Paralı askerler örgütü Wagner’in patronu Prigojin’e ölüm havada geldi.
Özel jette mürettebat ve 6 kurmayıyla
birlikte yere çakıldı.
Prigojin 24 Haziran kalkışmasından sonra güvenlik önlemlerini yoğunlaştırmıştı.
Bazı yandaşlarının adlarını “Prigojin” olarak değiştirtmişti.
Böylece aynı anda çok sayıda uçak yolcu listesinde, otel restoran rezervasyonunda “Prigojin” adı görülüyordu.
“Hedef şaşırtmak” çabasındaydı.
Takma sakal, peruk da kullanıyordu.
Sudan, Libya, Orta Afrika subay üniformaları içinde sakalı ve peruğuyla -koruma hizmeti verdiği- ülkelerin havaalanlarına “tebdili kıyafet” iniyordu. Sadece önceden bilgilendirilmiş olan karşılayıcılar onu tanıyabiliyordu.
Bu çakma üniformaları Suriye’de dikiliyordu.
İçine elektronik böcek ve benzeri izleme aletlerinin konulmamasına özen gösteriliyordu.
KÜLÇE ALTIN SANDIKLARI
Afrika’ya son seyahatinde Sudan’ın gönderdiği sandıklar dolusu külçe altını almış ve “daha fazlasına ihtiyacım var” diyerek “iddiasının devam ettiği” işaretini vermişti.
“İnsanoğlu plan yapar, kader ise kıs kıs gülermiş!..”
Prigojin’in “yeniden itibar sağlamak, Rus ordusunun yemek ihtiyacını karşılayan lojistik hizmetlerden paralı asker örgütü Wagner’e, Afrika’da, Ortadoğu’da diktatörlere güvenlik sağlamaya, ABD seçimlerine bile burnunu sokan trol ordusundan, petrol, altın, silah ve diğer kıymetli maden ticaretine kadar uzanan karmaşık ve karanlık işlerini sürdürmek” planları, özel jet uçağının Moskova ile St. Petersburg arasında yere çakılmasıyla noktalandı.
…………….
Sayfaya “şeytanın elindeki kötü adamlar listesini gösteren” bir karikatür koydum. Listede Prigojin’in de adı var.
Ve…
Başka “mimlenmişlerin!..”
ÜÇ AT
Özel uçakta Prigojin’le birlikte Wagner’in iki “tepe adamı” daha öldü.
Biri Wagner’in isim babası, asker kökenli Dmitry Utkin…Wagner’in sahadaki komutanı, “askeri beyni…”
Diğeri ise Wagner’in lojistik ve finans uzmanı Valery Chekalov…
Böylece “Wagner’i bir arada tutacak, liderliğe soyunabilecek güçlü isim kalmadı” denebilir.
İHANETÇİLER
Prigojin’in biletini “ihaneti affetmem” diyen Putin mi kesti?
Bu iddiada bulunanlar çok ama -doğru olsa bile- kanıtlanması mümkün değil.
Kremlin de resmen yalanlama açıklaması yaptı.
Ancak...
İhaneti affedilmeyenler listesine gene de bir göz atalım.
……………..
2000 yılında İngiltere’ye yerleştikten
sonra Moskova’ya çok sert eleştiriler yönelten
eski Rus casus A. Litvinenko Londra Mayfair’deki lüks bir otelde “radyoaktif polonyum” katkılı çayla zehirlendi.
Öldü.
9 yıl sonra İngiltere “bu suikastın Rusya adına çalışan iki kişi tarafından gerçekleştirildiğini” açıkladı.
…………….
Boris Berezovsky eski bir akademik matematikçiydi.
Sovyetler Birliği’nin çökmesinden ve Rusya’nın kurulmasından sonra ülkenin en ünlü ve zengin iş adamı oldu.
Siyasetin güçlü adamıydı.
Başlangıçta kaynaklarını Putin’in yükselişini desteklemek için kullanmıştı.
Zamanla araları açıldı.
İş adamı İngiltere’ye yerleşti.
2013’te İngiltere’nin Berkshire kentindeki evinin banyosunda asılı halde bulundu.
…………….
2015 yılında siyasi bir süper star olan Rus muhalefet lideri Boris Nemtsov Moskova’daki bir köprüde vurularak öldürüldü.
………….
Prigojin’in havada ölümü eğer bir “infaz” ise başka olası şüpheliler de var.
Carnegie merkezinden Rusya uzmanı A. Kolesnikov, “Prigojin’in Afrika gibi Wagner’in faaliyet gösterdiği diğer bölgelerde hatta batıda düşmanları olduğunu” öne sürüyor. “Başka parmak izlerinin de aranması gerekir” diyor.
TERAZİ BURCUNDAN PUTİN
Wagner’in patronu savaş ağası Prigojin’in 24 Haziran’da baş kaldırı girişimi, batıda “Putin dokunulmaz değilmiş” yorumlarına neden oldu.
Ve ilginçtir ki “ya Putin giderse, Rusya kaosa düşerse” kaygıları oluştu.
Yani…
“Rusya’dan korkan batı, bu defa Rusya’nın çok zayıf ve istikrarsız olması ihtimalinden de korkuyor.”
Putin 7 Ekim de 71 yaşına giderecek.
Terazi burcunun karakterini yansıtıyor.
“Prigojin ya da onun gibi aşırı milliyetçi, maceracı biri Putin’in yerine Kremlin’in yeni Çar’ı olursa dünya hangi büyük risklerle karşı karşıya kalabilir” sorusu gündemde.
“Putin kalmalı” görüşü batıda giderek ağırlık kazanmakta.
Gerekçeleri şöyle…
SELEF DİYENLER
Putin’in kalması gerektiğini
düşünen yani “selef” diyenlerden
birkaç görüş sıralıyorum.
“Savaşları miras alan” yeni liderler
genelde selefin başlattığını sürdürürler.
Çünkü elleri mahkumdur.
Savaşı sona erdirmek için “profil düşürmek” yerine “daha da alevlendirmek” gerektiğini düşünürler.
Putin’i masaya oturtmak zorsa herhangi bir halefiyle masa kurmak çok daha zor olur.
- Güçlü otoriter liderlerin halefleri
iç politikada daha az baskıcı olabilir ama
dış politikada kök söktürürler.
1953’te gaddar Stalin’in ölümünden sonra halefi Kruşçev içeride ılımlı adımlar attı.
Örneğin…
Gulag’daki dehşet kamplarını boşalttı.
Toplu katliamları noktaladı.
Etnik grupların ezilmesine son verdi ama dış politikada pervasızdı.
Küba krizinde ABD’yle karşılıklı “nükleer imha” riskini göze aldı.
Putin’in gitmesi halinde halefi de içeride belki daha ılımlı olacaktır ama bu Ukrayna savaşı açısından “mutlaka daha iyi olacağı” anlamına gelmez.
- Wagner baş kaldırısı radikal ve daha az öngörülebilir bir Rus milliyetçisinin Kremlin’i
ele geçirmesinin kostümlü provasıydı.
Putin, Ukrayna’yı fesih “girişimi” gibi
vahim hatasına rağmen “nükleer gerilimi tırmandıran” süreçte hesaplı, akılcı bir dünya aktörü olduğunu gösterdi.
Halefi için durum böyle olmayabilir.
Wagner isyancıları Moskova’ya yürürken Washington ve batı başkentleri dehşet içindeydi.
“Rusya’nın çökmesi ve nükleer silahların, birbirleriyle iktidar mücadelesine girecek güç odaklarının eline geçmesi” ihtimali tüyleri diken diken etmişti.
Ve bu korkudan kaynaklanan ihtiyat Ukrayna’ya batıdan silah akışını da etkilemekte. Hem “gaz”, hem “fren” pedallarına basılmakta!..
Yakın gelecekte Rusya’da lider değişikliğini tetikleyebilecek en baskın olay “Ukrayna’da yenilgidir.” Bu da çok uzak bir ihtimal.
O halde “Putin’in gitmesine ya da
gideceğine oynamak” gerçeği okuyamamaktır.
…………….
Batının kafasındaki formül ise bir başka yazıya….