Kirli bomba ve üç şahin
Rusya Ukrayna’yı “kirli bombalar” kullanmakla suçluyor.
“Kirli bombaların” resmi adı “Radyolojik Dağıtma Cihazları veya RDD…”
Hiçbir ordunun envanterinde -resmen- yok.
Bir bakıma “hayalet” bomba.
Ancak…
Dünkü New York Times’a göre, hiçbir envanterde yer almamasının diğer sebebi ise “savaş alanında yer almadıkları…” olabilir.
Nedir bu silahlar?
New York Times’tan satırlarla anlatayım…
Bir sırt çantasına sığacak kadar küçük.
Belki 20 pounds (10 kg’dan biraz fazla patlayıcı içerir…”
Üstüne daha küçük bir “radyoaktif malzeme kütlesi” yerleştirilir.
Teorik olarak daha büyüğü de yapılabilir.
Kirli (hayalet) bomba.
Ancak…
Başarı şansını sınırlayan sorunları vardır.
Radyoaktif madde, bomba patlarken yoğun ısı tarafından büyük ölçüde tüketiliyor.
Bu nedenle cihaz radyoaktif etkiyi uzaklara yayamıyor.
Diğer olumsuz özellik de şöyle…
Tıbbi amaçlar veya güç üretimi için kullanılan birkaç radyoizotopun bu tür bir cihazda kullanılması onu büyük miktarda enerji salınımı ve kraterli yıkımdan yoksun kılıyor.
Yani…
Klasik anlamda bir “nükleer silah” değil.
General Kıyamet diye anılan Sergey Surovikin’le birlikte Rus savaş stratejisi değişti, hastaneler, okullar, kreşler, klinikler de bombalanıyor.
…………………
“Kirli bomba” radyoaktif materyali küçük parçalara ayırır ve onu havaya saçar.
Küresel değil yerel bir zehirleme sorunu üretir.
Bu radyoaktif tozu soluyan insanlar (canlılar) yaralanabilir veya ölebilir.
Ancak…
Etkilerin çoğu atmosferik koşullara bağlıdır.
Sıcaklık gradyanları, radyoaktif madde bulutunun havaya ne kadar yükselebileceğini etkiler.
Rüzgârın hızı ve yönü de radyoaktif bulutun ne kadar uzağa yayılabileceğini belirler.
ABD askeri dergisinde yayımlanan bir akademik makalede “kirli bombanın kitlesel ölümlere yol açmasa bile büyük paniğe ve ekonomik kayıplar yaratma potansiyeline” işaret edilmişti.
……………………
Bu silahın yapımcısı için de önemli riskler vardır.
Bombaya yerleştireceği radyoizotopun kendine zarar verecek kadar güçlü bir yoğunluğa sahip olması tehlikelidir.
Uzun süre yakın mesafede zararlı yoğunlaştırıcı radyasyona maruz kalabilir.
Ayrıca…
“Kirli bomba” stratejik köprüler, binalar, cephaneler gibi yerlerde dedektörler tarafından algılanır.
………………..
ABD ordusu 1948’den 1952’ye kadar Utah’daki Dugway Proving Ground’da bu Radyolojik Dağıtma Cihazlarıyla deneyler, testler yaptı.
Ancak bu çalışmalar sonunda silah değeri görülmeyerek terk edildi.
ABD ordusunun ya da başka bir gücün savaşta kullanmak için böyle bir silaha sahip olduğuna dair hiçbir kanıt ve kayıt yok.
………………..
Kirli bomba sonrası…
Sonuç…
Ukrayna’nın da “kirli silah kullandığı veya kullanacağı” konusundaki Rusya kaynaklı iddialar sadece “kirli propaganda” olabilir.
Rusya’nın “taktik nükleer silah kullanma” söyleminin dünya kamuoyunda yarattığı olumsuzluğa karşı bir dengeleme politikası…
ÜÇ ŞAHİN
Ukrayna savaşında Rusya’nın üç şahini öne çıkmakta.
Bunlardan ilki Prigozhin…
Dünya onu Rusya’nın kayıt dışı gücü Wagner paralı askerlerinin kurucusu ve sahibi olarak tanıyor.
Son günlerde…
Gizli servislerin kayıtlarına ve Başkan Biden’a verilen günlük istihbarat brifinginde yer alan bir söylentiyle adının altı çizilmekte.
Washington Post’a göre, çevresinden kimsenin Putin’e Ukrayna gerçeklerini söyleyememesine karşın Prigozhin “Rus askeri liderliğine” soyunmuş durumda.
Kamuoyuna yansıyan şöyle bir siyasi duruş çizmiş:
“Ben Yevgeni Prigozhin. Size gerçeği söylemek için buradayım ve işi halledeceğim.”
Prigozhin “Rus ordusunun üst düzey komutanlarının Ukrayna’daki durumla temas halinde olmadığını” söylemiş.
“Bütün bu piçleri yalın ayak makineli tüfeklerle cepheye göndermemiz gerektiğini düşünüyorum” demiş.
Prigozhin, kendisinin kurduğu Wagner’in paralı askerlerinin ve mahkûmların Ukrayna’da savaşmasını istemeyenlere de “O halde çocuklarınızı cepheye gönderin. Ya onlar ya da çocuklarınız. Kararı kendiniz verin” diye seslenmiş bulunuyor. (Prigozhin Washington Post’ta yayımlanan bu satırları yalanladı.)
Sergey Surovikin…
KİM BU PRİGOZHİN?
Prigozhin, Putin’in memleketi St. Petersburg’da bir sosisli sandviç satıcısıydı.
Washington Post’tan satırlarla devam edeyim:
Hırsızlık ve diğer suçlardan 9 yıl hapis yattı.
Ardından, kumarhaneler ve yüzen bir restoran kurdu.
Burada Rusya’nın yeni Başkanı Putin’e ve Başkan W. Bush’a şahsen hizmet etti.
Daha sonra Rus hükümetiyle büyük meblağlı sözleşmelerle bir yemek (catering) şirketi açtı.
Mayıs 2014’te Wagner’i de kurduğunu ve Donbas bölgesinde Rus destekli ayrılıkçıların yanında savaşmak üzere cepheye gönderdiğini itiraf etti.
ABD Hazine Bakanlığı Wagner grubunun savaşa dâhil olması nedeniyle mart ayında Prigozhin’e yaptırım kararı aldı.
ABD istihbarat örgütlerine göre, Kremlin’in 2016 ABD seçimlerine müdahale eden trol merkezinin de başında gene Prigozhin vardı.
Bu trol merkezi ABD’nin yanı sıra Asya, Avrupa ve başka yerlerdeki politikaları da etkilemek için aktif halde.
Prizgozhin zengin.
Vladimir Putin ve eşi Lyudmila Putina 2006’da St. Petersburg’da bir akşam yemeğinde ABD Başkanı George Bush ve eşi Laura Bush’u ağırladı. Masaya bizzat Yevgeni Prigozhin hizmet etti.
Ancak…
Artık onun için paranın ötesinde başka şeyler de önemli.
Resmi bir statüye sahip olmak istiyor.
Saygın, resmi bir statü…
…………………
Diğer şahinlere gelince, Ukrayna cephesine komutan olarak atanan General Sergey Surovikin…
“General Armageddon (General Kıyamet)” diye de anılan Surovikin için Prigozhin sosyal medya sitesi VK’da “Anavatana hizmet için doğmuş efsane bir karakter” tanımını yaptı.
Yeni generalin görev almasıyla birlikte Ukrayna’daki savaş stratejisi artık tamamen değişti.
Yıllar boyunca Prigozhin Vladimir Putin’in yanında görüldü ve ona özel yemek servisi yaptı.
Siviller de hedef alındı.
Ve elbette Çeçen lider Kadirov…
O da daha önceki Rus komutanları eleştirmişti.
Washington Post’tan şu alıntılarla noktayı koyayım.
Adını vermeyen bir Rus yetkili saydığım isimlerle ilgili olarak “Bu Rusya değil. Bu Orta Çağ ilkelerine dayanan bir suç kardeşliğidir” dedi.
