Güngör Uras

Mersin’de bugün “Akdeniz Ekonomi Forumu” toplantıları başlıyor. İki gün sürecek toplantılarda, cazibe merkezi olarak Akdeniz şehirlerinin ve özellikle Mersin’in ekonomik ve sosyal gelişmesi tartışılacak. Mersin’in dört bir yanı tarım alanı. Yaş meyvenin % 13.4’ü, muzun % 72’si, çileğin % 40’ı, limonun % 70’i Mersin’de üretiliyor. İhraç imkânı olan iri kiraz, şeftali ve erik üretimi var. Seraların 1/5’i Mersin’de.

Mersin’e bitkisel üretimin katkısı 6.5, hayvansal üretimin katkısı 2.0, toplam tarımsal üretimin katkısı 8.5 milyar TL.

Tarım hızla gelişiyor

1980’lerde Mersin’de ticari hayat ‘bakliyat-nakliyat’ diye özetlenirdi. Körfez krizi büyük yıkıntıya yol açtı. Turizm patlamasından yararlanamadı. Her köşede farklı medeniyetlerin tarihi kalıntısı var. (Çok kişinin haberi yok!) Şimdilerde ekonomi ticaret ve tarıma dayalı. Toplam yaş meyve ve sebze üretim ve ihracatında Mersin’in payı (narenciye ağırlıklı) yüzde 30. İhraç edilen bakliyatın yüzde 85’i Mersin’den ihraç edilir.

Mersin için önemli olan narenciyenin işlenerek ihracatı. Özellikle, arz fazlası limonu değerlendirecek sanayinin kurulması. Yaş meyve ve sebze işlemeden olduğu gibi ihraç ediliyor.

Geçmişte levantenler Mersin’i

Şubat ayında enflasyonun tek haneye inmesini bekliyorduk ama gıda fiyatları yerinde durmadı. Hâlâ birçok üründe üretici fiyatlarındaki artış piyasaya yansımadı. Bunun için acil çözüm şart.

Şubat ayında tüketici fiyatları %0.73 arttı. Yıllık tüketici fiyatları artışı %10.26 oldu. Bu oranı “enflasyon” olarak adlandırılıyoruz. Uzun süredir bekleyişimiz enflasyonun %10’un altına inmesi. 2017’nin şubat ayında enflasyon %10.13’tü. Bu şubat, geçen yılın şubat enflasyonunun çok az da olsa üzerinde. Ocakta enflasyon % 10.35 idi. Şubat ayı enflasyonu bir önceki ayın çok az da olsa gerisinde.

Fiyatlarda aylık iniş çıkışlar, yıllık değişimler önemlidir. Tüketici bu değişimlerden etkilenir. Fakat tüketici için daha da önemli olan bir yıl içinde, fiyat artışları sonucu cebinden çıkan paradaki değişimdir.

Özellikle alt gelir grubunda, tüketim harcamalarında gıdanın payının yüksek olması nedeniyle yıllık ortalama fiyat değişimi önem taşır.

Gıda sepeti önemli

Şubat ayı itibarıyla,

İthalat ihracatın önünde koşmaya devam ediyor. Dış ticaret açığımızın büyümesi döviz sorunumuzun büyümesine yol açıyor.

2017 yılının ilk 2 ayında ihracatımız yüzde 9.85 artarken ithalatımız yüzde 28.77 arttı.

- İhracat gelirimiz 25.6 milyar dolarken, ithalat giderimiz 40.4 milyar dolar oldu.

- İthalat ile ihracat arasındaki fark - dış ticaret açığı 14.8 milyar dolar. Geçen yıl aynı dönemde açık 8.0 milyar dolardı. Dış ticaret açığında yüzde 83.44 artış var.

- Geçen yılın ilk 2 ayında ihracat geliri, ithalat faturasının yüzde 74.3’ünü karşılayabiliyordu, bu yılın ilk 2 ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 63.4’e geriledi.

Her ayın sonunda TİM (Türkiye İhracatçılar Meclisi), ay içinde gerçekleşen ihracatla ilgili bilgileri açıklıyor. Her ay ihracat rekor kırıyor. Seviniyoruz...

Ama ertesi günü Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, aynı aya ait ihracat ve ithalat rakamlarını birlikte yayınlayınca bu defa da üzülüyoruz. Çünkü ithalat artışı, ihracat artışının önünde koşuyor.

İthalat faturasını ödeyecek büyüklükte ihracat yapmaktan ümidi kestik. Arayışımız, ithalat ile ihracat arasındaki farkın, dış ticaret açığının, büyümemesi, küçülmesi...

Dünyada güncel olarak ilgi gören birçok kitaptan bizim insanlarımız haberdar olamıyor.

Uğur Yüce (1940) isminde İzmirli kitapsever bir işadamı ‘Özet Kitap’ isminde bir proje başlattı. Yabancı dillerde yayımlanan, dış dünyada ilgi gören kitap ve raporların çoğunun tercüme ve özetini bilgisayar ortamında, ilgilenenlerin ‘bedava’ hizmetine sunmaya başladı. Daha sonra Türkiye’de yayımlanan kitapların da özeti verilir oldu.

Bugüne kadar araştırma, tarih, politika, ekonomi, bilim, manevi değerler, psikoloji, felsefe, yönetişim, kişisel gelişim, işletme, fütüroloji konularında çok sayıda kitap, rapor ve makalenin özeti yapıldı. Bunların çoğu yabancı dilde yayımlanan kitaplardan yapılan tercüme ve özetler.

Bilgisayarınızı açınız. Ve de ‘ozetkitap.com’ sitesine giriniz. Ekonomi, bilim, teknoloji, siyaset konularında (hemen tamamı yabancı dilde yayımlanmış) ‘güncel-herkesi ilgilendiren’ yüzlerce kitabın ve çok sayıda raporun özetini bulacaksınız.

Her konuda kitap var

Özet Kitap sitesinde özeti yayınlanan kitaplardan bazıları şunlar:

Mademki O Kadar Zekisin, Neden Mutlu Değilsin?, Yaşsız Zaman, Büyümenin Önündeki Engeller, Belleğin Peşinde, Gelecek 100 Yıl, Yarının Kısa Tarihi, Yol Ayrımındaki

Türkiye İstatistik Kurumu her yıl “Yaşam Memnuniyeti Araştırması” yapıyor. Halka soruyor: Mutlu musunuz? Umutlu musunuz? Neden mutlusunuz? Neden umutlusunuz?

2017 Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre, her 100 kişinin % 58’i mutlu. Her 100 kişinin 73’ü umutlu.

Mutlu olduğunu söyleyenlerin oranı 2016 yılında %61.3 iken, 2017 yılında %58.0 oldu. Mutsuz olduğunu söyleyenlerin oranı biraz arttı. %10.4’ten %11.1’e yükseldi. Umutluluk oranında da 2017 yılında ufak bir gerileme var. 2016 yılında umutluluk oranı %76.8 idi. 2017 yılında %73.4’e indi.

Fakat genelde halkımızın mutluluk oranı da yüksek, umut göstergeleri de yüksek.

Bizde insanların mutluluğunun kaynağı, aileleri, çocukları, sağlıklı olmaları. Mutlu olanların %70.6’sının mutluluk kaynağı aileleri, %14.3’ünün çocukları, %5.4’ünün eşleri.

Sağlık mutluluk kaynağı

Sağlıklı olmak başta gelen mutluluk kaynağı. Sağlıklı olmaktan mutluluk duyanların oranı %68. Mutlulukta sevginin payının %16.6, başarının %9, paranın %3.9, işin %1.9 olduğu belirtiliyor. Başka ülkelerde de insanların mutluluğundaki değişim ölçülüyor. Ancak uluslararası değerlemelerde ülke genelinde mutluluk değerlemesi insanları etkileyen farklı gelişmelere göre

Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaret ettiği Cezayir bizim yatırımcılarımız için de önemli ülke.

Cezayir bir Türk girişimci grubun ülke dışında en büyük yatırımını gerçekleştirdiği ülke.

Türkiye’nin önde gelen demir çelik üreticilerinden Tosyalı Grubu’nun Cezayir’de önemli büyüklükte yatırımı var. Ve yatırım devam ediyor.

Geçen yılın son günlerinde Cezayir’e giderek yapılan yatırımları gören Milliyet Ekonomi Müdürü Şükrü Andaç izlenimlerini Milliyet Ekonomi’de yazmıştı.

Şükrü Andaç’ın verdiği bilgilerden öğrendiğimize göre, Tosyalı Grubu’nun Cezayir’in Oran şehrindeki yatırımında Topçuoğlu ailesinin ve yerel ortağın ufak ölçülerde payları var. 2010’da başlanan Tosyalı Algerie yatırımları 2 milyar 250 milyon doları bulmuş.

6 milyar dolarlık yatırım

Cevherden, yani madenden demir-çelik üretimine 3’üncü etabın tamamlanacağı 2018 sonunda başlanacak. 4’üncü etaba yapılacak yatırımlarla Cezayir’deki yatırımlarının toplamı 6 milyar doları aşacak.

Cezayir’deki Tosyalı Tesisleri hakkında bilgi veren Fuat Tosyalı, “Şu anda hurdadan kütük demir, inşaat demiri, filmaşin üretiyoruz. Yakında yıllık 1 milyon ton kapasiteli spiral boru fabrikamız devreye girecek. Ayrıca yassı ürüne de geçec

Köyüne dönecek-lere “300 koyun + asgari ücret + sosyal sigorta” verileceği haberleri farklı beklentilere yol açtı.

Köyde yaşayanlar tepki gösterdi. “Koyunculuğu biz biliyoruz. Bize verilsin” dedi. Tarım Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba: “Yanlış anlaşıldı, biz köyde yaşayanlara koyun vereceğiz” diye açıklama yaptı.

Neyin ne olacağı hakkında daha henüz açıklık yok ama anlaşılan bu iyi niyetli proje sınırlı bir uygulamayı hedef alıyor.

Başarılırsa üretim artar

Niyet çok iyi. Proje başarıya ulaşırsa koyun üretimi artar.

1) Köye dönen veya köyde olan her yetiştirici bundan yararlanamayacak. Hedef, boş kalan ağılların, kullanılmayan meraların değerlendirilmesi.

2) 300 koyun verilecek yetiştiricinin ahırının ve köyün de merasının olması gerekiyor.

3) Koyunlar bedava verilmiyor. Ziraat Bankası kredisiyle dağıtılacak. Koyun bedeli yaklaşık bin TL olduğuna göre, koyun tahsis edilecek yetiştirici bankadan 300 bin TL kredi kullanacak. Kredi faizi düşük, vadesi 5 yıl. Banka koyun kredisi için teminat olarak ipotek isteyecek. 300 bin TL değerinde teminat bulmak sorun. Kaldı ki faiz sınırlı olsa da yılda 60 bin TL banka borcu taksiti var.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bin megavatlık Karapınar güneş enerjisi santrali ve 500 megavat kapasiteli entegre panel üretim fabrikası ve Ar-Ge tesisi kurulumu için açtığı ihaleyi Kalyon Holding ve Güney Koreli Hanwha Q-Cells ortak girişimi kazandı.

Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) projesi kapsamında hayata geçirilecek olan santral yılda 1.7 milyar kilovat saat elektrik üretimini gerçekleştirebilecek. Üretilen elektrik ise 6.99 sent sabit fiyatla 15 yıl boyunca devlete satılacak.

Konya’daki santralin tamamlanması için 36 aylık bir süre öngörülüyor.

Proje kapsamında kurulacak 300 milyon dolar yatırım maliyeti bulunan Türkiye’nin ilk entegre yerli güneş paneli üretim fabrikası ile Ar-Ge tesisinin bu günlerde temelinin atılması bekleniyor.

Entegre üretim tesisi ingot/wafer fabrikası, güneş hücresi üretim fabrikası ve panel üretim fabrikası olmak üzere üç fabrikadan oluşacak.

Projenin Koreli ortağı Hanwha Q-Cells firmasının teknoloji transferiyle gerçekleştireceği yatırımın kapasitesi ilk etapta 500 megavat olacak, ileride 1000 megavata kadar kapasite artırımı yapılabilecek.

Yerlilik oranı artacak

Toplam bin kişiye yakın mühendis ve teknisyenin çalışacağı fabrikayla birl