Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında kasalarını dolduran “savaş vurguncuları” vardı.
Buğday ticareti yapanlar, devletten “vagon imtiyazı” alırlar, yük vagonları dolusu buğdayı ateş pahasına satarlardı.
Annemden, babamdan bazı kodamanlar için “onlar harp zengini ahlaksızlar” söylemlerini dinlediğimi hatırlıyorum.
“Akbaba” gibi mizah dergilerinde onların “göbekli, ağızlarında puro, küçük parmaklarında ışıldayan şövalye yüzüğü, kasadan taşan paralarla” karikatürleri yayımlanırdı.
Batı ülkelerinde de “savaş sanayii zenginleri efsane paralar” kazanmışlardır.
“Daha fazla öldüren = daha yüklü para...”
Şimdi de “korona” ailesinden “Kovid-19” kimilerinin milyarlarına milyar ekliyor.
Bu konuda Bloomberg araştırmasından bölümler yansıtacağım.
........................
Koronavirüs pandemisi dünyada ekonomileri, pazarları ve servetleri batırırken, “solunum cihazları” üreten firmalar para basıyor.
Örneğin bir Singapur şirketinin üç ortağı birkaç ay içinde servetlerini 7 milyar dolar artırdılar.
Bu şirketin başkanı Li Xiting dünyanın en çok kazanan 5 kişisi arasına girdi.
Bir başka örnek...
Çin’in “Shenzhen Mindray Bio-Medical Electronics Co.”nun hisse değerleri de “hayat kurtaran cihazlara” olan talebin fırlamasıyla gene son aylarda yüzde 40 arttı.
Evet...
Virüsün neden olduğu Kovid-19, dünyadaki bütün hastaneleri “nefes almakta zorlanan hastalarla” doldurdu.
Solunum cihazı üreten ve satan firmalar da milyarlar kazanıyor.
ABD PAZARI
Geçen ayın sonlarına kadar Çin şirketi “Mindray solunum cihazlarının” ABD pazarına giriş onayı yoktu.
Ancak “ABD Gıda ve İlaç İdaresi” sıkıntıyı hafifletmeye yardımcı olmak için düzenlenmiş bir acil durum kuralı gereği “Mindray ürünlerinin girişine ve kullanımlarına” izin verdi.
Böylece Mindray’in kasalarına dolar pompalandı.
Citic Securities Co.’dan (Citic Menkul Değerler) analisti Tian Jiaqiang, bu yetkinin “diğer Çin malı solunum cihazlarının da ABD pazarına hızlı ve hacimli girişine kapı açtığını” yazdı.
Nitekim...
Mindray’ın yanı sıra FDA’nın (ABD Gıda ve İlaç Dairesi) web sitesine göre “Beijing Aeonmed Co.” da geçen ay ABD’ye giriş yetkisi aldı.
Çin’in başka bir üreticisi olan Shenzhen’deki Jiangsu Yuyue Medical Equipment & Supply Co. da öyle...
ABD pazar kapısının açılmasıyla bu Çin şirketin hisse değerleri yüzde 91 yükseldi ve şirketin piyasa değeri de 5.5 milyar dolara çıktı.
OTOMOBİL FABRİKALARI BİLE
Solunum cihazı sıkıntısı öylesine büyük boyutlarda ki...
ABD’nin otomobil şirketleri bile solunum cihazları üretmeye başladı.
Örneğin...
Ford Motor ve General Motors gibi Amerikan otomobil devleri...
Öngörülere göre küresel talep, hastanelerde mevcut olan solunum cihazı sayının en az 10 katı. (New York’ta solunum cihaz sayısı sadece 1 haftalık rezerve sahip.)
Dünya genelinde ölüm sayısı 52.000’i aşarken, enfeksiyonlar 1 milyonu aştı.
İtalya ve İspanya Avrupa’da Kovid-19’dan en çok etkilenen ülkeler.
ABD’nin kırmızı çizgisi ise hâlâ yükselişte.
Başkan Donald Trump “100 bini aşkın ölüm olabilir” uyarısını yaptı.
Yoğun Bakım Tıbbı Derneği, “ABD’de 960 bin hastanın solunum cihazı desteğine ihtiyaç duyacağını” tahmin ediyor.
Oysa ülkede sadece 200 bin dolaylarında cihaz var. Ölümlerin en fazla olduğu ülke olan İtalya’da da ciddi solunum cihazı sıkıntısı sürüyor.
Öyle ki doktorlar “hastaları önceliğe göre sınıflandırmakta.”
Çin şirketi “Mindray”, bu hafta Avrupa’dan gelen taleplerin “geometrik diziyle arttığını” açıkladı.
Daha şimdiden solunum cihazlarının yanı sıra monitörler de dahil 10 bin ekipmanın “ilk partisi” İtalya’ya gönderilmiş.
Çin’de 17 iştiraki olan ve 30 ülkede faaliyet gösteren şirket, “sağlık izleme sistemleri, solunum cihazları, defibrilatörler (kalbin normal dışı atımının tekrar normal kalp ritmine dönmesini sağlayan cihaz), anestezi cihazları ve infüzyon sistemleri (damar içine zerke etme ekipmanları)” yapmakta.
....................
Yani kriz zenginlerinin para ufukları açık...
