25.11.2022 - 13:35 | Son Güncellenme:
KAZAKİSTAN (DHA)
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kazakistan’ın Hazar kıyısındaki limanı Aktau’da Türkiye-Azerbaycan-Kazakistan Üçlü Dışişleri ve Ulaştırma Bakanları İkinci Toplantısı’nın açılış konuşmasını yaptı.
Toplantıya Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ile katılan Çavuşoğlu, toplantıda Gürcistan’ın da yer aldığına ve bu durumun bölgesel iş birliği vizyonlarını güçlendirdiğini ifade ederek, “Son dönemde üç gelişme jeopolitiği geri getirdi. İlk olarak tedarik zincirlerindeki aksama sürdürülebilir ulaştırma bağlantılarının önemini gösterdi, artık arz güvenliği en önemli rekabet unsuru. İkinci olarak Rusya-Ukrayna savaşı, küresel gıda ve enerji krizine yol açtı. İstanbul Tahıl Anlaşması öncesinde küresel bir gıda krizi kapıdaydı. Üçüncü olarak ABD-Çin gerilimi derinleşiyor. Dünyanın en büyük iki ekonomisinin ayrışmasını telafi edecek mekanizmalara ihtiyaç olduğu ortada. Ortaya çıkan bu sınamalar fırsatları da beraberinde getiriyor. Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarması, sürdürülebilir arz güvenliği açısından yeni imkanlar sunuyor” dedi.
Bu yıl Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havaalanlarının açılışını yaptıklarını belirten Bakan Çavuşoğlu, “Haziran’daki ilk toplantımızın bildirisinde, Zengezur’un önemini vurgulamıştık. Bu bölge Orta Doğu ile Kafkasları, Asya ile Avrupa’yı birbirine bağlamak açısından stratejik öneme sahip. Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) bir uluslararası teşkilat olarak kurumsallaşması bizlere yeni bir iş birliği zemini sağlıyor. Teşkilatımız bünyesinde ticari, kültürel, siyasi bütünleşmeyi daha da derinleştireceğiz. Bu kapsamda özellikle ortak alfabe konusundaki çalışmalar da önem kazanıyor. Semerkant Zirvesi’nde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) gözlemci üye olmasıyla, teşkilatımızın Akdeniz’e erişimi güçlendirildi. Zirvede imzaladığımız ulaştırma bağlantılarını güçlendiren anlaşmalar büyük önem taşıyor. Bunları hayata geçirmek için üçlü başlattığımız bu çoklu platformları somut-sonuç odaklı olarak işletmeliyiz” şeklinde konuştu.
“ORTA KORİDOR'A ULUSLARARASI AKTÖRLERİN DE İLGİSİNİN GİDEREK ARTTIĞINI GÖRÜYORUZ”
Kıtalar arası en büyük ticaret akışının Asya ile Avrupa arasında olduğunu belirten Çavuşoğlu şunları söyledi: "Edirne’den Katonkaragay’a kadar kuş uçuşu tam 5 bin kilometrelik bir hattı sadece burada bulunan bu masanın etrafındaki 4 ülkeyi katederek geçebilirsiniz. Orta Koridor'a uluslararası aktörlerin de ilgisinin giderek arttığını görüyoruz. Japonya’nın bu hattı denediğini biliyoruz. ABD’nin Tiflis’te lojistik yatırımları desteklediğini memnuniyetle görüyoruz. Avusturya Federal Demiryolu (ÖBB) şirketi, Danimarka’dan Maersk ve Finlandiya’dan Nurminen gibi taşımacılar, Orta Koridor’u daha fazla kullanmaya başladılar. Orta Koridor’da 2022’de taşınan kargo hacminin 2021’in 6 katı olması bekleniyor. Bu fırsattan yararlanmak için ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırmalıyız. Bu konuda atılacak adımları, ulaştırma bakanlarımız çalışıyor."
“İŞ BİRLİĞİMİZİ SONUÇ ODAKLI OLARAK İLERİ TAŞIMALIYIZ”
Enerjide kaynak ve güzergah çeşitlendirilmesinin önemli bir ihtiyaç hali aldığını belirten Çavuşoğlu, Hazar gazının Avrupa’ya taşınmasında Azerbaycan’la işbirliği yapıyoruz, TANAP projeleriyle birlikte. Yine Bakü-Tiflis-Ceyhan ile Hazar Havzası’ndan 16 yıldır Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan petrolünü uluslararası piyasalara ulaştırıyoruz. Enerji alanında iş birliğimizi güçlendirdikçe stratejik konumumuz da pekişecektir. Hepinizle ülke olarak mükemmel ilişkilerimiz var. Şuşa Beyannamesi’yle Azerbaycan’la resmi olarak müttefik olduk. Kazakistan’la ilişkilerimizi bu yıl geliştirilmiş stratejik ortaklık seviyesine çıkardık. Gürcistan’la stratejik ortağız. Aramızdaki yakın iş birliği, jeopolitiğin dönüşüyle ortaya çıkan krizleri fırsata çevirmemize imkan sağlıyor. İşbirliğimizi sonuç odaklı olarak ileri taşımalıyız hep birlikte. Bu çerçevede 2022-2027 yol haritamızı oluşturan çalışma grubumuza da huzurlarınızda teşekkür etmek istiyorum” şeklinde konuştu.
“ASYA VE AVRUPA ARASINDA TİCARİ VE EKONOMİK ETKİLEŞİMİ SAĞLAYAN BİR KONUMA SAHİBİZ”
Bakan Çavuşoğlu, toplantı sonrasında düzenlenen basın toplantısında ise “Bu kez dostumuz Gürcistan’ı da aramızda görmekten memnunuz. Kazakistan’daki Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarının Kazak kardeşlerimiz için hayırlı olmasını diliyorum. Sayın Tokayev’i seçim zaferinden dolayı bir kere daha tebrik ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız da kendisini arayarak Türkiye adına tebriklerini ilettiler” dedi.
Bakan Çavuşoğlu sözlerine şu şekilde devam etti: “Türkiye-Kazakistan ilişkilerini geliştirilmiş stratejik ortaklık seviyesine çıkardık. Liderlerimiz bu yıl iki devlet ziyareti düzenlediler. 20 anlaşma imzaladık. Can Azerbaycan ile ilişkilerimiz müttefiklik seviyesinde. Sayın Cumhurbaşkanımız bu yıl Azerbaycan’ı iki kez, Cenap Prezident Aliyev ise ülkemizi üç kez ziyaret etmiştir. Gürcistan ile stratejik ortağız. Dışişleri Bakanı dostum İlia Darchiashvili ile düzenli temas halindeyiz. En kısa zamanda Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyi Zirvesi’ni de Gürcistan’da Cumhurbaşkanımızın ziyareti marjında gerçekleştirmek istiyoruz. Küresel ve bölgesel gelişmelerin ortaya çıkardığı sınamaları yönetmemiz, fırsatları da lehimize çevirmemiz gerekiyor. Haziran ayında başlattığımız üçlü mekanizmanın temel amacı da zaten budur.
Pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı dünya pazarlarına sürekli erişimin önemini gözler önüne serdi. Bunun için güçlü bir ulaştırma altyapısı şart. Hazar geçişli Doğu-Batı orta koridorunun önemi her geçen gün artıyor. Orta koridorda 2022’de taşınan kargo hacminin, 2021’in 6 katı olması bekleniyor. Yani yaklaşık 3.2 milyon ton. Uluslararası aktörler de Orta Koridor’a artan bir ilgi gösteriyor. Asya ve Avrupa arasında artık ticari ve ekonomik etkileşimi sağlayan bir konuma sahibiz. Ulaştırma ve ticaretin önündeki engelleri kaldırarak potansiyelimizi hayata geçirebiliriz.
Bu toplantı öncesinde Ulaştırma Bakanlıklarımız Orta Koridor’un altyapısını güçlendirmek amacıyla somut iş birliği unsurları içeren 2022-2027 yol haritasını hazırladılar. Kendilerine de çok teşekkür ediyoruz. Daha önce de vurguladığımız gibi Bakü-Tiflis-Kars demir yolu, Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, TANAP boru hattı gibi projeler stratejik nitelikte. Marmaray, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 1915 Çanakkale Köprüsü gibi yatırımlarımız da stratejik bir vizyonun ürünüdür. Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarması yeni imkanlar sunuyor.
Karabağ’ı dünyaya bağlayan Fuzuli ve Zengilan havaalanlarının açılışını yaptık. TDT Semerkant Zirvesi’nde aramızdaki ulaştırma bağlantılarının ve ticari iş birliğinin güçlendirilmesi amacıyla birçok adım attık. KKTC’nin, TDT’ya gözlemci üye olmasıyla teşkilatımız Akdeniz’e erişimini güçlendirdi. TDT bünyesinde benzer adımların devamı da gelecektir. Sadece ticaret ve ulaştırma alanlarında değil kültürel ve siyasi konularda da iş birliğimizi daha da derinleştireceğiz. Bu bağlamda ortak alfabe için yaptığımız çalışmalar ve ortak mirasımızın korunmasına yönelik adımlara özel önem veriyoruz. Sınamaların da fırsatların da bilincindeyiz. Kaybedecek vaktimiz yok. Bugünkü toplantımız da bu anlayışın sonucu. Birlikte somut adımlarla ilerleyeceğiz."