Küresel zorba
Yer dünya Katoliklerinin mabedi Vatikan...
Roma’daki 2. devlet Papalık Sosyal Bilimler Akademisi’nde Amerikalı ünlü ekonomist Jeffrey David Sachs piskoposlara, üst düzey Katolik din adamlarına konferans veriyor.
Sachs, Time dergisi tarafından açıklanan “Dünyanın en etkili kişileri” listesine birden fazla kez girmiş tek akademisyen.
ABD için yaptığı konuşmayı özetleyerek sunuyorum... (*)
....................
ABD uzun yıllardır dünyanın baskın olan ekonomik ve teknolojik gücüydü.
Artık durum böyle değil. Ekonomik ve teknolojik olarak hâlâ güçlü ama artık baskın bir güç değil.
Avrupa Birliği daha büyük bir pazar.
Çin mukayese edilebilir bir pazar.
Teknoloji de dünya çapında yayılmakta.
Buna karşılık, ABD dünyanın açık ara en güçlü askeri ülkesidir.
6000 nükleer savaş başlığımız, dünya çapında 800 askeri üssümüz var. Şu anda 14 sıcak savaş içindeyiz ve birden çok savaşı başlattık.
Ancak savaş üstüne savaşlarla hiçbir siyasi sorunu çözemeyeceğini artık öğrenmelidir.
ABD bir küresel sorun.
Ama...
Donald Trump ile çok daha büyük sorun haline geldi.
KÜRESEL REST
ABD, Paris iklim anlaşma-sından çıkan tek ülke.
ABD-İran ile Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan çıkan tek ülke.
Çin ile ABD’nin ticaret savaşı var.
Bu savaş, Çin’in artan teknolojik kapasitesi nedeniyle ortaya çıkmıştı.
Çünkü ABD, Çin’in yapay zekâ ve güvenlikle ilgili alanlarda muazzam teknolojik yetenek kazandığını fark etti.
Çünkü Çin, her sene yetenekli, akıllı yüz binlerce doktora öğrencisi yetiştiriyor.
Bu da ABD stratejistlerini çılgına çeviriyor.
Döviz kurlarına tek başına ABD’nin karar vereceği ve karşı gelen ülkelere tek taraflı tarifler uygulayacağı iddia ediliyor.
EŞKIYALIK
Geçen ay Irak, ABD askeri güçlerinin çıkmasını istediğinde Hazine Bakanlığı’nın “Birliklerimizi çıkarmakla ısrar ederseniz, New York Federal Bankası’ndaki döviz rezervlerinize el koyacağız” dediğini düşünün.
Bu bir eşkıyalık ve her uluslararası kuralın ihlalidir.
Sonuç...
ABD düşüşte olan bir emperyal güç ve şu anda tehlikeli bir ülke.
Amerika Birleşik Devletleri yüzünden dünya duramaz.
Paris iklim anlaşmasını durduramayız.
G20 toplantıları yapmayı bırakamayız.
Vergi reformu yapmayı bırakamayız.
Dijital vergilendirmeyi bırakamayız.
Döviz kurlarına karar vermeyi tek başına ABD’ye bırakamayız.
Dünya Ticaret Örgütü’nde temyiz sistemimiz olamaz.
YUMRUĞU YERSİN
Dünya nüfusunun yüzde 4.2’sine sahip ama hâlâ dünya üretiminin yüzde 96’sının değil, sadece 15’ini yapan bir ABD’ye, diğer yüzde 96’nın bağlı olduğu bir dünya olmamalı.
Uluslararası sistemi yönetenlerden tek isteğim, zorbaya karşı korkaklık yapmayın ve ilerleyelim.
Her ay dünyanın her yerini geziyorum, dünyanın her yerinde üst düzey yetkililerle tanışıyorum.
İzlenimim şu ki...
Zorbalar seni tehdit eder, biraz ileri gittiğinde yumruğu yersin.
Aslında 1992’den sonra ABD, dünyayı kazandığını düşünerek çıldırdı ve sonra yeni Roma İmparatorluğu olduğuna, tek süper güç olduğuna ve vazgeçilmez ulus olduğuna inandı.
Yani bu zihniyet 1992’den beri var ama çok daha kötüye gitti. Herkese karşı aşırı düşmanlık, herkese yönelik tehditler, herkese karşı kanunsuzluk...
İyi bir dünya için küresel bir fikir birliği var.
Dünyanın büyük bir kısmı doğru şeyi yapmak istediğinde ABD’ye rağmen ilerleriz.
......................
(*) Jeffrey David Sachs, Amerikalı ekonomisttir.
Latin Amerika, Doğu Avrupa, eski Yugoslavya, eski SSCB ve Afrika hükümetlerine verdiği ekonomik danışmanlıklarla tanınır. Sachs, halen Columbia Üniversitesi’nde Earth Institute (Dünya Enstitüsü) başkanı ve profesördür.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un ve ondan önce de Kofi Annan’ın özel danışmanlığını yapmıştır.
BM Milenyum Projesi’nin direktörüdür.
Yoksulluğun azaltılması, borçların silinmesi, hastalıkların kontrol altına alınması gibi konularda uluslararası çalışmalarıyla tanınır.
