Akıl Çağı ile Akıllı Çağı birbirinden ayırmak gerekir.
Akıl, insanları diğer canlılardan ayıran en önemli özelliklerden biri ve binlerce yıl önce farkına varıldı, gelişti, bugünlere gelindi.
Aklımızın bir eseri olan Akıllı Çağ’ında ise akıllı sistemlerle yaşıyoruz. Örneğin akıllı telefonlarla, örneğin akıllı tarımla, örneğin akıllı bankacılıkla, örneğin akıllı füzelerle…
Peki, bu akıllı sistemlerin gerisinde ne var?
Bilgi, bilim, teknoloji.
Yani yazılım, tasarım, yapay zekâ, çipler ve en önemlisi de vizyon…
Akıllı telefonlar!
Akıllı Çağ’ın en yaygın ürünü elimizdeki mobil telefonlar.
Sayıları muhtemelen dünya nüfusundan daha fazla.
Alışalı çok uzun süre olmadı. 20, bilemediniz 30 yıl.
Bir an için hayatımızdan çıktığını düşünün.
Ona da alışırız ama onsuz bir hayatı düşünemeyenlerin sayısı eminiz ki düşünenlerden çok daha fazladır.
Hayvanlar çoktandır çipleniyor. İnsanoğlunun çiplenmesi de uzun zaman almaz. Koşa koşa gidenlerin olması da sizi hiç şaşırtmamalı. Öylesine özendirici sunumlar yapılıyor ki tıpkı akıllı telefonlar gibi onları da hayatımızın olmazsa olmazları haline getirecekler gibi görünüyor.
Nasıl ki elimizdeki mini minnacık akıllı telefonlar ilk bilgisayarlardan binlerce kat daha güçlü ve yetenekli ise deri altına yerleştirilecek mini minnacık bir çipin bize sağlayacağı yararlar da sınırsızmış. Örneğin en gelişmiş laboratuvarlardan daha donanımlı ve sağlığınızın en büyük güvencesi olacakmış. Dahası, sağlığımızla ilgili tüm ayrıntıları an be an elimizdeki akıllı telefonlardan takip edebilecekmişiz. Kulağa hoş geliyor ama eminiz ki tek amacı sağlığımız değildir!..
Akıllı tarım
Küresel ısınma, kuraklık ve ardından gelecek açlığın önümüzdeki felaketlerden en büyüğü olacağı uzun süredir dile getiriliyor. Çözümünün akıllı tarımdan geçtiği de ısrarla vurgulanıyor.
Peki, bu akıllı tarım dedikleri ne ve biz onun neresindeyiz?
Akıllı tarım dededen kalma yöntemlerin yerine aklı, bilimi, doğa koşullarını, ekonomik gelişmeleri ve en önemlisi de ihtiyaçları dikkate alarak çiftçilere yol, yöntem gösteriyor, tüm süreçleri yakından izleyerek de mutlu olmalarını sağlıyor. Başarılı örnekleri pek çok ülkede var. Konya büyüklüğündeki bazı ülkelerin bizden çok daha fazla üretim yapmalarının sık sık örnek gösterilmesi bu yüzden…
Peki, bizde bu yönde bir girişim var mı?
Lafı hiç fazla uzatmadan söyleyelim. Başta deprem olmak üzere diğer felaketlere yönelik olarak aklımızı ve akıllı sistemleri ne kadar ciddiye alıyorsak tarımda da durum farklı değil!
Peki, seçim öncesinde tarımı ağzına alanı gördünüz mü? Hele ki akıllı tarımı…
Akıllı eğitim
Akıl ve bilim toplumu olmadan güçlü olmak mümkün değil. Onun yolu da eğitimden geçiyor.
Aklımızı, eğitim sistemini iyileştirmede kullanmadığımız sürece merdivenin sonraki basamaklarına çıkmamız mümkün değil.
Ne olur artık bunu anlayalım ve ona göre stratejiler geliştirelim.
Anaokulundan üniversiteye eğitimde ciddi sıkıntılarımız var.
4+4+4 de onlardan biri.
8 yıllık kesintisiz eğitim gibi o da bize uymadı!
Tüm öğrenciler üniversite önüne yığıldı, mesleki eğitime erken yönlendirme ve hayata dönük eğitim adeta yok edildi?
Akıl, bilgi, bilim, ilgi, yetenek ve hayaller bir kenara itilip sınav bataklığına sürüklendik, debelenip duruyoruz.
Aklımızı ve akıllı sistemleri şimdi değil de ne zaman ve eğitimde değil de nerede kullanacağız?..
Çip zorunlu ise…
Görünen o ki hayatın hiçbir alanında çipsiz bir yaşam mümkün olmayacak, olsa da vasat olarak kalacak. İşte bu yüzden başkalarının çipiyle değil kendi çipimizle yani kendi aklımızla yol almalıyız.
Keşke bu konulara daha çok kafa yorabilsek ama nerdeee…
Bilimin ve akıllı sistemlerin getirileri elbette hep pozitif yönde değil. Atom bombası gibi şimdi de yapay zekâ korkutuyor.
İşte bu konuda gelinen son nokta:
Teknoloji dünyasında deprem etkisi yaratan gelişme. Aralarında Elon Musk, Apple’ın kurucularından Steve Wozniak ve ‘Sapiens’ kitabının yazarı Harari’nin de bulunduğu binden fazla isim, yapay zekâ sohbet robotu ChatGBT 4’ten daha güçlü bir sistem geliştirilmesine yönelik çalışmaların durdurulmasını istedi. Yayımlanan açık mektupta daha gelişmiş yapay zekânın topluma ve insanlığa riskleri anlatıldı.
Özetin özeti: Biz kim kiminle ittifak kurdu, kim kimle görüştü, kim kime ne söyledi gibi incir çekirdeğini doldurmayan tartışmalarla uğraşırken, dünya farklı bir boyutta. Onların gündemi ile bizimki çok farklı ve bu daha nereye kadar devam edecek?..
