Üçüncü doz ufukta
Dün Kovid-19’a karşı aşı oldum.
“Sinovac...
(Çin aşısı...)”
İkinci doz ise 28 gün sonra.
Birinci doz aşıyı izleyen 14-28 gün içinde vücut virüse karşı savunma silahlarını (antikorlarını) üretiyor.
Birinci ve ikinci doz aşıları olanlar artık Kovid-19 virüsüne karşı kesin “dokunulmazlık” kazanıyorlar mı?
Hayır...
Ama...
Virüs bulaşsa bile vücut antikorlarla yeterince kuvvetli olduğu için hafif göstergelerle atlatıyor.
Bir de “mutasyon belası çıktı.”
Şimdilik aşılar genellikle “yeterli” ama Güney Afrika gibi mutasyonlar için yakın gelecekte “üçüncü doz aşılar” planlanıyor.
ŞEYTANİ ZEKÂ
İçim rahat mı?
Tam değil.
Çünkü bu “şeytani
zekâlı Kovid-19 virüsü”
yaşamını sürdürebilmek
için mutasyon geçiriyor.
Bir süre sonra geleneksel ya da modern “mRNA” teknolojisiyle üretilen aşılar yeni bazı mutasyonlara etkisiz kalabilir.
Ve...
Şimdiden iddialı aşı firmaları “virüs mutasyonlara uğrayarak gelişirken, savaş planlarını yeniden değerlendirmeye” başladılar.
Moderna ve Pfizer BioNTech pazartesi günü “koronavirüs dünya çapında bulaşıcı yeni biçimler alırken, aşılarının hâlâ etkili olmakla birlikte bir yeni varyanta karşı daha az koruma sağladığını” açıkladılar.
O yeni varyant da Güney Afrika’da görüldü.
Tedbirler alındı, değerlendirmelerin odağına konuldu.
Tedbirlere bir örnek.
ABD’nin yeni Başkanı Biden “Cumartesi gününden itibaren Güney Afrika’dan ABD’ye tüm seyahatlerin yasaklandığını” duyurdu.
ABD’yi başka ülkeler de izlemekte.
Moderna ve Pfizer-BioNTech’ten gelen haberlere göre, “Kovid-19 virüsü sanıldığından daha hızlı değişmekte. Dünya çapında uygulanan aşılardan kurtulmasını sağlayacak şekillerde değişmeye devam edebilecek.”
Bununla beraber, Moderna ve Pfizer-BioNTech’e göre, aşıları “İngiltere mutasyonuna ve hatta Güney Afrika’da keşfedilen yeni koronavirüs varyantına karşı hâlâ etkili...”
Ancak...
“Güney Afrika’daki varyanta karşı her iki aşı da biraz daha az koruyucu.”
Bunun nedeni, “Güney Afrika varyantının, girdiği aşılanmış insan bedenlerinin kan dolaşımındaki antikorlardan kaçma konusunda daha becerikli olması...”
UFUKTA YENİ AŞILAR
Moderna, Güney Afrika’daki varyanta karşı “güçlendirici bir atış” olarak kullanılmak üzere yeni bir aşı formu geliştirmeye başladı.
Moderna “güçlendirici atış” olarak aşının “üçüncü bir dozunu” planlamakta.
“Virüsün yeni ortaya çıkan formlarını bu üçüncü dozla yenmenin testleri yapılacak.”
BioNTech’in CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin ise “yeni bir varyanta karşı azalan antikor seviyelerinin, aşının orantılı olarak etkisinin azalacağı anlamına gelmediğini” söyledi.
Gene de “yeni varyantlara karşı ayarlanmış bir aşıyı yaklaşık altı hafta içinde geliştirebileceğini” açıkladı.
HIZ VİTESİ
Peki, gene bu yeni aşılar için de bir yıl bekleyecek miyiz?
Hayır.
Bilim insanları “düzeltilmiş aşıların, kapsamlı klinik deneyler de dâhil olmak üzere, orijinal versiyonlarla aynı uzun prosesten geçmesi gerekmediği” görüşündeler.
Örnek olarak “influenza aşısı” gösteriliyor.
İnfluenza aşısı nasıl ki kapsamlı bir onay süreci olmaksızın yeni virüs türleri için her yıl güncelleniyor, Kovid-19 mutasyonları (varyantları) için de yenilenerek güncellenmiş aşılar üretilebilir.
Kovid-19 yer küreden yok olmayacağına göre galiba gidişat da bu.
ENSEYİ KARARTMA
Gene de enseyi karartmayalım.
Moderna’nın araştırmacıları “iki doz almış sekiz kişiden ve aşılanmış
iki maymundan kan örneklerini” inceledi.
Virüsün “İngiltere’de tanımlanan varyantına karşı da etkili olduğunu” saptadılar.
Afrika’da dolaşan varyantta ise “antikorların etkinliği 6’da 1 azalmış.”
Fakat şirket (Moderna) “bu azalan antikorların bile koruyucu olması beklenen seviyenin üstünde kaldığını” saptamış ki
bu da iyi haber.
ABD’nin pandemiye karşı yeniden görev verilen uzmanı Başkan Biden’ın danışmanı Dr. Fauci aşıların “tampon etkisine” işaret etti.
Yani...
“Antikorların gücünde bir düşüş olsa bile aşı koruyucu kalmaya devam edecek kadar güçlü bir bağışıklık oluşturur” görüşünde.
ÖNCELİK
Sonuç...
Onaylanmış aşılar, varyantlara karşı çalışmaya devam ettiği sürece
-şu aşamada- asıl öncelik olabildiğince
fazla insanı aşılamaktır.
Böylece koronavirüslerin daha tehlikeli formlara dönüşmesini önlemektir.
Prof. Dr. Uğur Şahin de “Bu benim
için en önemli öncelik” diyor.
Bu nedenle, Amerika’da günde 2 milyon
aşı yapmak üzere hız vitesine geçildi.
Zengin ve orta zengin ülkeler için bu gerçekleştirilmesi mümkün bir hedef.
İNSANLIK UTANCI
Ancak...
Hiç kimsenin aşılanmadığı ülkeler var.
Bunların herhangi bir aşıya ulaşabilmeleri için en erken 2022’ye kadar beklemeleri gerekecek.
Bu da yüz milyonlarca, belki de milyarlarca türdeşimize “insanlık suçu” değilse bile “insanlık utancıdır.”
Ve...
Dünyanın diğer coğrafyalarına tsunami gibi kabaracak tehdit dalgalarıdır.
......................
Bu yazıda New York Times’tan Denise Grady, Apoorva Mandavilli ve Katie Thomas’ın satırlarından yararlandım.
