Ya İstanbul depremi!
Ayda deprem olur mu?
Astronotlar “sismograf” adlı sarsıntı kaydeden aletleri ayın yüzeyine yerleştirdiler.
Bu sismograflardan dünyaya, 1977’den başlayarak 8 yıl boyunca 12 bin 32 sarsıntı kaydı gönderildi.
Sonuç…
Ay’a ya da başka gezegenlere de gitsek “depremsiz yaşam” yok.
14 MAYIS
14 Mayıs seçimleri için kamuoyu araştırmacılarının yorumlarını televizyonlarda izliyorsunuz, gazetelerde, internette okuyorsunuz.
6 Şubat’a kadar seçmenin gündeminde birinci madde “ekonomiydi…”
Fiyatlar, kiralar, maaşlar…
6 Şubat’tan sonra “mega deprem trajedisi” gündemde ilk sıraya geçti.
Burada “birbirine karışmış zihin bulanıklığına” işaret edeyim.
6 Şubat felaketinin yaşandığı illerdeki durum elbette büyük acı.
Ama…
“Eli kulağında” uyarıları yapılan İstanbul depremi için çıplak sinir uçlarına yaptığı büyük etki de iliklerimize işlemiş bulunuyor.
6 Şubat depreminde Türkiye ekonomisinin yüzde 10’u etkilenmiş bulunuyor.
Olası bir Marmara/İstanbul depremi ise Türkiye ekonomisinin yüzde 50’sinden fazlasına tehdittir.
20 milyona yakın insanın yaşam kaygısı söz konusudur.
“Küçük kıyamet” bile denebilir.
İstanbullu “diken üstünde yaşıyor.”
Gazetem Milliyet değerli bir araştırma dizisi yayımlamakta.
İlçe ilçe yapılanları, yapılacakları sunmakta.
Peki…
İstanbul’a sunulan çözüm projeleri nelerdir?
Her türlü siyasi parti merceklerinden bağımsız, sadece insanların “kutsal yaşama hakları” açısından bakarak, özetleyerek yansıtıyorum.
İSTANBUL NASIL TAŞINIR?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un anlattıklarından satır başları…
İstanbul’da deprem riski altında 1.5 milyon konut var.
500 bini ise yerinde dönüştürülecek.
Bunların 300 bininin acil olarak dönüştürülmesi gerekiyor.
94 bin bağımsız bölümden oluşan proje hazır.
Geri kalan 1 milyon riskli binadan 500 bini Anadolu, 500 bini de Avrupa yakasına taşınacak.
1 milyon konutun yapılması için gerekli olan alanların toplam büyüklüğü 130 milyon metrekare.
Kadıköy’ün 5, Bakırköy’ün 4, Avcılar’ın 3 katı büyüklüğünde.
Gerekli bütçe ise 1.5 trilyon lira.
Projenin önümüzdeki 5 yıl içinde tamamlanması bekleniyor.
Mal sahiplerinin önünde iki seçenek olacak.
Ya yeni binaya gidecekler ya da kalmak isterlerse rayiç değeri üzerinden binalarına el konacak.
Bakan Murat Kurum, “TOKİ eliyle tam 1 milyon 170 bin konut üreterek dünyaya model olduk” söylemiyle bu projenin fizibilitesine referans gösteriyor.
Projenin en önemli hedefinden biri de yeni nüfusa ve ranta kapatılacak olması.
TOKİ eliyle üretilen 1 milyon 170 bin konut Bakan Murat Kurum’un referansı…
SEFERBERLİK PLANI
İstanbul Belediyesi de bir seferberlik çağrısı/planı açıkladı.
Ama hepsi ileriye dönük.
2023 İlkbaharında İstanbul hâlâ korunmasız.
Bazı satır başları…
Seferberliğin 3’ücü aşamasındayız.
Deprem Bilimi Üst Kurulu kurduk.
Depreme yönelik güçlendirmeden, acil yardıma, lojistiğe, sağlık önlemlerine, semt örgütlenmesine, afet koordinasyon merkezine kadar 7 alanda çalıştaylar düzenlendi, raporlar yazıldı.
Birinci derece tahliye yolları ve koridorları imar planlarına işlenecek.
Belirli büyüklükteki parsellere deprem konteyneri konulmasını, açık alan ve yeşil alanlarda afet öncelikli altyapı hazırlıklarının yapılmasını öngörüyoruz.
İskân yapı kullanım izni verildikten sonra 5 yılda bir binalar yeniden denetlenecek.
Hızlı taramaya başvurarak güçlendirme önerisi alan binalardan başlayıp, maliyetine kısmi ve kapsamlı güçlendirme yapacağız.
Yapım süreci ve finansman modelleri sunacağız.
Deprem halinde boş binaların kullanılması için düzenlemeler yapılacak.
Kendi mülkiyetimizde bulunan alanlarda 5 bin birimlik sosyal kiralık konut ve ödenebilir sosyal konutların temelini atıyoruz.
Hedef 10 bin konut.
Toplanma alanları ve geçici barınma alanlarına su deposu, foseptik çukuru, güneş paneli, alet ve gereç dolabı, çöp toplama alanı, çadır yerleşim alanlarını planlıyoruz.
Avrupa’da ve Anadolu yakalarında 4 buçuk milyon vatandaş için geçici barınma alanlarını hazırlayacağız.
Ana arterlerde güneş enerjili sokak lambası projeleri uygulanacak.
İletişimin kesilmemesi için kamu binalarında, gemilerde mobil baz istasyonları kurulacak.
Toplanma alanlarında şarj üniteleri hazır edilecek.
50 km uzunluğunda 5 bin sensörlü ve yapay zekâya bağlı fiber optik tabanlı erken uyarı sistemimizi geliştiriyoruz.
Her ilçede belediyeler koordinasyonunda arama kurtarma ekipleri oluşturulacak.
…………………
Bütün bunlar elbette İstanbul Belediye bütçesini çok aşıyor.
Meclis’in yasalar çıkartmasını gerektiriyor.
Zaten açıklama da merkezi hükümetle iş birliği çağrısı niteliğinde.
DİNAMİK
Ancak öncelikle sistemin kendinden işleyeceği iç dinamik devrede olmalı.
Açayım…
Nişantaşı gibi semtler de dâhil olmak üzere müteahhitler burunlarından kıl aldırmıyorlar.
Her birine yüzlerce “Binamızı yık ve baştan yap” başvurusu var.
Ama nasıl?
İnşaat maliyetleri 7 kat arttı.
Daire sahipleri bunu karşılayacak güçte değil.
Krediler yetersiz.
Müteahhide “Yap, kârı senin olsun” diyorlar.
Ancak “müteahhit kârı nereden?”
Bir tek koşul var.
Yıkılıp yapılacak binaya fazladan 1 ya da 2 kat izni verilmesi.
Kentsel dönüşümün ilk sürecinde bu olanak vardı.
Kaldırıldı.
Sistem durdu.
İstanbul Belediyesi “Çatı katları tam kata dönüşebilir” gibi bir formül sunuyor ama zaten o çatı katları imar affıyla tam kata dönüştü bile.
Uzmanlara göre “ilave kat çözümünün yeniden düşünülmesi ve uygulamaya konulması halinde, sistem kendi kendine de çalışabilir. Hatta ivme de kazanır.”
Not: Bakan Murat Kurum’un anlattığı proje OKSİJEN’de yayınlandı.
