Hayvanlar ve deprem
Hayvanlar depremi önceden hissediyor ve çok farklı davranışlarla bunu yansıtıyorlar mı?
Sorunun tarihteki en eski cevabını MÖ 378 yılında Romalı yazar ve öğretmen Claudius Aelianus’in (genellikle Aelian diye anılır) satırlarında buluyoruz.
“Korint Körfezi kıyısında bulunan Helike kentini yerle bir eden depremden beş gün önce fareler, gelincikler, yılanlar, çıyanlar ve böcekler gibi çeşitli hayvanların yer altından çıkıp şehirlerden kaçtıklarını” yazmıştır.
Sonraki yüzyıllarda da birçok kült depremler hayvanlarla ilişkilendirildi.
……………….
Bazı örnekler sıralayayım…
JAPONYA
1855’teki ve daha sonra da 1923’teki Edo (Modern Tokyo) depremlerinden önce yayın balıkları belirgin şekilde aktivite artışı sergileyip gölet ve ırmakların yüzeyine çıkarak garip davranışlarda bulundular.
1982 büyük depremi öncesinde okyanusların dibinde yaşayan bazı balıklar ve özellikle kedi balıkları denizden sıçrayarak toplu halde karaya vurmuşlardı.
Yılanların kış uykusundan uyanarak toprak üstüne çıktıkları saptanmıştı.
Fareler dışarı çıkmışlardı fakat şaşkındılar.
Elle tutulacak kadar donmuş kalmışlardı.
Tavuklar birbirini gagalıyorlardı, normalden daha az yumurtluyorlardı.
Domuzlar birbirlerinin kuyruklarını ısırıyorlardı.
Bal arıları panik halinde kovanlarını terk ettiler.
Depremden sonra geri döndüler.
Karıncalar, sülük ve mürekkep balıklarında da anormal hareketler gözlemlenmişti.
ÇİN
Çin’de hayvanların felaketlere ilişkin bazı “içgüdülere sahip oldukları” yolunda yüz yıllardır yerleşik bir inanç vardır.
Özelikle, “Yılanlar, kemirgenler ve yarasalar olmak üzere 58 tür hayvanı deprem tahmini için değerlendirdiler.
Davranışlarına dair tasvir ve tanımlar içeren kitapçıklar dağıtmışlardır.”
Ocak 1975 sonunda “kış uykusundaki yılanlar, ülkenin Kuzey doğusunda yer alan Haicheng şehrindeki yuvalarını terk ettiler.”
Bunun üzerine yetkililer şehri boşalttılar ve 4 Şubat’ta bölgede 7.3 büyüklüğünde bir deprem gerçekleşti.
100 binden fazla kişi öldü.
Ancak bölgenin yoğun nüfusu dikkate alındığında zamanında uygulanan nüfus tahliyesi “büyük başarı” olarak değerlendirildi.
Buna karşılık 27 Temmuz 1976’da Tang Shan kentinde meydana gelen depremde 655 bin kişi hayatını kaybetti.
Daha sonra yapılan bir araştırma “alışılmadık hayvan davranışlarıyla ilgili bazı raporların bulunduğunu” ortaya koydu ama raporlar “kültür devrimi sürecindeki siyasi kargaşalar” nedeniyle göz ardı edilmişti.
12 Mayıs 2008 tarihinde gerçekleşen 7.8 büyüklüğündeki Wenchuan depreminden önce büyük bir kurbağa göçü de kaydedilmişti.
İTALYA
İtalya’nın Friaul kentini yerle bir eden depremden bir gün önce 6 Mayıs 1976’da fareler sokaklarda, caddelerde, meydanlarda sürüler halinde koşarken görüldü.
6 Nisan 2019 L’Aquila depreminden sonra merkez üssünden birkaç kilometre uzaklıktaki bölgede yapılmış araştırmalar ortaya çıktı.
Depremden birkaç gün önce kurbağaların çiftleşmesi durmuştu.
Erkek kurbağaların sayısı çok azalmıştı.
Martin Wikelski Kuzey İtalya’da depreme eğilimli bir bölgede 6 inek, 5 koyun ve 2 köpeği sensörlerle donattı.
Ve aktivitelerini izledi.
Hayvanların “depremden 20 saat önce davranışlarında değişiklik gösterdikleri” ortaya çıktı.
Deprem öncesi yüzde 50 daha aktiftiler.
8 ayrı depremden 7’si için hareketleriyle alarm verdiler.
UZAKDOĞU
2004 deprem ve yıkıcı tsunamiden sonra neredeyse hiçbir vahşi hayvan leşi bulunamadı.
Hayvanlar depremden önce tsunami dalgaları gelmeden adaların içine kaçmışlardı.
BİLİMSEL NEDENLER
Göç eden birçok hayvan, “kuşlar, yunus balıkları, balinalar ve kaplumbağalar” dünyanın elektromanyetik alanındaki değişimleri bir kumpas ve harita gibi kullanarak göç yollarını bulmaktalar.
Bu bir gerçek.
……………..
Canlılardaki “bu algılama işlevinden sorumlu organın pineal bezi olabileceği” inancı yaygın.
………………
Canlı hücreler
aslında mikro moleküler yapıda elektrik devresidirler.
Deprem öncesi meydana gelen elektromanyetik değişimler, hayvanlar tarafından filtrelenerek algılanmakta ve içgüdüsel olarak yorumlanmaktadır.
………………
Hayvanların işitsel frekans aralığı insanınkinden yüksektir.
İnsanlar saniyede frekansı 20 bin Hz arasında sesleri duyabilirler.
Köpekler 100 bin Hz, fareler ise 40 bin Hz.
Düşük frekanslı elektromanyetik dalgalar önce “P” dalgaları olarak gelir, hayvanlar tarafından algılanır ve hareketlenirler.
Yıkıcı “S” dalgaları ise daha sonradır.
……………….
En fazla hassas olan güvercinler için Çinli bilim adamları inceleme yaptılar.
Güvercinlerin tibia ile fibla kemikleri arasında sinirsel olarak çok yoğun ve duyarlı bölgenin var olduğu düşüncesiyle bu küçük alana elektrotlar koydular.
4 şiddetinde bir depremin hemen öncesinde 50 adet güvercinin tamamı panik halinde uçmuşlardı.
……………..
İlginçtir ki deprem öncesi köpekler aktive olurken, aslanlar ise pısıyorlar…
Bütün bunlara rağmen hayvanların deprem öncesi davranışlarının kesin kanıt teşkil etmediği söylenebilir.
Ama…
Veriler de göz ardı edilemez.
Bilimin hem teknolojide hem de “Natura Animalium” denen hayvanların doğası konusunda 2 bin 500 yıllık çalışmaları daha da derinleştirmeleri gerekiyor.
