Rusya’da ‘darbe söylentileri’
ABD, “yangın yeri..” Başkanlık seçimi öncesi Trump’ın altındaki zemin sarsıntıda...
Peki ya sakin görünen Rusya’da durum nedir?
Rusya’da çok uzun süre gazetecilik yapan ve Moskova’nın nabzını iyi tutan Hasan Aksay “ilginç ötesi” bir durumu gündeme taşıdı.
Yazısından bazı bölümleri özetle yansıtıyorum... (*)
......................
“Rusya’da yakında darbe olabilir!”
Daha neler!
Saçmalamayın, ne darbesi!
Başkan Putin uzun yıllardır tek başına ve açık ara reyting üstünlüğüyle iktidarda; yüzde 59...
Evet...
Levada şirketinin son araştırmasında Putin’in kamuoyu destek oranı yüzde 59...
Ama...
Şubat ayında yüzde 69’du!
2018’de yüzde 81...
Daha geriye gidelim, 2015’te ise yüzde 85’ti.
Koronavirüsün yaygınlaştığı şartlarda toplumdaki güvensizlik genelde ilk aşamada liderlerin güçlenmesi sonucunu doğuruyorken (Trump, Johnson, Erdoğan buna örnek), şu anda “Putin’e verilen destek artmıyor, tersine, azalıyor.”
Hoşnutsuzluk çok hızlı artıyor.
Ekonomi zaten kötüydü.
Korona onu iyice vurdu.
Petrol fiyatlarının düşmesi koronadan da ağır darbe oldu.
Petrol ve gaz, Rusya’da GSMH’nin yüzde 20’si, ulusal bütçenin yüzde 40’ı, ihracatın da yüzde 60’ı demek. Petrolün fiyatı 30 doların altına inerse, Rusya ekonomisi en az yüzde 20 küçülür.
Bugün resmî verilere göre 1.6 milyon olan işsiz sayısı, Çalışma Bakanlığı öngörüsüne göre 2020 sonunda 2.5 milyona çıkabilir.
Kremlin’e göre “ülkede 20 milyona yakın yoksul” var.
Pek çoklarına göre bu rakam aslında 40 milyona yakın. Kısacası, gidiş kötü ve hızlı...
Putin “zor günleri aşacak mı?”
DARBEMETRE
Bu gidişatta...
Son zamanlarda Rus medyasında “darbe” iddiaları sık sık dile getirilmeye başlandı.
Açıkçası, gördüğüm ilk birkaç yayına şöyle bir bakıp geçtim.
Ancak iddia tekrar tekrar ve farklı kişiler tarafından dile getirildikçe dikkatle kulak vermek gerektiğini düşündüm.
Örneğin...
Komsomolskaya Pravda gazetesine ait radyo yayınında (ki bu gazete, hiç de öyle muhalif ve marjinal sayılmaz), ünlü ekonomist, akademisyen, Duma danışmanı Mihail Delyagin, “yakında Kremlin’in ordu yönetiminin eline geçeceğini” öne sürerek yayın boyunca dinleyicilerin nabzını tuttu.
Mihail Delyagin Rusya’da “darbe anketi” yaptı.
Bu basit anketin sonucu şöyle:
“Yüzde 18 olumsuz” derken, “yüzde 82 darbeye olumlu yaklaşabileceğini” söylemiş.
Alt tarafı bir radyo programının bilimselliği olmayan araştırması diyerek bunu geçelim.
Başka örneklere göz atalım.
3 AŞAMALI PLAN
Dış Ekonomik İlişkiler Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Maksim Fedorenko, “Putin’in iktidardan uzaklaştırılması için üç aşamalı bir planın uygulandığını” iddia ediyor.
1- “Batı’nın yaptırımları, petrol fiyatlarının düşmesi ve korona ortamı...”
2- “Putin’e iktidardan el çektirilmesi ve olağanüstü hâl ilanı.”
3- “Rusya’daki sistemin global piyasalara entegre olacak şekilde yeniden yapılandırılması.”
Putin hiç yoktan onu Başbakan ve Cumhurbaşkanı olarak yanında taşımıştı. Şimdi “darbeciler arasında” gösteriliyor.
MEDVEDEV BRÜTÜS MÜ?
Peki, bu “darbenin aktörleri” kim/kimler olacak?
“Oligarklar”, yani “en zengin Ruslar” ve “devletin kilit görevlerinde bulunan liberal görüşlü bürokratlar”;
Merkez Bankası Başkanı Nabiullina, Sayıştay Başkanı Kudrin, Sberbank Genel Müdürü Gref, Nanoteknoloji kurumunun yöneticisi Çubays, eski Başbakan Medvedev... (Bu sonuncusu yani eski Başbakan Medvedev asıl büyük sürpriz. “İnsana ne gelirse en yakınından...” Putin Medvedev’i hiç yoktan sırf kendisine sadık diye yıllarca Başbakan ve Cumhurbaşkanı yaptı. “İkinci adam” olarak yanında taşıdı. Bakın şimdi Brütüs rolünde. G.C)
HİZAYA GETİRMEK
Amaç...
“Moskova’nın Batı ile uyumlu bir çizgiye getirilmesi...”
Yukarıda adı geçenlerden Çubays, birkaç gün önce Forbes’a verdiği demeçte şöyle diyordu:
“Şimdi başlayan uluslararası ekonomik kriz yakın dönemdeki hiçbir krize benzemeyecek. Orta sınıflar iyice daralacak. Yoksullar ise perişan olacak...
Bu durum siyasi sonuçlar da doğurabilecek, devrimci değişiklikler gündeme gelebilecek.”
.....................
Buna karşın Kremlin’e yakın politik gözlemcilerden, eski parlamenter Rusya-Türkiye Toplumsal Forumu Genel Sekreteri Sergey Markov ise “darbeyi” gündeme getirenlerden olmakla beraber karşı tavır koyuyor.
Ona göre darbe planlarının arkasında “Rusya’yı ABD’nin kuklası yapmak isteyen güçler var”.
...............
Yarın...
Putin darbe girişimini önledi mi, sığınakta gizlendi mi?
...................
(*) T24 Hasan Aksay
21 Mayıs 2020.
