Putin’in en yakınında olan ve onun geniş çevresinde “aklındakini söylemesiyle ün sahibi” oligark Herman Gref, SBERBANK’ın CEO’sudur.
1990’larda St. Petersburg Belediye’sinde beraber çalıştıkları günlerden beri Putin’in yanındadır.
SBERBANK’ı bir dev haline getirerek başarısıyla da Putin’in saygısını kazanmıştır.
Bu girişten sonra “Batı yaptırımlarına rağmen Rus ekonomisinin hâlâ ayakta kalışının” kulisini yansıtacağım.
Rusya’nın Ukrayna işgalini başlatmasından bir ay önce “ekonomi sırdaşları” Herman Gref öncülüğünde Putin’den “özel görüşme” istemişlerdi.
Putin onları Moskova dışındaki Novo-Ogaryovo’daki konutunda kabul etti.
Bu toplantıda “ekonomik sırdaşları” Putin’e “olası bir Ukrayna işgali halinde Batı yaptırımlarının sonuçları hakkında” kaygılarını ve görüşlerini sunmayı kararlaştırmışlardı.
SBERBANK’ın CEO’su Herman Gref hararetli bir şekilde “Ukrayna geriliminin daha da artması halinde oluşabilecek feci sonuçlara karşı Rusya Başkanı’nı uyaran” 39 sayfalık sunumu yapıyordu.
Putin’in “ayrılıkçı Donbas bölgesindeki iki devleti tanımasının Rusya ekonomisini felç edebilecek şiddetli bir Batı tepkisine yol açacağı… Sert yaptırımların finansal piyasalarda panik yaratacağı… Rusya ekonomisini onlarca yıl geriye götüreceği… Gayri safi yurt içi hasılanın iki yıl içinde dolar bazında yüzde 30 düşebileceği… Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yüzde 35 yükseltmeye zorlayacağı… Reel gelirleri 5’te 1 oranda azaltacağı…. Zorunlu hale gelecek ithalat kısıtlamalarının ileri teknolojiler bulmakta imkânları çok daraltacağı… İlaç ve gıda gibi temel maddelerin bulunmasında bile zorluklar yaşanacağı… Rusların yaşam kalitesinin gelişmekte olan ülkelerin bile gerisinde kalacağı……..”
Toplantıya katılanlar başlarıyla ve dilleriyle Gref’e destek verdiklerini belli ediyorlardı ki…
Putin ansızın kadim dostu Gref’in sözünü kesti.
Gref’e ve odadakilere bir soru yöneltti:
“Yaptırımların en kötüsünden, en etkili olanından kaçınmak için tedbir nedir?”
Ekonomik beyin takımının “bu soruya net bir cevapları” olmadı.
Putin’e “Rusya’nın jeopolitik felakete yol açma riskiyle karşı karşıya olduğunu” da söyleyemediler.
Her biri Rus ekonomisinin devi olan bu yakın çevre insanları toplantıdan “Putin’in tam olarak ne planladığı ve mesajları dikkate alıp almadığı konusunda” hiçbir şey bilmeden ayrıldılar.
İçlerinden biri -adının verilmesini istemeyerek- “Koca koca adamlar bu toplantıyı isteyecek kadar cesurlardı ama mesajı iletmek ve sorusuna cevap vermek için korkaktılar” dedi.
Ukrayna harekâtı başladıktan dört gün sonra Kremlin’de Putin 7 metrelik masanın başında diğer uçtaki ekonomi beyin takımıyla “Batı yaptırımlarına karşı önlemleri” konuştu.
Ukrayna harekâtı başladıktan dört gün sonra Kremlin’de Putin 7 metrelik masanın başında diğer uçtaki ekonomi beyin takımıyla “Batı yaptırımlarına karşı önlemleri” konuştu.
7 METRELİK MASA
Ukrayna işgalinin başlamasından dört gün sonra Putin “ekonomik beyin takımını” daha dar bir kadroyla Kremlin’e çağırdı.
Kovid-19 nedeniyle görüşmelerini yaptığı 7 metrelik uzun masanın bir ucunda Putin, diğer ucunda “ekonomi kurmayları” vardı.
Putin söze “ABD’nin bir yalan imparatorluğu olduğu” söylemiyle başladı.
Gülüştüler…
Onlara “yaptırımları nasıl hafifleteceklerini” sordu.
Kıyafetlerinin rengi uzun süredir yatırımcılar tarafından kodlanmış olan Merkez Bankası Başkanı Nabiullina tamamen siyahlar içindeydi.
Masadakiler karamsardılar.
Hatta Nabiullina istifa etmiş ve Putin’in talimatıyla görevine devam etmek zorunda kalmıştı.
Artık öyle bir konuma gelinmişti ki istifa etmek savaşa karşı çıkmak, “vatan hainliği” damgasını yemekti.
Dahası, ekonomiyi “siloviki” diye anılan katı görüşlü, tutucular takımına bırakmak “yangına benzin dökmek” olacaktı.
Ve de Putin onların yüreklerini kazanmıştı.
Artık gönüllü olarak -ne olursa olsun- Rusya’nın başarısı için bütün donanımlarını, birikimlerini, deneyimlerini, yaratıcılıklarını ortaya koydular.
Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, savaşta Rus ekonomisini ayakta tutan kadın.
Putin’in yüzüne dobra dobra konuşan kadim dostu SBERBANK’ın CEO’SU Herman Gref.
ORTODOKS YOL
Nabiullina Rusya Merkez Bankası yönetiminde neredeyse 10 yıl boyunca Kremlin’in en iyi teknokratı olarak itibar sahibiydi.
“Aşırı şahin” para politikasıyla enflasyonu yatıştırmıştı.
Yozlaşmış bankacılık sistemini düzeltmişti.
Tutucu “siloviki” oligarşik lobisinin karşısında Putin onun bağımsızlığını desteklemekteydi.
Yıllar içinde oluşturduğu 643 milyar dolarlık döviz rezervini bir “savaş sandığı” haline getirmişti.
Ama…
Yaptırımlarla bunun yarısına el konulmuştu.
Nabiullina bankalara hücumunu durdurmak ve ruble üzerinde spekülasyonu önlemek için “kur kontrollerini” uygulamaya koydu.
İstifa etmek isteyen teknokratları durdurdu, yaptırımları aşacak yan yollar oluşturdu.
Rusya ekonomisini fırtınadan uzaklaştırmayı başardı.
……………
Onun için “Nabiullina gitseydi tüm ekonomi mahvolurdu, ruble kâğıda bile basılamazdı. Sadece odun parçaları vermeleri gerekirdi” yorumları yapılıyor.
Baharın sonlarına doğru panik büyük ölçüde yatışmıştı.
Yüksek enerji fiyatları Rusya’nın -yarısı petrol ve gazdan gelen- bütçe gelirini ocaktan nisana kadar yıllık bazda yüzde 34 artırmıştı.
Rublenin dolar karşındaki hızlı düşüşü durdurulmuştu.
İthalat da düştüğü için rezervler yükseliyordu.
Ayrıca güvenlik güçleri Nabiullina ve arkadaşlarının yanındaydı.
Vatandaşlar ekonomiyi protesto ederlerse, hele bankalara yığılırlarsa hapse gireceklerini biliyorlardı.
Putin’in Novo-Ogaryovo’daki konutu.
Z HARFLİ TİŞÖRTLER
Mart sonlarına doğru eski başbakan yardımcısı Arkady Dvorkovich 50’nci yaş gününü kutlamak için Moskova’daki evinde bir parti verdi.
Gelenlerin çoğu ceket altına üzerinde “Ukrayna işgalinde meşhur olmuş ve zafer anlamında” kullanılan “Z” harfi işlenmiş tişörtler giymişlerdi.
Gece boyunca içtiler, dans ettiler, taze istiridye yediler.
Gref ise kasım ayında SBERBANK’ın kuruluş yıl dönümünü kutlamak için Bolşoy tiyatrosunu kiralamıştı.
Gref, Nabiullina ile birlikte “Hayat daha canlı, renkli ve ilginç hale gelecek” dedi.
Her erkeğin arkasındaki kadın önemlidir. Nabuillina bu hikâyede Putin’in arkasındaki kadın.
Moskova’da Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın önünde Rusya’nın Ukrayna’daki ‘özel askeri operasyonunu’ destekleyen bir reklam panosu.