“Ayılara ekmek pişireceğim aklıma gelmezdi”

Reis, Poyraz, Kocabaş, Rizeli, Mülayim... Onlar, Dünya Hayvanları Koruma Örgütü (WSPA) ile Çevre ve Orman Bakanlığı Milli Parklar Av ve Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü tarafından kurulan Bursa Karacabey Ovakorusu Ayı Barınağı ve Celal Acar Yaban Hayatı Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi’nde yaşayan ayılardan sadece 5’i... Yıllarca burunlarında halkayla sokak sokak gezdirilmeleri, eziyet edilerek dans ettirilmeleri buraya geldiklerinde son buldu. Dokuz hektarlık bu arazide bugün 4’ü yavru, toplam 78 ayı koruma altında. Bu ayıların ekmek ihtiyacı ise sözleşmeli fırın çalışanı, 3 çocuk annesi Aynur İbil tarafından karşılanıyor. İbil özellikle yavru ayıları elleriyle besliyor. Yavru ayılara bir anlamda annelik eden Aynur Hanım’ı ziyaret etmek için geçtiğimiz hafta soluğu Ovakorusu Ayı Barınağı’nda aldık. 1 yıldır barınakta sözleşmeli olarak çalışan Aynur Hanım’ın eşi İbrahim Bey barınağın en eski çalışanı. Tam 14 yıldır ayılarla iç içe yaşıyor. Tarlada çalışırken, sadece 3 ay için, geçici olarak barınağa giriyor ve bir daha çıkamadığı gibi eşi Aynur Hanım’ı da yanına alıyor. Aynur İbil, ilk duyduğunda eşinin orada çalışmaması için çok dil döktüğünü söylese de “Zamanla ben de alıştım, şimdi evdeki ineklerimden, köpeğimden farkları yok. İçinde hayvan sevgisi olmayan biri bu işi yapamaz” diyor.

“Çocuklarıma böyle bakmadım”

Bir yıl önce ayıların beslenmesi için barınağa gelen hazır ekmek yardımı kesilince işi Aynur Hanım devralıyor ve 2 günde bir ayılar için fırında tepsilerce köy ekmeği pişiriyor. Sabah 10 gibi hamuru yoğurmaya başlıyor, tepsilere dizerek 1.5 saate yakın beklettikten sonra ateşini söndürdüğü fırına veriyor. Güzel kabardığı için simit ununu tercih ediyor, bazı zamanlar hamurun içine incir katıyor ve ekmeklerin yanmaması için fırının başından ayrılmıyor. “Kim yerse yesin yaptığım ekmek en güzeli olmalı” diye anlatırken “Annemden ekmek yapmayı öğrendiğim yıllarda ileride ayılar için pişireceğim aklıma gelmezdi” diyor.

Barınaktaki 4 tane yavru ayıdan bir tanesinin adı Gündüz. Gündüz en cana yakın ve insancıl olan yavru. Tellerden içeri girdiğiniz anda koşarak yanınıza geliyor. Yemeğini yiyor, atlayıp zıplayıp oyunlar oynuyor. Dışarı çıkmak istediğinizde ise kapıya kadar sizinle yürüyüp, arkanızdan ağlıyor. Diğer arkadaşlarının aksine “sosyal” olan Gündüz, Aynur Hanım’la da kısa sürede sıcak bir ilişki kurmayı başarmış. Barınağa ilk geldiğinde İbrahim Bey ve Aynur Hanım onu biberonla besleyip, elinden tutup gezdiriyorlarmış. İbrahim Bey, “Ben bu Gündüz’ü biberonlarla besledim, ona baktığım gibi çocuklarıma bakmadım” diyor.

“Ayılar için meyveler halden özel geliyor”

Türkiye’de tek olan Ovakorusu Ayı Barınağı’nda, doğal ortamlarında yaşayan 78 ayının bakımı; Orman ve Su İşleri Bakanlığı 2’nci Bölge Müdürlüğü’nce yapılıyor. Barınağın temizliği, işleyişi ve yetişkin ayıların beslenmesi İbrahim Bey’den soruluyor. Ayılar, mevsim koşullarına göre verilen sebze, meyve ve bal gibi yiyeceklerle besleniyor. İbrahim İbil, “Buraya ayılar için meyvelerin en güzeli halden geliyor, çürük çarık çıkmaz içinden. Ayrıca kuru mama, ekmek ve bal ile besliyoruz. En çok balı seviyorlar” diye anlatıyor. İbrahim Bey tellerle çevrili arazinin etrafını, arkasını yiyecekle doldurduğu traktörüyle geziyor ve kürekle içeri mamaları, meyveleri atıyor. Traktör çalıştığı anda beslenme saati geldiğini anlayan ayılar hemen tellere yaklaşıyor. Beslenme saatinde görüyoruz ki, atasözünün kelime anlamıyla, burada armudun iyisini gerçekten ayılar yiyor! Aralık başı gibi kış uykusuna yatacak olan ayıları 3 ay sonra uyandıklarında Karacabey Ovakorusu’nda ziyaret edebilir, Boğazköy’ün çam ağaçlarıyla çevrili müthiş doğasında güzel bir gün geçirebilirsiniz.

“Durduk yerde hiçbir şey yapmaz”

14 yıldır barınakta çalışan İbrahim Bey tellerin yanına yaklaştığı zaman ayılar onu sesinden hemen tanıyor. Zaman zaman yanlarına da girmesi gerekiyor. “Eğer siz hayvana zarar vermezseniz o size durduk yerde hiçbir şey yapmaz. Ayılar meraklı hayvanlardır, bastığınız yeri bile gelip koklamak ister. Korkup ona bir şey yapmazsanız o da size yapmaz. Zaten onlar da insanlardan korkuyor. Kendilerini güvene almadan hareket etmezler. Buranın kapısını açık bırakın ancak 5 dakika sonra dışarı çıkarlar” diyor.

Yıllık beslenme ihtiyaçları 200 bin TL

Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Bursa İl Şube Müdürlüğü’nün sorumluluğunda bulunan Karacabey Karadağı Ovakorusu Ayı Barınağı ve Celal Acar Yaban Hayatı Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi’nde 2 veteriner, 2 biyolog, 1 şef, 1 teknisyen ve 4 işçi çalışıyor. Ayıların yıllık beslenme ihtiyaçları için yapılan harcamanın ise yaklaşık
200 bin TL olduğu belirtiliyor.