Kremlin büyücüsü
30 dile çevrilen kitabın adı “Kremlin Büyücüsü… (Le Mage du Kremlin)”
İsviçreli-İtalyan siyaset bilimci Giuliano da Empoli tarafından yazıldı.
Putin liderliğinde son 20 yılın “kapalı kapılar ardındaki Moskova’sını” anlatıyor.
Şimdiden Putin’in kafasındakileri anlamak için bir tür “rehber kitap” oldu.
“Kremlin’in ideoloğu olarak kabul edilen Vladislav Surkov’un gözünden Rusya’yı ve sistemi” anlatıyor.
Surkov’un lakapları “Gri Kardinal” ve “Putin’in Rasputin’i…”
Surkov, aslında TV yüzü ve yapımcısıydı.
Çarlık dönemi aristokrat ailelerden birinin torunu.
Sonra…
Putin’in önem verdiği bir oligark tarafından Kremlin’e getiriliyor.
2011’e kadar yaklaşık 11 yıl Cumhurbaşkanlığı yönetimi Başkan Yardımcısı.
Aynı zamanda 2008’den 2013’e kadar Başbakan Yardımcısı, ardından 2020’ye kadar Putin’in Başdanışmanı.
Mimarı olduğu kavramlar zaten etkisini ortaya koyuyor.
Şöyle ki:
“Egemen demokrasi…”
Yani halkın egemen olduğu demokrasi değil.
Bunu tamamlayan diğer mimari tasarımı “dikey güç (dikey iktidar)” zaten egemen demokrasinin ne olduğunu ortaya koyuyor.
“Gençlik hareketlerinin (Nachi) yaratılmasında Putin rejiminin ideolojik eklemlenmesinde ve özellikle Rusya’ya karşı Ukrayna savaşının patlak vermesinde” kilit rol oynadı.
Kitapta Surkov’un adı değiştirilmiş, Baranov adlı bir kurgu roman kahramanına dönüştürülmüş.
Putin’den ise adıyla değil “Çar” olarak bahsediliyor.
30 dile çevrildi. Putin’in kafasındakileri çözmek için rehber kitap oldu.
SİSTEM İÇİ MUHALEFET
Kitapta Baranov’un “Çar”a önerdiği muhalefet “iktidarın çizdiği çerçevede kalan bir muhalefet.”
Buna “sistem içinde muhalefet” tanımını yapıyor.
Belki de en güçlü muhaliflerin hâlâ hapiste olmalarının izahı bu söylem.
Baranov’un Çar’a telkinlerinden biri de şöyle:
“Yalan haberle manipülasyon yapmanın amacı insanları ikna etmek değil, gerçek hakkında kuşku yaratmaktır.”
İçimize asla sindiremesek de gerçekçi bir tanım.
Böylece Kremlin’e bağlı trol çiftlikleri kuruluyor.
Putin olduğu düşünülen “Çar” kitapta izole bir hayat yaşayan ve yakın danışmanlarının verdiği bilgilerle yetinen kişi olarak anlatılmakta.
………………..
Burada bir parantez açayım; 93 yaşında olmasına karşın Fransa’nın en sağlam tarihçisi olarak gösterilen Fransız akademisinin genel sekreteri Hélène Carrère d’Encausse Rusya sempatizanı ve Putin’le çok kez görüşen bir önemli isim. (1991’de Académie Française 14’üncü Başkanı da seçilmişti.)
Ofisinde IV. Henry’nin son nefesini verdiği kırmızı kadife koltuktan sorgulaması şöyle:
Her şey çılgınca.
Artık hiçbir şey anlamıyorum.
Çok fazla cevaplanmamış soru var.
KGB’nin bir subayı.
Sonrasında Rus İstihbarat Servisi’nin Başkanı olan Putin Ukrayna’nın ulusal duygusunun gücünü ölçmekte nasıl böylesine başarısız olabilir?
Onu “Varşova Paktı günlerindeki gibi Kiev’de yürüyüşe çıkabileceğine” inandıran kimlerdi?
Ukrayna ordusunun İngilizlerin yardımıyla eğitim aldığı gerçeğinden nasıl habersiz kalabildi?
Ukrayna’yı uyaran Amerikalılar çatışma patlak vermeden önce neler biliyorlardı?
Eskiden Putin’in mantıklı ve manevra kabiliyetine sahip olduğunu düşünüyordum.
2000’lerin başında tamamen kaos içindeki bir ülkeye düzen getirmemiş miydi?
Bu gibi nedenlerle Ukrayna’ya saldırmayacağına inanıyordum.
Evet, “tarih bu günü aydınlatır ama tersi de olabilir; bazen şimdiki zaman geçmişe rahatsız edici bir ışık tutar.”
Bu söylem de Putin’in yanlış yönlendirildiğini, dar bir danışmanlar çevresinin etkisinde kaldığını kanıtlıyor gibi.
Kitabın Fransız akademisinden “Grand Prix du Roman” ödülünü aldığını da belirteyim.
Yeni Çar ile Rasputin… Rusya’nın o zamanki Başbakanı Vladimir Putin, 13 Şubat 2012’de Rusya’nın Urallar şehri Kurgan’da yardımcısı Vladislav Surkov ile görüşürken.
Rasputin: Rus İmparatoru II. Nikolay’ın ailesiyle samimiyet kurarak geç dönem Rus İmparatorluğu’nda hatırı sayılır nüfuz kazanan ve kendini kutsal bir adam olarak gören bir Rus mistikti.
ANAVATANDAN SÜPER MARKETE
Kitabın 87. sayfasından satırlar...
“Yeni kahramanlar, bankacılar ve süper modeller egemenliklerini dayattı.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin 300 milyonluk varlığının dayandığı ilkeler altüst edildi.”
Bir anavatanda büyümüş olan Ruslar kendilerini bir süper markette bulmuşlardı.
Böyle bir ortamda Putin 1 Ocak 2000’de başa geçti.
Ve…
Daha o gün kutlamalar, görkemli, ışıklı davetler bir yana, Putin isyan halindeki Çeçenya’ya gitti.
İşte bu Rus halkının beklediği liderlikti.
Kitaba göre Rus halkı iki şey ister; “içeride düzen, dışarıda saygınlık.”
Batı yıllardır Sovyetler Birliği Rusya’sını küçümsüyor, hatta aşağılıyordu.
Baranov, yeni Çar’a işte Rus halkının bu iki özelliğini anlattı.
Yeni Çar, Çeçen isyanını bastırdı, ülkeye düzen getirdi.
Batı’ya da kafa kaldıracağının işaretlerini verdi.
Baranov, Sovyetler Birliği sonrası Rusya zenginliklerine el koymuş milyarder oligarklara karşıydı.
Güney Fransa sahillerinde villaları, dev yatları olan, en pahalı Fransız şaraplarını ve şampanyalarını içen oligarkların Rusya’ya ne katkısı vardı ki?
Onlar yola getirilmeli, devlet yeniden bu zenginlikleri eline geçirmeliydi.
Putin de oligarkları hizaya getirmek gerektiğine inanıyordu.
Bunu da büyük ölçüde yaptı.
Machiavelli ve onun Prens kitabı Surkov’a esin kaynağı mı?
PUTİN’İN KÂBUSU
Kitaptan bazı seçmelerle devam…
Cennette merak dışında her şey mübahtır.
Arkadaşınız öldüyse onu gömme. Biraz kenarda dur ve bekle. Akbabalar gelecek ve bir sürü yeni arkadaş edineceksin.
Kendisinden önceki tüm çarlar gibi Putin’in de kâbusu…
Askerlerin kalabalığa ateş etmek yerine onlarla dayanışma göstermeleri riski…
Liderler güç auralarını işgal ettikleri pozisyondan alırlar.
Kaybettikleri andan itibaren ambardan çıkmış gibidirler.
Siyasi ilişkilerin duygusal doğası asla hafife alınmamalıdır.
Devlet vatandaşlarını korkudan koruyamaz hale geldiğinde, varlığının temelleri sorgulanır.
……………….
Surkov yoksa “21. yüzyılın Machiavelli’si mi?”
……………….
Bu yazıda News Magazine, Citations Institut Iliade, Le Monde, Franceinfo, Tele5, Haber Bölgesi, NRC Handelsblad’dan da yararlandım.
