Türk Silahlı Kuvvetleri’nde “din subayı” gündemin konuları arasında...
70 yıl kadar önce Kore’ye gönderdiğimiz tugayımızda “din subayı” vardı.
Daha sonra bu uygulama kalkmış.
TSK’ya, şimdi yeniden “din subayları” tartışılıyor.
“Olsun mu, olmasın mı?”
Anayasamızda yer alan “Laik Devlet” temel ilkesinin kapsamında olacaksa “elbette...”
Yani...
“FETÖ’cü Subaylar” travmasının hâlâ sürdüğü dikkate alınırsa konunun çok hassas ve netameli olduğu açıktır.
PAPAZ SUBAYLAR
Sayfaya birkaç “din adamı subay” fotoğrafı koydum.
Örneğin Fransa Silahlı Kuvvetleri...
Fotoğraf Strasbourg’da çekilmiş.
Üç din adamı subayın yan yana bir anı karesi...
Göğsünde haç sallanan papaz subay...
Ortadaki Müslüman din adamı subay...
Baştaki ise Yahudi din adamı subay...
Aslında...
Onlara “Aumoniers Militaires (papaz askerler)” deniyor.
Yani...
“Din adamı” anlamına bir genellemeyle hepsine “papaz” sınıflandırması yapmışlar.
Eskiden kalma bir gelenek.
Fakat...
Gerçek işlevleri, silahlı kuvvetlerdeki ayırıcı tanımları “Hıristiyan din adamı, Müslüman din adamı, Yahudi din adamı...”
ORDUDA “HELAL” YEMEKLER
Fransa Silahlı Kuvvetleri’nde askere ve subaylara çıkan yemeklere de “dini özen” gösterilmekte.
Sabah kahvaltısı, öğle ve akşam yemeklerinde Müslüman erler ve subaylar için “helal” yemekler servis ediliyor.
Yahudi erler ve subaylar için de “koşer” yemekler... (Yahudi inançlarına göre kesilmiş ve hazırlanmış yiyecekler)
Askeri okullarda ve kışlalarda laikliğin ne olduğunu ve ne olmadığını dikkat çekici şekilde açıklayan broşürler dağıtılmakta.
Müslüman askeri din adamları da, Katolik, Protestan ve Yahudi meslektaşları gibi subay olarak Fransa Silahlı Kuvvetleri’ne entegre edilmişler.
Kimse dininden ve inançlarından dolayı “öteki” hissetmiyor kendini.
Tersine...
Din ve devlet işlerini birbirinden ayıran net ve kesin “laik devlet” ilkesi kapsamında, uygar bir bütünlük oluşturuyorlar. (Üst düzey komutanlıklarda Hıristiyanlık esas)
Amaç...
Fransa’nın tarihi ve Cumhuriyetçi kuralları, özellikle laiklik kuralları içinde “hür, eşit ve kardeş” insanlar birliği...
MODEL
Fransa’da “radikal (kökten dinci)” unsurlara karşı ve özellikle şiddet kullananlara karşı bir yasa hazırlanmakta.
İşte...
O yasa için kurumlar yeniden yapılanırken “Fransa Silahlı Kuvvetleri model olarak” gösterilmekte.
Örneğin Fransız hapishanelerinde 250 Müslüman din adamı var.
Ancak...
Yeterince önemsenmedikleri ve maaş yetersizliği sebebiyle Müslüman tutuklulara çok az zaman ayırdıklarından yakınılmakta.
Nasıl ki “Orduda hangi dine mensup olursa olsun din subayları aynı rütbedeki diğer subaylarla aynı maaşı alıyorlarsa, hapishanelerdeki Müslüman din adamlarına da böyle bir eşitlik sağlanmalı” görüşü öne sürülmekte.
“Onların imam da olabilmeleri” öneriliyor.
Hapishanelerin “şiddet kullanan radikalleşmeye müsait ortam olması” nedeniyle, Müslüman din adamları istihdamı istenmekte.
Ancak...
Cumhuriyetin değerleri...
Yani...
“Özgürlük, eşitlik, kardeşlik, insan onuruna saygı ve kamu düzeninin korunması için eğitim katkısı gerektiği” de vurgulanmakta.
Her kurum için silahlı kuvvetlerdeki uygulama modelinin sivil hayatı da kapsaması yolunda güçlü bir akım var.
En önemlisi de çıkacak “radikalizme karşı mücadele” yasasından “farklı inançların ibadet yöntemi özgürlüğünü ayırmak” olacak.
DÜNYADA DA...
Din subayları başka ülkelerde de var.
Arjantin, Ermenistan, Avustralya, Belçika, Kanada, Danimarka, Finlandiya, Almanya, İsrail, Hollanda, Norveç, Güney Afrika, İspanya, Ukrayna, İngiltere ve ABD Silahlı Kuvvetleri...
Amerika’dan bir örnek...
Resmini sayfaya koydum.
Adı Davud Agbere.
Gana’da doğmuş.
Şimdi Amerika Birleşik Devletleri ordusunda rütbeli bir Müslüman din adamı.
ABD ordusundaki beş Müslüman din adamı subaydan biri.
Bir resim de Afganistan Kandahar’daki uluslararası güç içindeki Kanadalı Müslüman askerler.
Kadın, erkek birlikte namazdalar.
..................
Din subayları ile ilgili bu yazdıklarımı şöyle noktalayayım...
Bütün bu ülkelerde tarikatların, mezheplerin orduyu ele geçirmek, askeri emir komuta zinciri dışında, “dini örgütlenme ve ayrı bir hiyerarşik yapı oluşturmak” gibi bir kalkışımı, girişimi, hedefi asla ve kesinlikle yok.