Trump’a yargı yolu mu?
Trump neden “seçimler hileli” diye direniyor?
Beyaz Saray’ı bırakmamak inadı neden?
İlginç bir makale yayımlandı New York Times’ta.
Şu soruyla başlıyor:
“Biden 2021’de yönetime geçince çok ciddi bir konu için karar vermek zorunda kalacak; Trump soruşturulmalı ve yargılanmalı mı?”
Evet...
Trump’ın ensesini karartan da bu olabilir.
“HAYIR” DİYENLER
“Soruşturulmasın” görüşüne göre, Trump’ın yargılanması ABD toplumunu daha da kesin hatlarla böler.
Hukuk sisteminde “intikam” algısı yaratabilir. (Bizde bu durum “devr-i sabık yaratmak” diye tanımlanır.)
Her gelen başkanın bir öncekini mahkemeye gönderme yolu açılmış olur.
Peki...
Trump suç işlemişse yanına kâr mı kalacak?
“YARGILANSIN” DİYENLER
Diğer görüş ise şöyle:
“İntikam algısı” gibi sakıncalara rağmen yeni Başsavcı Trump’ı “federal suçlardan” soruşturmalıdır.
Yani...
“Rusya’nın demokratik seçim sistemimizi yıkma eylemi” için soruşturmayı Trump engellemiş midir?
Çünkü...
“Trump’ın adaleti (soruşturmayı) engellediği” yolunda kanıtlar bulundu ve raporlar halinde yayımlandı.
Amerika’daki yüzlerce eski savcı “bu delillerin, Başkanın adaleti engellediği suçlaması için yeterli oldukları” görüşünü dile getirdiler.
ZEUS TRUMP
Ancak...
ABD’de başkanlar mitolojideki tanrı Zeus gibidirler.
Beyaz Saray’da tam yetkiyle görevini sürdürmekteyken dilerse CIA Başkanı’nı, dilerse FBI Başkanı’nı, dilerse Başsavcı’yı görevden alabilen...
Yargı sonucu mahkûm olan kişiyi affedebilen bir Başkanı soruşturmak çok zor.
Ama ya görevi bittikten sonra?
Trump o aşamayı da düşünerek aleyhine olabilecek durumları ortadan kaldırıyor.
Örneğin...
Rusya parmağının dokunduğu iddiasıyla gölgelenen seçimde kampanya danışmanı Roger Stone vakası...
Bu danışman Federal Mahkeme’de yargılandı, “Kongre’ye yalan söylemek” ve “adaleti engellemek” suçları sabit görüldü.
3 yıl 4 aya mahkûm oldu.
Ama...
Trump “af yetkisini kullandı.”
Roger Stone bir gün bile hapis yatmadı.
Aynı mahkeme Trump’ın eski kampanya başkanı Paul Manafort’un da “defalarca yalan söylediğini” tespit etti.
Trump’ın “af rüzgârı” onun da arkasında...
Ayrıca...
Trump’ın canını sıkan bu soruşturmadaki Başsavcı’yı “kovma emri” de var.
Beyaz Saray eski danışmanı
Don McGahn, Trump’ın “Başsavcı’yı
kovma emri verdiği” ancak olay basına yansıyınca “bunu yalanlayan bir açıklama istediği” ifadesini verdi.
VERGİ VE DOLANDIRICILIK
Trump’ın ayrıca Manhattan bölge savcısı tarafından yürütülen “vergi ve banka dolandırıcılığı soruşturması” var.
Öte yandan...
New York Başsavcısı da benzer suçlardan bir diğer soruşturmayı sürdürmekte.
Amerika’da vergi kaçakçılığı çok ciddi bir suçtur.
...................
Trump’ın adalete müdahale, soruşturmaları engelleme eylemleri görmezden gelinirse, bu durum gelecekteki başkanların olası soruşturmalarının da önünü keser.
Başkanı hukuktan üstün yapar.
Gerçi Trump’ın son hamlesi Beyaz Saray’ı terk etmeden önce aile fertlerine ve çalışma arkadaşlarına af yetkisini kullanmak olabilir.
Ancak...
Bunlar bile Manhattan ve New York savcılarını durdurmamalı.
Hukukun üstünlüğünü korumak için soruşturmalar devam etmeli.
Sonuç...
Başkan olmak, “hukukun üstünlüğüne karşı daha az değil, daha sorumlu olduğunuz” anlamına gelmelidir.
....................
Türkiye’den bakarak bu olasılıklar
fantezi gibi görünse de Amerika’da ciddi tartışmalar konusu.
Amerikan medyasından üç karikatürü sunuyorum.
