DÜNYA İÇİN GERİ SAYIM

Ekolojik yıkım her geçen yıl daha da artıyor. Mesela 20 yıl önce dünyanın kaynakları o yılın eylül ayına kadar insanlığı idare ediyordu. Geçen yılın limiti aşım günü 8 Ağustos’tu. Kuvvetle muhtemel dünyanın biyolojik kapasitesi, yeni yılda ağustosa kadar bile yetmeyecek

Bu akşam geri sayım var. 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1..... Veee hoş geldin 2018... Sevincinizi kursağınızda bırakmak gibi olmasın ama tam 152 gün önce “Hoş geldi” zaten 2018. Nasıl mı?

Şöyle ki, 2 Ağustos 2017’den beri 2018’in biyolojik kaynaklarından yiyoruz. Çünkü yerkürenin insanlığa sunduğu bir yıllık doğal kaynağı 2 Ağustos itibarıyla tamamen tükettik.

3 Ağustos 2017 gününden bugüne de yeni yıldan aldığımız ekolojik borçla yaşıyoruz.

Daralan bütçeyle ay sonunu getirmeye çalışanlar, bu duruma hiç de yabancı değil. Hep bir sonraki aydan yenir ya, aynen öyle... Yılbaşı eğlencesi için kredi çekip bu borcu 2018’de ödediğinizi düşünün. Epeydir, “Ekolojik Ayak İzi”nde de durumumuz bu. Zira bugünkü gibi tüketmeye devam edersek doğal kaynaklar açısından 1.7 dünyaya ihtiyacımız var.

İşin kötüsü, ekolojik yıkım her geçen yıl daha da artıyor. Mesela 20 yıl önce dünyanın kaynakları o yılın eylül ayına kadar insanlığı idare ediyordu. Geçen yılın limit aşım günü 8 Ağustos’tu. Kuvvetle muhtemel dünyanın biyolojik kapasitesi, yeni yılda ağustosa kadar bile yetmeyecek. Temmuzda kredi için 2019’un kapısını çalacağımız kesin. Küresel fotoğraf bunu gösteriyor.

Kişisel tüketim başta

Gelin bir de objektifi Türkiye’ye çevirelim. Hesaplamalara göre ülkemizde kişi başı “Ekolojik Ayak İzi”; 2.7 küresel hektar. Bu rakam oldukça yüksek çünkü dünyanın Türkiye coğrafyasına ayırdığı pay; 1.3 küresel hektar. Yani Türkiye’de yaşayan bir kişi, dünyanın sunduğu biyolojik kapasitenin yüzde 50’den fazlasını tüketiyor. En büyük ayak izi de zenginlerin. Bir zengin 4.4 küresel hektar tüketirken, yoksul 1.5 küresel hektarla yetiniyor. Ülkemizin Ekolojik Ayak İzi’nde başı; yüzde 82’lik dilimle kişisel tüketim çekiyor. Kişisel tüketimin yüzde 52’si gıda, yüzde 15’i ulaşım kaynaklı. (Not: Rakamlar WWF Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu’ndan)

Rakamlar böyle. Nihayetinde dünyadaki herkes ortalama bir Türkiye vatandaşı kadar tüketirse, 1.5 gezegene ihtiyaç var. O halde ne yapmalı? Hazır 2018 planları yapılıyorken, ekolojik ayak izini azaltmak için birkaç öneri paylaşalım...
İşe yılbaşı sofrasından başlayabiliriz mesela. Tüketemeyeceğiz hiçbir şeyi masaya koymamakla... İsrafa yönelik tüketime son vermekle... Başka... Gerçekten ihtiyaç duymadığımız şeyleri satın almayalım. Onarmayı, tamir etmeyi ve dönüştürmeyi düşünelim. Hatta takas edelim. Daha çok yürüyelim, toplu ulaşım kullanalım. Lüzumsuzsa söndürelim, boşa akıtmayalım. Çaydanlıkta ihtiyacımız kadar su kaynatalım, yalıtımla ısı kayıplarını önleyelim. Çöpü ayrıştıralım, boşa poşet almayalım, ambalajda geri dönüşümlüleri tercih edelim. Temizlerken kirletmeyelim, ürün seçerken sürdürülebilir üretim seçeneklerini araştıralım, yeşil ve çevre dostu girişimleri destekleyelim. Etrafımızı yeşillendirelim, iç-dış mekan demeden çevremizdeki sera gazını azaltan bitki örtüsünü artıralım.

Hediye almadıysanız

Yeni yıla saatler kala hediye telaşındaysanız, “ekolojik hediye” seçeneği, sizi mağaza mağaza gezme telaşından da gereksiz karbon ayak izi üretmeden de kurtarabilir. Buğday Derneği’nin tüketmeyen ama türeten yılbaşı hediyesi fikirlerine bir göz atın derim:

- Hiçbir şey vermeyin ama dünyaları verin: Onun için bir şarkı besteleyin, şiir yazın.
- Konser, tiyatro bileti alın.
- Yetenekli olduğunuz bir konuda ders verin (Gitar, yabancı dil, bahçecilik).
- Birlikte çekilmiş fotoğraflarınızdan bir albüm veya takvim yapın ve fotoğrafların altına, size hatırlattığı duyguları yazın.
- Gitmek istediği bir atölyeye, kampa kaydını yaptırın.
- Sempati duyduğu bir sivil toplum kuruluşuna, onun adına bağış yapın.
- Ya da evlat edinin. WWF Türkiye’nin evlat edinme kampanyasına katılarak belli bir ücret karşılığı tehlike altındaki türlerin korunmasına destek olabilirsiniz. Panda, kaplan, kutup ayısı, orangutan gibi türlerin yanı sıra Türkiye’de de görülebilen deniz kaplumbağası, yunus, saz kedisi, orfoz ve turnayı evlat edinebiliyor ve karşılığında bir sertifika alabiliyorsunuz.