Hint bitkisi Anadolu’da coştu
Gaziantep’te bir grup kadın çiftçinin başlattığı Hindistan kökenli bitki moringa üretiminde yüzler gülüyor.
Buğdayın anavatanındayız ama ekmeğimiz ithal buğdaydan. Kuru fasulye milli yemeğimiz. Ama fasulye milli değil. Yeterli miktarda üretemediğimiz için artık pilavın üzerine Kanada fasulyesi koyuyoruz. Pirincin de ithal olduğunu söylemiyorum bile. Mısır öyle, arpa öyle, ayçiçeği öyle... Biz, verimli topraklar üzerinde yaşayıp temel gıda ürünleri için milyonlarca dolar öderken, Konya kadar Hollanda tarım ürünleriyle dünyayı doyuruyor. Topraklarının çoğu deniz seviyesinin altında ama dünyanın en büyük sebze ihracatçısı olmayı başardılar. Sütte 3, ette dünyada 4’üncüler ve tarım ürünlerinden yıllık 100 milyar dolar gelir elde ediyorlar. Peki nasıl? Hedef koyarak, bilgi üreterek, teknolojiyle, araştırma ve geliştirmeyle. Bugünü, yıllar öncesinden planladıkları için şimdi ABD gibi bir devin ardından tarımda 2. sıradalar.
Antep’te mucize yarattı
Maalesef bizdeyse planlama ve araştırma aşamaları hep sorun ortaya çıktığında gündeme geliyor. Çoğunlukla da çare, sorunu daha da derinleştirecek kısa süreli çözümlerde bulunuyor. Neyse ki bazı sevindirici gelişmeler de yaşanmıyor değil. Özellikle de kadın eli değenler, Anadolu bereketinin hakkını teslim ediyor. İşte moringa. Anavatanı Hindistan olan bir bitki. Yaprağından köküne her zerresinin ayrı bir kullanım alanı var. Oldukça besleyici, vitamin değeri çok yüksek. Besin olarak da kullanılıyor, tıp ve sanayide de. Haliyle ekonomik değeri oldukça fazla. Bunu gören Gaziantep Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden bir grup idealist ziraatçi ‘Bu bitkiyi Anadolu’da da yetiştirebilir miyiz?’ sorusunun peşine düşüyor. İl Müdürü Mehmet Karayılan’ın da desteği sonrası, işin içine kadın çiftçiler de dahil ediliyor ve müthiş bir oluşum ortaya çıkıyor: Moringaantep Girişimci Kadınlar Kooperatifi.
İşe önce kırsaldaki kadınlara morgina yetiştiriciliği eğitimi verilerek başlanıyor. Sonra, Hindistan’dan ithal edilen tohumlarla deneme ekimleri yapılıyor. “Acaba tutar mı?” endişesiyle geçirilen sürenin ardından tarladaki manzara ekibe büyük moral oluyor. Çünkü moringa, Antep’te Hindistan’dan bile daha hızlı gelişmeye başlıyor. Sonra da eğitim alan kadınlar, anavatanında yetiştiriciliği görsün diye Hindistan’a götürülüyor. Tabii oradaki morgingaları görünce, bizimkilerin keyfi daha da artmış. Çünkü oradaki 1 yıllık moringa bizdeki 7-8 aylık moringaya denkmiş. Gaziantep’e oldukça mutlu döndüklerini anlatıyor kooperatif başkanı Aysel Eskici: “Aklımızda bir sürü soru vardı. Ama Hindistan’a gidince bizim topraklarımızın ne kadar bereketli olduğunu gördük. Biz gittiğimizde bitkilerimiz 5.5 aylıktı. Orada 8-9 aylık moringalarla karşılaştırdığımızda fark inanılmazdı. Hindistan’dakilerin gövde kalınlığı 2-3 santimken bizimkilerin daha 5.5 ayda 8-10 santime ulaştığına tanık olunca başardığımızı anladık. Oradakilerin kökleri havuç gibiyken bizimkiler ağaç gibi kök saldı. Anlayacağınız ithal moringa Gaziantep’te adeta mucize yarattı.”
Nasıl kullanılıyor moringa? En yaygın kullanımı çay gibi demleyerek tüketmek. 80 derece suda bir kaşık toz moringa 3-4 dakika karıştırıldıktan sonra, tozuyla birlikte içiliyor. Toz şeklinde yoğurt gibi gıdalara da katılabiliyor. Kapsül ve tablet şeklinde de satışa sunuyorlar, bir yandan da ARGE çalışmaları sürüyor. Sabununu üretmişler mesela. Moringalı makarna denenmiş. İyi sonuç alınmış, makarna üreten firmayla görüşmeler sürüyormuş. Kooperatifin kurduğu Moringa Evi’nde bölgedeki çiftçi kadınlar ürünün işlenmesi için çalışıyor. Eskici, moringaya yönelik ciddi bir talep olduğunu belirtiyor: “15 dönümden 550 kilogram yaprak tozu elde ettik. Bu da çok iyi bir verim. Bitki başına 30-40 grama denk geliyor. Şimdiden bitkiye çok talep var bölgede. Yaygınlaşınca bu talebe yetişmek zor olacak.” Antep’e ekilen moringa tohumunun ağaca dönüşmesi en çok da bölgedeki çiftçi kadınlara yarayacak. Kooperatifin 8 üyesi üretici kadınlardan oluşuyor. Alternatif üretimden elde edilen gelir kadınlar için de iyi bir girişimcilik başarısı anlamına geliyor.
