Bu kadar az zamanda bu kadar büyümek hakikaten şaşırtıcı. İki kata eklenen yeni mekanla birlikte neredeyse bu yılki Contemporary İstanbul fuarında yabancı galeriler çoğunlukta. Galeri Edition Purrmann, dört yıldır aralıksız Cİ’ye katılan yabancı galerilerin başında geliyor. Düsseldorflu Sven Purrmann, bu yıl Seul’deki sanat fuarı Kiaf, ArtAmsterdam ve Almanya’nın Karlsruhe şehrinde gerçekleşen ArtKarlsruhe’ye katılmış. İstanbul’daki koleksiyoneri küresel alıcı olarak tanımlıyor:
“Almanya ya da Kore’deki alıcıya göre buranın alıcısı kesinlikle küresel olarak tanımlanabilir. Almanlar, Almanları, Koreliler de Korelileri almak istiyor. Ama Türkiyeli koleksiyoner öyle değil. O yüzden de bu fuar bu kadar büyüdü ve gelişti. Basel’e, Köln’e giden koleksiyonere bir yere gitmesine gerek kalmadan istediğini vermek için buradayız.”
Damien Hirst ve Banksy’yi temsil eden İngiliz galerici Yunan asıllı Acoris Andipa ise Türk koleksiyonerinin “uğraştırmadığını” düşünüyor:
“Türk koleksiyoneri sofistike, eğitimli, kültürlü çok zevkli. Ne istediğini biliyor sizi yormuyor.”
Andipa’nın standındaki gizemli kişiliğini hala ele vermeyen ama sokaktan galerilere ve müzayedelere çoktan terfi olan Banksy’nin küçük ebatlardaki işi 420 bin Türk lirasına satılıyor. Hemen yanında yer alan 25x17 cmlik kuru boya Damien Hirst ise 72 bin lira. Standındaki işlerinin çoğunu sattığını ifade eden Andipa, Banksy’le hiç konuştunuz mu sorumu ise şöyle yanıtlıyor:
“Bunu doğru yanıtladıktan sonra sizi öldürmem gerekir... Öyle birini tanımıyorum. Hiç görmedim. Duymadım...”
Sanatın çelişkili yüzü
Çağdaş sanatın çelişkilerle dolu yüzünü gösteren ama kendi yüzünü göstermeyen Banksy’nin yanı sıra Türkiye’den Pilot’ta yer alan işleriyle Halil Altındere ve Burak Delier, çağdaş sanatın çelişkilerle dolu yüzünü konu ediniyor.
Halil Altındere, koleksiyoner Mustafa Taviloğlu’nun ona bir iş üretmesi için yazdığı çeki büyütüp imzalayarak bir iş haline getirirken Burak Delier, üç soyut eserini şöyle adlandırıyor:
Garanti Yeşili, Yapı Kredi Mavisi ve Akbank kırmızısı...
Piyasanın değerlerinden uzak bir çağdaş sanat dünyası düşünülemeyeceğinin altını çizen bu iki işin yanı sıra fuardaki konformizme esaslı bir saldırı Galeri Zilberman’ın standındaki beyaz örtülere sarılı ceset bedenlerinin yattığı siyah odasıyla Şükran Moral’dan geliyor. Moral gibi Gökçen Cabadan da dört gün ışıltı ve parti içinde geçen fuarın görünmeyen yüzüne, hayata dikkat çekenlerden... Gökçen Cabadan’ın Galeri Non’da yer alan Zorla Yedirme isimli resmindeki kazın ağzına dayalı parıltılı huni kıyasıya pazarlıkların, aklımızın ermeyeceği spekülasyonların yapıldığı fuarların, dünyayı değiştirme umudu taşıyan sanatçıya nasıl bir sığınak olamayacağını gündeme getiriyor.
Artık küçük güzeldir
Türkiye’nin tek fotoğraf galerisi kurucusu Sinem Yörük, Elipsis’in standında İspanyol sanatçı Isabella Munoz’un siyah beyaz fotoğrafının önünde fotoğraftaki son eğilimleri anlatıyor:
“Türkiye’deki eğilimin aksine artık küçük güzeldir anlayışı fotoğrafta. Büyük pleksilere yapılan baskılar, ışıklı kutular bitti. Çerçeveye dönüş var. Parlak, ışıltılı günler sona erdi.”
Yörük’ün yeni keşfi Seza Bali, 1982 doğumlu. Uzun yıllar Amerika’da yaşayan sanatçı, artık Türkiye’de. Foliage serisindeki öznelliğiyle dikkat çekiyor.
Metehan Özcan da Resimli Bilgi serisiyle... Coğrafya kitaplarımızda görselleri çağrıştıran müdahaleli imgeleri olmayana yaptıkları vurguyla şaşırtıcı bir gerçekliğe sahip.
Dirimart ve Galeri Artist her zamanki yerlerinde sırt sıra vermiş.
Artist, Ömer Uluç’la olan hasretimizi gideriyor her zamanki gibi...
Dirimart ise dış duvarına Herman Nitsch’in son dönem bir tuval resmini yerleştirmiş.
Bir zamanlar gerçek hayvan kanlarıyla paganımsı avangart ayinler düzenleyen Herman Nitsch’den bugün geriye kalanın kırmızı bir objeden ibaret olduğunu göstermesi bakımından ilginç bir tarihi duruma işaret ediyor.
Dev polis şapkası
Hemen karşısında yenilenmiş kadrosuyla Galerist yerini alıyor. Galerist, Rasim Aksan, Gavin Turk’un neon işiyle, Erwin Wurm ve Emir Tapan’ın cam heykelleriyle fuarda. Bir polis dedektifinin oğlu olan heykeltıraş Erwin Wurm’un dev polis şapkası heykelinin altında fuarın ziyaretçileri mutlaka fotoğraf çektiriyor. Exist’teki Ansen Atilla’nın microbig adını verdiği küçük heykellerinin önünde de...
Realistini aramak
Yeni bir Taner Ceylan bulma umuduyla çoğu galerinin bir realist peşinde olduğunu söylemeliyim. Herkes kendi “realist”ini arıyor. Türk resmi hala, bu kez gerçeği yalnızca gerçeği göstermek adına ama “Batılılaşıyor”.
Fuardaki ilk on birim
İlhan Koman/Egeran/İstanbul
Nasan Tur/Egeran/İstanbul
Can Altay/Bitmemiş İşler/ Protocinema/ NY
Erdoğan Zümrütoğlu/Empire Projects/İstanbul
Kemal Seyhan/ Art On/İstanbul
Yahya Bağcı/ Art On/İstanbul
Leyla Gediz/ Mahrem/ Rampa/İstanbul
Rada Boukova/Sariev Galerisi/ Plovdiv
Ergül Cengiz/ Heitsch Galerie/Münih
Candaş Şişman/PG Art Gallery/İstanbul
Nezaket Ekici/Piartworks/İstanbul
