Bardağın şekli tadı etkiler mi?

Dünyanın en büyük cam üreticileri yıllardır buna kafa yoruyor, Japon bilim insanları sayfalarca teknik bildiriler yayınlıyor. Tasarımlara çekilen ince ayarlarda dünyadaki son duruma gelin birlikte bakalım.

Sizce şekil özden önemli mi? Soruya ruhani değil de hedonistik bir cevap istesem… Konuyu biraz daha özele indirgeyelim. Bardağınızın şekli içtiğiniz sıvı kadar önemli midir ve aldığınız tadı etkiler mi? Kimileri bunu bir pazarlama stratejisi olarak görebilir ya da ukalaca bulabilir ama dünyanın en büyük bardak üreticileri her türlü sıvı için ayrı şekillerde bardak üretmeye ve konuyu daha da dallanıp budaklandırmaya devam ediyor. Aklınıza sadece alkollü içecekler gelmesin. Kola bardağı ile başlayan trend şu an farklı mineralitelere sahip su ve maden suları için devam ediyor. Beş yıl önce markanın Türkiye temsilcisi sevgili Seyit Karagözoğlu ile birlikte Avusturya’nın Kufstein kasabasına Riedel’in 1756’dan bu yana üretim merkezi olan tesise gitmiştik. Ne için mi? Kola tadımı yapmak için.

11 nesildir üst segmentte bardaklar üreten aristokrat bir firmanın Coca Cola için özel bardak tasarlayıp ve Georg Riedel’in “Bu ikonik içecek için bardak üretmeyi uzun zamandır hayal ediyordum” diyerek bunu pazarlaması şaşkınlık yaratmış, büyük ses getirmişti. Georg Riedel’in yaptırdığı tadımda cam şişeden, kutudan, karton bardaktan ve Riedel kola bardağından arka arkaya tadım yaptık. Sonuç inanılmazdı. Tasarım bardakta sadece içeceğinizin damak içindeki hissiyatı değişmekle kalmıyor o ana kadar almadığınız narenciye aromalarını katman katman hissediyordunuz. Riedel, öküzgözü üzümümüz için kadeh tasarlamış. Öğrendiğim kadarıyla olay artık üzüm-kadeh eşleşmesinin daha ötesinde. Mineral oranlarına ve baloncuk derecelerine göre su ve maden suları için tasarlanan özel bardaklar önümüzdeki beş yılda sektörün en çok konuşulanlarından biri olacakmış.

Gelelim bizim cepheye. Paşabahçe’nin ürettiği nispeten daha ulaşılabilir fiyatlardaki bardaklar meraklıların derdine derman oluyor. Bardağın şekline göre suyun tadını farklı hisseder miyiz onu bilemiyorum. Ama, dünyanın en çok çay tüketen toplumu olarak ince belli, incecik kesme ağızlı, ince tabanlı çay bardaklarının yerini bizim için hiçbir şeyin tutmayacağı muhakkak.

Bilimsel olarak da ispatlandı

Koku ve damak hissiyatı tat duyumuzu besleyen en önemli etkenler. Bu sebeple de tasarlanan bardakta, bu etkenleri şekillendiren üç fiziksel parametre önem kazanıyor: şekil, boyut ve ağız yapısı. Tokyo Tıp Fakültesi Diş ve Ağız Sağlığı Bölümünden Kohji Mitsubayashi, etanol ile yaptığı çalışmalarda sıvıların aroma yoğunluk dağılım haritasını çıkartarak aromatik özelliklere göre belirlenen bardak geometrisinin özellikle kompleks sıvıların tatlarını direkt etkilediğini ispatladı. Boyut ve ağız yapısı ise ağıza akış şeklini belirleyip damakta kalış süresi ve hissiyatı etkiliyormuş. Sonuç olarak pek çok sıvı için şeklin performansı etkilediğini net olarak söyleyebiliriz.

Maldivler’den transfer

İstanbul’da bahar menüleri mekanları şenlendirirken yazlık yerlerdeki yenilikler, şef transferleri kulaktan kulağa dolaşmaya başladı bile. Bu yazın en çok ses getirecek yeniliklerinden biri dünyanın en lüks otel gruplarından biri olan Bodrum Amanruya’da. Otel, Maldivler’den şef transfer etti. Üstelik de Türk bir şef: Cihan Beyit. Amerika’da eğitim alıp üç yıl kalan Cihan şef döndükten sonra İstanbul’da edindiği birkaç tecrübenin ardından Bodrum’da o dönem yeni açılmış olup, mutfağıyla bir anda dikkatleri üzerine toplayan zeytinlikler arasındaki minik butik otel Savra’nın mutfağının başına geçer. Bildiğimiz Ege mezelerinin özünü bozmadan damakta hafif sürprizlere yer vererek hazırladığı yemekler gelen herkesi kendine hayran bırakır. O dönem yurt dışından oraya yemeğe gelen yabancı zincirlerin yöneticilerin birkaçından da teklif alır. Bodrum’dan Maldivler’e giden şef birkaç ay önce tekrar Bodrum’a döndü. Bakalım Amanruya’nın elegan tarzı ile Ege tatları nasıl bir birliktelik yaşayacak bu yaz…