Bu akşam ABD Başkanlık seçimleri sonuçlanıyor.
Donald Trump’ın 2016’da olduğu gibi bir kez daha başkan seçilmesi mümkün.
Ciddi “işaretler” var.
“Konuşmakta dahi zorluk çeken” ve bu nedenle “Uncle Joe” lakaplı Biden’ın destekçisi medyanın anket rakamları sık sık değişti.
30 gün önce Biden’ı CNN, ABC, NYT (New York Times), WP (Washington Post) “12-14 farkla önde” gösteriyordu.
Seçimlere 1 hafta kala bu sıraladıklarım ve diğer merkez medya organları Biden lehine farkı yüzde 4’lere düşürdü.
Son iki gün ise fark sadece yüzde 2 olarak gösterilmekte.
‘GİZLİ’ TRUMP SEÇMENİ
2016 ABD Başkanlık seçimlerinde de anketler “Hillary Clinton’u kesin olarak önde” gösteriyordu.
Sadece iki anketör diğerleri gibi “hazırlıksız” yakalanmadılar.
İhtiyatlıydılar.
Arie Kapteyn ve Robert Cahaly...
Onlara göre, “Trump’ı destekleyenler anketlerde eksik sayılmıştı.
Bu defa da anketler genellikle o yanılgının içindeler.”
Nedeni “utangaç Trump seçmenleri...”
......................
Trump’a oy verecek olanlar anketlerde bunu söylemekten “utanıyorlar.”
Trump’ı tercih ettikleri için çevrelerinde yargılanacakları, küçümsenecekleri gibi kaygıları var.
Amerika’da ana akım medyanın ve dünya medyasının Trump’ı aşağılayan yayınları nedeniyle anket sorularına doğru cevap vermiyorlar.
Robert Cahaly’ye göre “çok sayıda gizli Trump seçmeni var.”
Halk oylamasında Biden önde görünmekte ama Cahaly “Seçmen kurulu zaferini Trump’ın kazanması muhtemel” diyor.
YALAN SÖYLENEN ÜLKE
Cahaly bu durumun genel Amerikalı profiliyle örtüştüğü kanısında.
Şöyle diyor:
“İnsanların muhasebecilerine, doktorlarına, rahiplerine yalan söyledikleri bir ülkede yaşıyoruz.”
Ve şöyle sürdürüyor konuşmasını...
“Onların anket yapan bir yabancıyla telefonla görüştüklerinde de gerçeği söylemediklerini düşünmek yanlış olmaz.”
Bu “doğruyu söylememek” faktörünü en aza indirecek bir soru yöntemini kullanarak anketlerde Biden ve Trump arasındaki farkın kapanmasını sağladılar.
İnsanlar kendi tercihi sorulduğunda utanmak, doğruyu söylemekten kaçınmak gibi psikolojik durumların etkisi altında kalıyor.
Bunu dikkate alan Kapteyn ve Cahaly aynı amacı güden fakat farklı söylemlerle yöneltilen bir soru formatı uyguladılar.
Şöyle ki...
“Arkadaşlarınızın ve komşularınızın kime oy vereceğini düşünüyorsunuz?”
Buna “sosyal çevre sorusu” diyorlar.
İnsanlar kendi tercihlerini sanki komşuları, arkadaşlarının tercihiymiş gibi söylerken yadırganma, yargılanma, utanmak psikolojisinden sıyrılmış oluyor.
Gerçekten Biden’ın Trump’a 10 puan fark attığı klasik sorularla düzenlenmiş anket, “sosyal çevre sorusu” ekseninde tekrarlanan ankette 5 puana iniyor.
ACINMAKTAN DAHA KÖTÜ
Trump seçmeninin kendini gizlemesi için Cahaly’nin yaptığı yorumu yansıtıyorum.
2016’da, Trump seçmenleri hakkında söylenen en kötü şey, “acınacak durumda” olduklarıydı.
Ya 2020?
Bu sefer “daha kötü, önemli ölçüde daha kötü.”
İnsanların “Trump tercihini paylaşmakta çok tereddütlü olduklarını” görüyorum.
Çünkü artık sadece “acınacak durum” olarak adlandırılmıyorlar.
Daha da kötüsü yanlış şapka takan insanlar dövülüyor, insanlar arabalarında çıkartma olduğu için taciz ediliyor.
Bu baskı altındaki insanlar hiçbir şey söylemek istemiyorlar.
Anketlerimizde birçok insanla konuşuyoruz. Ve “Evet, ben Trump’ı destekliyorum, komşularım da Trump’ı destekliyor, ama Trump’tan nefret eden bir komşumuz var. Ve köpeğini gezdirirken bu evin önünden her geçişinde burun kıvırıyor benim evime, bunu yapmasını istemiyorum.
Bu yüzden ankette Trump işareti koymadım. Bu komşumu seviyorum ve bana kızmasını istemiyorum” gibi şeyler duyuyorum.
İnsanlar açık davranmıyorlar çünkü Trump’ı desteklemek utanç verici.
Oylarını saklayan insanlar bu damgadan kurtulduklarında ne olur?
Seçim gününde işte böyle olacağını düşünüyorum.
...................
Kapteyn ise durumu şöyle vurguluyor:
Bir ilçe, bir bölge sağlam Demokrat; diğer bölge Cumhuriyetçi.
Sivil siyasal tartışmalar ortadan kalktı. İnsanlar, mahallelerinin farklı bir görüşe sahip olduğunu hissederlerse, siyasi tercihlerini ifade ederken dikkatli davranıyorlar.
ÇİFTE TWEET HESABI
Cahaly, modern toplumlardaki bu bipolar tavrı bakın nasıl açıklamış:
İnsanların iki Twitter hesabı oluyor.
Biri...
Evcil hayvanlarının ve çocuklarının fotoğraflarını tweet’ledikleri hesap.
Diğeri ise...
“Herkese ayar verdikleri hesap...”
İşte bu “trol hesap” onların gerçek duygusudur.
Ve o “trol” hesabını yöneten kişi sandıktaki kişidir.
Ulaşmaya çalıştığımız kişi budur.
..................
Çağımızda seçim artık sadece seçim olmaktan çok daha fazla bir şey...