Güngör Uras

Başbakan Binali Yıldırım, geçtiğimiz haftaki EKK toplantısında ekonomiye ilişkin alınan tedbirleri açıkladı.

Hükümetin işletmelerin ekonomideki yavaşlamadan kaynaklanan sıkışıklığını gidermeye öncelik verildiği görülüyor. Açıklanan tedbirler arasında döviz politikalarıyla ilgili hiçbir tedbir olmaması sürpriz oldu.

- BDDK’nın bankaların kredilerde yeniden yapılandırmaya gitmelerinin yolunu açacak düzenlemeler yapması,

- BDDK’nın tüm kredilerde karşılık oranlarını azaltma vaadi her boyuttaki firma için önem taşıyor.

Reel sektör için önemli olan bir başka açıklama, bankaların açacakları toplam 250 milyar TL’ye Hazine kefaleti. Bu amaçla bütçe kaynağına dayalı olarak Kredi Garanti Fonu oluşturulması öngörülüyor. Ekonominin yavaşlaması, reel sektörde finans çarklarını yavaşlattı.

Çarklar dönmeli

Reel sektörümüz yeni yatırım ve üretimi artırmak için yeni kredi arayışında değil. Reel sektörün sorunu, fon girişlerindeki yavaşlamanın ortaya çıkardığı finansman açığının kapatılması.

Bütün bunlar basit anlatımla, kredilerde yeni yapılandırmayı, kısa dönemde döviz kurundaki artış ve de satışların, ödemelerin yavaşlaması sonucu ortaya çıkan sorunların çözümü için bankaların desteğini gerektiriyor.

Trump, “Başkanlık Strateji ve Politika Forumu” adıyla bir danışma heyeti oluşturdu.

Forum’un üyeleri, ABD’nin 16 başarılı kuruluşunun tepe yöneticileri. ABD’nin tanınmış işadamları. Başkan, Beyaz Saray’da Forum üyeleriyle sık sık (frequently) bir araya gelecek, onların Amerikan ekonomisiyle ilgili görüş ve önerilerini dinleyecek.

Forum üyelerinin belirlenmesinde, ABD’de özel sektörün saygın ve başarılı liderlerinin bir araya getirilmesine özen gösterildiğine işaret ediliyor.

Forum üyelerinden beklenen, “Daha Güçlü ve Daha Büyük bir ABD” hedefi doğrultusunda, ekonomi yönetiminde Başkan’a destek vermeleri.

Trump diyor ki; “Forum üyeleri, istihdamı artırma ve ekonomik büyümeyi hızlandırma konusunda bilgi ve deneyim sahibi işadamları. Benim yönetimimim hedefi, özel sektörün bilgi ve deneyiminden yararlanmak, bürokrasideki engelleri kaldırmak. Özel sektöre dayalı olarak büyümeyi hızlandırmak olacak”.

Forum’un oluşumuyla ilgili açıklamada, “Forum üyelerinin Başkan’a, bürokratların ve partililerin söylemleri dışında (parti ayrımcılığına gitmeden) Başkan’ın politikalarının başarılı olabilmesi için neler yapılabileceği konusundaki kişisel görüş ve değerlemelerini aktarmalarının beklendiği”

Gaziantep

Bir yıl aradan sonra dün gene Gaziantep’te çarşı pazar gezdim. Geçen yıl 19 Kasım’da bu köşedeki yazımın başlığı “Gaziantep üretmeye ve ihracata devam ediyor” idi.

Gaziantep gene üretmeye ve ihracata devam ediyor ama üretimde de ihracatta da gerileme var. Ama Gaziantepliler morallerini bozmayıp “2017 daha iyi olacak” diyorlar.
Gaziantep her bakımdan önemli bir şehir. Bir zamanlar “Anadolu Aslanları-Anadolu Kaplanları”ndan söz edilirdi ya... İşte Gaziantep bu dönemde, tarımın yanında sanayi üretimi ve ihracatıyla en öne çıkmayı başaran bir şehir.

2015 yılı İstanbul Sanayi Odası’nın 500 Büyük Sanayi firması listesinde Kocaeli’den 32, Bursa’dan 30, Ankara’dan 27 firma var. Gaziantep’ten 23 firma var. Kayseri’den 14, Adana’dan ise 14 firma...

Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Envanteri’ne göre Anadolu Aslanları-Anadolu Kaplanları olarak öne çıkan 3 ilimizden sanayi cirosunun büyüklüğüyle Gaziantep önde geliyor. Gaziantep’i Konya ve Kayseri izliyor.

Gaziantep’te 4 organize sanayi bölgesindeki 700 işletmede 90 bin kişi çalışıyor. Organize’de 330 tekstil, 180 gıda, 60 plastik, 60 kimya tesisi faaliyette.Küçük sanayi sitelerinde 3 bin işyeri var.

Türkiye’de üretilen makine ha

Cumhur-başkanı ve Başbakan önce bir kaptan belirleyecek. Sonra kaptanın sorumluğunda bir “yeniden yapılanma” programı hazırlanacak. Bu programa dayalı olarak borçlanılarak ekonomiye döviz desteği sağlanacak.

Ve de biz, az hasarla, ama kazasız belasız, sorunlu dönemi atlatacağız.

Ekonominin tıkandığı dönemlerde biz sorunların çözümünü IMF’ye bırakıyorduk. Kaptanı IMF ile ortaklaşa belirliyor, programı IMF ile ortaklaşa hazırlıyor, döviz desteğini IMF sağlıyordu.

Bu defa IMF yok. Kendi işimizi kendimiz göreceğiz. Bugüne kadarki birikimlerimizle biz bu işi IMF’siz daha iyi yapabiliriz.

Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar ekonominin daha iyiye gitmesi için büyük çaba gösteriyorlar.

Ne var ki ayağı tökezlenen ekonomi, çok kişinin iyi niyetle bir ucundan tutmasıyla (veya çekiştirmesiyle) ayağa kaldırılamaz.

1 Kaptan atanacak

Cumhurbaşkanı, Başbakan, kendi kadrolarından güvendikleri bir kişiyi kaptan olarak belirleyecekler. Kaptan belirlendikten sonra ekonomiyle ilgili tüm birimler kaptanın sorumluluğu altında görev yapacak. İktidarın ekonomiyle ilgili her konudaki sözcüsü kaptan olacak.

Yarınlar güzel olacak... Ancak yarınların güzel olması bugünlere bağlı.

Bugünlerde karşılaştığımız sorunları kısa sürede başarı ile çözmeye mecburuz.

Her şeyden önce sorunlarımızı “küçültmeden ve büyütmeden” gerçek boyutu ile belirlemeye, bilmeye mecburuz.

Sorunların çözümü, sorunların ne olduğunun bilinmesine bağlıdır.

Bundan önce sorunlarımızı nasıl çözdü isek, başkaları benzer sorunları nasıl çözüyor ise biz de çözeriz.

Unutmayalım, biz bugüne kadar daha ciddi sorunlarla karşılaştık.

Sorunları çözerek yolumuza devam ettik.

Bugüne kadar karşılaştığımız sorunların bir bölümü dış, bir bölümü iç sorunlar. Bir bölümü kısa vadeli, bir bölümü uzun vadeli çözüm gerektiren sorunlar.

Müdürü-müz Mehmet Emin Erişirgil’in Mülkiye’yi bitirdiğimiz sırada söylediklerini hiç unutmadık: “Siz devlet memuru olacaksınız. Devlete hizmet edeceksiniz.” Böyle demişti.

1938’de Mülkiye’den çok iyi bir dereceyle, güçlü bir cahil olarak çıkmıştım. Hukuk mahkemeleri usullerini seller sular gibi biliyordum. Ama toplum ve dünya gerçeklerinin çok uzağındaydım.”

1938 kuşağından Cahit Kayra, anılarını anlatmaya böyle başlıyor. Kayra 1917’de Trabzonlu bir ailenin çocuğu olarak İstanbul’da doğdu. Mülkiye’den çıktıktan sonra 1972’ye kadar devlet için, devlet memuru olarak çalıştı. Sonra politikaya girdi, milletvekili seçildi. Emeklilik sonrası gazetelere yazdı, kitaplar yayımlamaya başladı. Hâlâ yazıyor.

100 yaşındaki Mülkiyeli büyüğümüzün yaşı gibi yayımlanmış kitaplarının sayısı da 100 dolayında.

Bugün Mülkiye’nin kuruluşunun 157’inci yılı. Hayattaki en yaşlı Mülkiyeli, Cahit Kayra’nın “Mülkiye“ anılarını aktarmak istiyorum.

Cahit Kayra, “38 Kuşağı” başlıklı kitabında, (İş Kültür Yayınları, Birinci Baskı 2002) Mülkiye hayatını anlatır:

“Mülkiye’de devlet parasıyla okudum. Bizim girdiğimiz yıl okul İstanbul’da Yıldız Sarayı’nın Yaveran Dairesi’nde idi. Şimdikilere göre eski zaman

Sigara vergileri geçen yıl sonu artırılmıştı. Dün gene artırıldı. Vergi artışı sonucu sigaranın satış fiyatının yükselmesine rağmen tüketim gerilemiyor. Sigaranın sağlığa zararını bilmeyen kalmadı. Hem sağlığa hem keseye zararını göze alanlar sigara tiryakiliğini sürdürüyor.

Sigara satışları adet olarak izleniyor. 2010 yılında bir yılda 93 milyon sigara satıldı. Satışlar 2013 yılında 91 milyona geriledikten sonra, 2014 yılında 94 milyon adede, 2015 yılında 103 milyon adede yükseldi.

2015 yılında iç piyasada satılan sigaraya ödenen para 39.6 milyar TL.
Sigara alışkanlığı önemli bir halk sağlığı sorunu. Önlenebilir hastalık ve ölüm sebeplerinin en önde gelenlerinden biri.

Sigara içme alışkanlığı geri ve gelişmekte olan ülkelerin sorunu. Günümüzde toplam tüketimin yüzde 80’i gelişmekte olan ülkelerde yapılıyor.

Dünyada 1.3 milyar kişi, ülkemizde ise 16 milyon kişi sigara içiyor.

Ülkemizde her yıl yaklaşık 100 bin kişi tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor.

Ülkemizde 15 ve üzeri yaştaki yetişkinlerin yüzde 27’si tütün ürünü kullanıyor.

Arap ülkelerine, Müslüman Arap kardeş-lerimize sempati duyuyoruz.

Ekonominin sıkıntılı döneminde Arap ülkelerinden gelecek turistlerin, Arap ülkelerinden geleceklerin satın alacakları konutların ekonomiye katkıda bulunmalarını bekliyoruz.

Acaba Arap ülkelerinden gelenlerin turizm sektörüne, Arap ülkelerinden gelenlerin satın aldıkları konutların konut piyasasına olumlu katkıları ne ölçüdedir?

Yılın ilk 9 ayında yabancı ziyaretçi sayıları Türkiye genelinde %32 dolayında azaldı. Geçen yıl 29.7 milyon ziyaretçi gelmişti. Bu yıl 22.7 milyon ziyaretçi geldi.

Bu yılın ilk 9 ayında ülkeye gelen yabancı ziyaretçilerin yüzde 53’ü Avrupa ülkelerinden, yüzde 22’si Birleşik Devletler Topluluğu şemsiyesindeki ülkelerden, yüzde 10’u Arap ülkelerinin de içinde bulunduğu Batı Asya Bölgesi’ndeki ülkelerden geldi.

Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Katar, Kuveyt, Lübnan, Ürdün ve Suudi Arabistan gibi dost Arap ülkelerinden gelen ziyaretçilerin toplam ziyaretçi sayıları içindeki payı yüzde 4.89 oranında.

Arapların payı %4.89

Görülüyor ki din kardeşlerimizden gelen ziyaretçi sayısı turizm sektörünü ayakta tutmaya yetmiyor. Ziyaretçi sayısında patlama olsa, iki misline de çıksa, turizm sektörünün sorunlarına