fazlullah Paşa’ya nikâh edildi. Kocası uzun yaşamadığından 15 yaşında dul kaldı. Ne zaman öldüğü bilinmiyor.

BEYHAN SULTAN: Sultan İbrahim’in 1645 yılında doğan kızı. 2 yaşına gelince Hazerpare Ahmed Paşa ile evlendirildi. Bir sene sonra Ahmed Paşa’nın öldürülmesi üzerine 3 yaşında dul kaldı. Daha sonra Uzun İbrahim Paşa, onun da 1683 yılında ölmesi üzerine 1689 yılında Bıyıklı Mustafa Paşa ile evlendi. 55 yaşında vefat etti.

ŞAH SULTAN: Padişah 3. Mustafa’nın kızı, 3. Selim’in ablasıdır. 1761 yılında doğdu. Üç yaşına gelince vezir-i azam Bahir Köse Mustafa Paşa ile nişanlandı. Paşa bir yıl sonra idam edildi. Dul kalan Şah Sultan 7 yaşına

Kamu hukuku uzmanı Avukat Kemal Sarıibrahimoğlu, TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski’ye yazdığı mektubun kopyasını bize de göndermiş. Malum, özellikle 2001 krizinden sonra çikletten gazoza, kuru yemişten suya, yemeklik yağdan alkollü içeceklere kadar irili ufaklı pek çok şirketimiz yabancı sermaye tarafından satın alındı. İçinde bulunduğumuz dönem pandeminin de etkisiyle benzer özellikler gösteriyor. Kemal Bey mektubunda bu konuya değinerek, önemli bir öneri yapıyor. Özetle diyor ki:

“... Dünya devi şirketler, pandemi sürecinden fayda sağlayarak çıkacaklardır. Öte yandan, ülkemizdeki sermaye ve likidite açısından daha zayıf ve özellikle de pandemiden yoğun etkilenen şirketler daha da zayıflayacaklardır. Hal böyle iken, nispeten küçük şirketlerin büyük şirketlerce satın alınması, onların bünyesine katılması ihtimali ortaya çıkmaktadır. İşte tam bu noktada tüm siyasi görüşlerin, partilerin bir araya gelerek ekonomimizin devlere teslim olmasını engellemesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, şu anda, başta siz

İngiltere Kovid aşı uygulamasına bu hafta başlıyor.

Aşıyı eksi 70 derecede koruyacak dev buzdolapları hazırlandı.

Pfizer/BioNTech aşıları Belçika’da üretilip İngiltere’ye sevk ediliyor.

İngilizler ilk partide 40 milyon doz aşı ısmarladı. 20 milyon kişiye 21 gün arayla iki defada verilecek. Öncelik sıralaması da çoktan yapıldı. Önce sağlık çalışanlarına, ardından bakımevi personeline, daha sonra +80 yaşa uygulanacak.

BBC geçen hafta BioNTech CEO’su Uğur Şahin’le konuştu. Spiker sordu:

- Siz eşinizle kendinize aşı yaptınız mı?

- Hayır, dedi Uğur Şahin, yapmadık çünkü Almanya henüz aşıyı tescil etmedi.

İngiltere aşıyı uygulamaya başlayan ilk Batı ülkesi oluyor.