11.10.2024 - 02:45 | Son Güncellenme:
ZEYNEP AKTAŞ
ZEYNEP AKTAŞ- Son dönemde şirketlerin performansları, sektör dinamikleri ve küresel ekonomik koşullara bağlı olarak önemli değişimler gösteriyor. Perakende, havacılık, telekomünikasyon ve enerji gibi pek çok sektörde faaliyet gösteren önde gelen firmalar, finansal yapılarını güçlendirmek ve rekabet avantajlarını korumak adına çeşitli stratejiler geliştiriyorlar. Yatırımcıların dikkatini çeken bu şirketler, zorlu piyasa koşullarına rağmen farklı alanlarda büyüme hedeflerini sürdürüyor.
Perakende sektöründe Bim Mağazalar ve Migros gibi oyuncular, farklı büyüme stratejileriyle dikkat çekerken, havacılık sektöründe Türk Hava Yolları ve Pegasus, artan seyahat taleplerinden faydalanarak güçlü bir ivme yakalıyor.
Holdingler tarafında ise Koç Holding ve Anadolu Grubu, sıkı para politikasının etkisiyle finansal performanslarını yeniden gözden geçiriyor. Telekomünikasyon ve enerji sektörlerinde ise Turkcell, Türk Telekom ve Astor Enerji gibi firmalar, sektörlerindeki yenilikçi yatırımları ve büyüme odaklı projeleriyle öne çıkıyor.
Her sektörün kendine özgü dinamikleri ve karşılaştığı zorluklar bulunmakla birlikte, şirketlerin uzun vadeli büyüme hedefleri doğrultusunda atacakları adımlar, yatırımcıların stratejilerini belirlemede önemli rol oynuyor. Piyasalardaki gelişmeler ve makroekonomik şartlar, bu şirketlerin gelecekteki performansını belirleyecek en kritik faktörlerden biri olarak öne çıkıyor.
Özellikle sıkı para politikaları, artan maliyetler ve finansmana erişimde yaşanan zorluklar gibi konular, şirketlerin stratejilerini şekillendiren temel unsurlar arasında yer alıyor. Bu nedenle, yatırımcıların sektörel gelişmeleri ve şirketlerin finansal performanslarını yakından takip etmeleri, önümüzdeki dönemde yatırım kararlarını yönlendirmeleri açısından büyük önem taşıyor.
Perakende sektörü nasıl?
Perakende ticaret sektöründe Bim Mağazalar (BIMAS), yüzde 5.91 FAVÖK büyümesi ve yüzde 10.56 net kâr büyümesi ile istikrarlı bir performans sergiliyor. Hisse uzun vadede yükselen ivmesiyle yatırımcısının dikkatini çeken bir yapıya sahip. Deniz yatırım perakende sektörüne yönelik yayınladığı raporda BIM için 12 aylık hedef fiyatını 661 TL olarak önerdi. Kurumun Migros için önerisi ise 774.90 TL oldu.
Migros (MGROS) yıllıklandırılmış verilerle yüzde 61.15 oranında net kâr düşüşü yaşadı. Bununla birlikte organik büyümesini sürdürüyor. Son olarak eylül ayında yaptığı açıklamada farklı konseptlerde toplam 35 yeni mağaza ve 2 dağıtım merkezi açtığını belirtti. Ağustos sonu itibariyle toplam mağaza sayısı 3.537’ye ulaştı.
Holdinglerin performansı
Koç Holding (KCHOL) ve Anadolu Grubu Holding (AGHOL), Türkiye’nin önde gelen holdingleri arasında yer alıyor. Koç Holding, yıllık FAVÖK büyümesinde yüzde 52.72’lik bir düşüş yaşasa da, özsermaye büyümesinde yüzde 163.18 ile dikkat çekiyor. Anadolu Grubu Holding ise yüzde 32.04 FAVÖK düşüşü yaşadı. Özsermaye büyümesi ise yüzde 286.19 gibi güçlü bir seviyede bulunuyor. Her iki holdingin sahip olduğu geniş portföy, finansal yapılarındaki sağlamlığı korumalarında önemli bir etken olmakta.
Koç Grubu şirketleri, sıkı para politikasının yaşandığı bu süreçte, finansal olarak en fazla etkilenen grup oldu. Kredi maliyetlerindeki artış ve finansman kaynaklarına erişimdeki zorluklar, iç pazarda daralmaya yol açarken şirketlerin de finansal performansını baskıladı. Sıkı para politikasından en fazla etkilenen sanayi şirketleri oldu. Portföylerinde sanayi firmaların yoğun olduğu holdingler de ister istemez bundan etkilendi. Bu durum, holdinglerin maliyet yapısını yeniden gözden geçirmesini gerektirdi.
Havada son durum ne?
Ulaştırma sektöründe Türk Hava Yolları (THYAO), yüzde 235.92 net kâr büyümesi ile sıçrama yaptı. Şirket 2033 hedefi doğrultusunda filo ve kapasitesini artırma vizyonuyla hareket ediyor. 2033 yılında uçak sayısını 800’ün üzerine çıkarmayı hedefliyor. Bu çerçevede de uçak filosunu sürekli yenileyerek genişletme stratejisiyle hareket ediyor.
Pegasus (PGSUS) ise net satışlardaki yüzde 67.09 artışla güçlü performansını koruyor. Aracı kurumlar ise hisseyle ilgili olumlu beklentilerini koruyor. Phillip Capital, Pegasus için 369.90 TL hedef koyarken THY için önerisi 473.60 TL. Her iki hisse için de endeks üzeri getiri bekliyor.
Seyahat taleplerindeki artış her iki hava yolu firmasının büyümesine ivme kazandırdı. Bunun yanında TAV Havalimanları (TAVHL), yüzde 559.21 net kâr büyümesi ile ulaştırma sektöründe önemli bir başarı elde etti. Son açıklanan verilere göre ağustos ayında Türkiye’yi ziyaret eden yabancı sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.47 oranında arttı. Ziyaret sayısındaki artış iki hava yolu sektörünü olumlu etkileyen bir gelişme olarak değerlendirmeli.
Telekomünikasyon kârlılığı korudu
Telekomünikasyon sektöründe iki önemli oyuncu, Turkcell (TCELL) ve Türk Telekom (TTKOM), farklı performanslar sergiliyor. Turkcell yüzde 525.27’lik net kâr büyümesi ile sektörün öncüsü olurken, Türk Telekom yüzde 693.91 gibi oldukça etkileyici bir kâr artışı elde etti. Dijitalleşme süreci ve iletişim teknolojilerine olan talep, bu iki şirketin büyümesini destekleyen en önemli etkenlerden biri.
Aracı kurumlardan Yatırım Finansman ve Garanti Yatırım Turkcell ve Turk Telekom için endeks üzeri getiri önerisinde bulunuyor. Sektörle ilgili gelişmeler ise olumlu seyrini koruyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada 5G için önümüzdeki yıla işaret etti. Açıklamada 5G ihalesinin önümüzdeki yıl yapılmasının ve 2026 yılında da ilk sinyalin verilmesinin düşünüldüğü açıklamasında bulundu. 5G’nin ihalesiyle birlikte iletişim sektörüne yeni bir enerjinin gelmesi kaçınılmaz olacaktır.
Türk Telekom için oldukça önemli olan imtiyaz meselesinin ise bu yıl sonuna kadar çözülmesi bekleniyor. Şirketin sabit hat hizmetleri için sahip olduğu imtiyaz hakkı Şubat 2026’da sona erecek. Türk Telekom, süreyi uzatmak için gerekli başvuruyu daha önce yapmıştı. Türk Telekom’un imtiyazın yenilenmesi durumunda yeni bir halka arz da gündeme gelebilecek. Öte yandan Türk Telekom’un CEO’su Ümit Önal, Türkiye’deki sokakların nüfus yoğunluğu bakımından yüzde 96’sına fiber ulaştırdıklarını ve fiberi eve taşımada ise yüzde 50’yi yakaladıklarını belirtiyor.
Enerji sektörü ne durumda?
Enerji sektörünün önde gelen şirketlerinden Astor Enerji (ASTOR), yüzde 146.07’lik net kâr büyümesi ile güçlü bir performans sergilerken, Aksa Enerji (AKSEN) yüzde 65.62 oranında FAVÖK düşüşü yaşadı. Türkiye’nin enerji yatırımları ve artan enerji talebi, sektördeki şirketler için farklı sonuçlar doğuruyor.
Astor Enerji, Sincan’da toplam 91.437 metrekare inşaat alanına sahip ofis-işyeri ve fabrika için yasal izinleri alırken inşaat çalışmalarına başladı. Gerçekleştirilecek yeni tesis, şirketin üretim kapasitesini artırırken rekabet gücünü de artıracak. Üretim tesisi devreye girdiğinde şirketin gelir ve kârlılığına da olumlu yönde destek vermesi beklenmeli.
Özbekistan’daki doğal gaz santralinin ilk ünitesi devreye girdi. Satışlar dolar bazlı olacak.
İçecek ve demir-çeliğin seyri
Coca Cola İçecek (CCOLA) ve Anadolu Efes (AEFES), içecek sektöründe lider konumda. Ancak Coca - Cola yüzde 5.12’lik bir net kâr büyümesiyle öne çıkarken, Anadolu Efes yüzde 13.22 oranında bir düşüş yaşadı. Özellikle küresel pazarlar ve operasyonel maliyetler, her iki şirketin büyüme stratejilerini önemli ölçüde etkiliyor.
Ereğli Demir Çelik (EREGL), yüzde 115.66 oranında FAVÖK büyümesi ile metal ana sanayi sektöründe başı çekerken, Borusan Boru Sanayi (BRSAN) yüzde 23.45 FAVÖK düşüşü yaşadı. Bu iki şirketin karşılaştığı farklı zorluklar, özellikle global çelik talebindeki değişimlerden kaynaklanıyor.
Worldsteel verilerine göre Türkiye’nin ham çelik üretimi temmuz ayında yüzde 4 artışla 3.1 milyon tona ulaştı. Yılın ilk 7 ayındaki toplam üretim ise 21.7 milyon ton oldu. Çelik sektöründe düzenli bir artış gözleniyor. Sektörün önemli aktörlerinden Ereğli Demir Çelik’in bundan yararlanması beklenen bir durum olacaktır.
Otomotivde durum nasıl?
Otomotiv sektöründe Ford Otosan (FROTO), Tofaş (TOASO) ve Doğuş Otomotiv (DOAS) farklı büyüme oranlarıyla dikkat çekiyor. Ford Otosan yüzde 11.67 net kâr büyümesi sağlarken, Tofaş ve Doğuş Otomotiv ciddi net kâr kayıpları yaşadı.
Sıkı para politikasından kaynaklı olarak faizlerdeki artış araç satın satışları üzerinde baskıya yol açarken sektördeki satışları geriletti. Son verilere göre ağustos ayında otomotiv üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 26.7 düştü. Otomotiv ihracatı da yüzde 17.3 geriledi. Bu da sektör üzerinde olumsuz bir etkiye yol açtı.
Ford Otosan’ın Genel Müdürü Güven Özyurt, basına yaptığı açıklamada Yeniköy Fabrikası’nda ürettikleri ticari vasıtaların içten yanmalı, hibrit ve elektrikli modelleri bir arada üretmeye başladıklarını belirtti. Yıl sonuna doğru ise Romanya fabrikasındaki modellerin de kademeli şekilde elektrikli olarak üretileceğini belirtti.