ABD Başkanı Trump’ın masaya sürdüğü “güvenli bölge” kartına karşı Rusya Başkanı Putin “Adana Mutabakatı” kartını oynadı.
1998 tarihli Türkiye-Suriye Adana Mutabakatı “PKK ve türevlerinin” Suriye’deki köklerini kurutmayı hedefliyordu.
Abdullah Öcalan’ın Şam’dan, PKK kamplarının Suriye Kamışlı’dan ve Suriye kontrolündeki Lübnan Bekaa kampından kovulması bunun net uygulamasaydı.
“Güven artırıcı” kanıtıydı.
.....................
Adana Mutabakatı daha ötesini de güvenceye alıyordu.
Şöyle ki...
1- Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı ile Suriye Siyasi Daire Bakanlığı arasında üst düzey “güvenlik iş birliği komisyonu kurulacaktır.”
2- Bu komisyona bağlı güvenlik iş birliği alt çalışma kurulları oluşturulacaktır.
Böylece iki ülke birlik komutanları sürekli görüşmeler yapacaktır.
3- İki ülkenin başkentlerindeki diplomatik temsilciliklerine (Suriye’nin Ankara ve Türkiye’nin Şam büyükelçiliklerine) iki taraf “güvenlik temsilcileri” atayacaktır. (Türkiye Şam Büyükelçiliğine iki güvenlik temsilcisi atamıştı.)
Ayrıca...
Güvenlik iş birliği komisyonu tarafları arasında direkt sıcak telefon hattı kurulacaktır.
Bunun dışında iki ülke karşılıklı olarak PKK, KCK, Kongragel ve uzantıları ve de dışındaki terör örgütlerine karşı mücadele edecektir.
Suriye’nin mücadelede yetersiz kalması durumunda Türkiye Suriye topraklarında o örgütlere karşı silahlı müdahalede bulunabilecektir.
.....................
Suriye’yle köprüler henüz atılmadan önce (21 Aralık 2010’da) dönemin Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Suriyeli mevkidaşı arasında bu 1998 Adana Mutabakatı’nın birkaç ilaveyle teyidi üzerinde anlaşmaya varılmıştı.
2011’de bu anlaşma Millet Meclisi’nde kabul edildi. Bakanlar Kurulu tarafından da imzalandı.
Yani...
Yürürlükte...
.....................
İşte Putin öncek gün Cumhurbaşkanı Erdoğan’la Moskova’daki zirve sonrası açıklamasında bir yandan “güvenli bölge için BM kararı olmadığına” gönderme yaparak Trump kartını göğüslerken, öbür yandan “Türkiye’ye seçenek” gösteriyor.
Yürürlükteki 1998 tarihli ve 2010 teyitli Adana Mutabakatı çerçevesinde Şam yönetimiyle diyaloğa girin.
Şam yönetimi Suriye topraklarından Türkiye’ye tehdit oluşturan PKK, YPG, SDG gibi örgütlerle mücadelenin ortamını üretsin.
Suriye’yle birlikte veya sadece TSK bu anlaşma gereği Suriye topraklarında kendisine tehdit olarak gördüğü terör örgütlerini etkisiz hale getirsin.
Tıpkı Irak’ta olduğu gibi “sıcak takip” de yapabilir.
......................
Burada St. Petersburg Hukuk Fakültesi’nden diplomalı Putin bir “uluslararası meşruiyet” ilkesine dayalı yol göstermekte.
“TSK’nın denetiminde bir güvenli bölge için BM kararı yok. Ama Şam yönetimiyle Adana Mutabakatı çerçevesinde bir sınır ötesi silahlı harekâtla TSK Kuzey Suriye’de bulunursa meşruiyeti tartışılmaz. Çünkü Suriye topraklarının uluslararası hukuka göre egemeni olan Şam yönetiminin onayı söz konusu olur.”
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun dün “Şam yönetimiyle zaten dolaylı görüşüyoruz” sözüne ve de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Harp Okulu öğrencilerine yaptığı açıklamayı da yazın bir kenara:
“Putin’le görüşmemizde ele aldığımız Adana Mutabakatı’nın yeniden gündeme gelmesi gerektiğini görüyoruz...”
