Kültür SanatLynch'e göre 21. yüzyıl sineması

Lynch'e göre 21. yüzyıl sineması

12.11.1997 - 00:00 | Son Güncellenme:

Lynch'e göre 21. yüzyıl sineması

Lynche göre 21. yüzyıl sineması

"Kayıp Otoban / Lost Highway" - Yönetmen: David Lynch / Görüntü: Peter Deming / Senaryo: David Lynch, Barry Gifford / Müzik: Angelo Badalamenti / Oyuncular: Bill Pullman (Fred), Patricia Arquette (Renee / Alice), Balthazar Getty (Pete), Robert Blake (Mystery Man), Robert Loggia (Mr. Eddy).
DAVID Lynch alçakgönüllülükten nasibini almamış bir yönetmen olarak filmini şöyle tanımlamış: "21. yüzyılın kara korku filmi". Çok iddialı ama yanlış da sayılamayacak bir söz. Yine de "İkiz Tepeler", "Mavi Kadife" ya da "Eraserhead" ile karşılaştırıldığında Lynch'in en iyi filmi sayılmaz "Kayıp Otoban". Kimilerine göre adı geçen ve geçmeyen Lynch yapıtlarının hiçbiri iyi sayılmaz!
"Kayıp Otoban"da yadsınamayacak düzeyde başarılı olan en önemli öğe görselliği. Karanlığın içinde yiten ve karanlıktan varolur gibi ortaya çıkan figürler, asgari bir kontrastla zor seçilen yüzler tam da Lynch'in tanımına uygun bir kara korku atmosferi yaratıyor. Tam bir kara filme uygun olarak insan ruhunun karanlık yanını vurgulayan bu sahnelerin yanı sıra korku filmlerine özgü ilahi güçlerin varlığını anımsatan şimşek çakar gibi elektrik mavisi patlamaları ve cehennem alevlerinin kızıllığı da ihmal edilmemiş. Garip biçimde (film de öyle zaten) bu yönüyle beğendiğim ama hiç sevmediğim, sonunu zor getirdiğim bir film "Kayıp Otoban".
Gerçeküstü ögelerle desteklenen, psikolojik bir gerilimden, beden - ruh - kimlik değişimi, birleşmesi ve ayrışmasından hoşlanırsanız "Kayıp Otoban"ı çok beğenebilirsiniz. Bütün öykü cazcı Fred'in karısı Renee ile mutsuz evliliği sonucu onun kafasında canlandırdığı bir kabus gibi gelişiyor. Filmlerde görmeye alıştığımızdan çok farklı bir ABD ortamında geçmesi, mekanın, kahramanın kimliği gibi "kayıp" oluşu ve ipucu vermemesi izleyicinin olayları filmin gerçekliği mi yoksa Fred'in kabusu mu olarak algılayacağına karar vermesini sağlıyor. Belki de Fred'in düşüdür bu, çünkü beden değiştirip otomobil tamircisi Pete'e dönüştükten sonra Theda Bara'yı andıran Renee de, onu arzulayan sarışın Alice'e dönüşür. Yine de Renee'yi kıskandığı çevrenin güçlü adamı Dick Laurent, Mr.Eddy adıyla Alice'in sevgilisi olarak yine önünde bir engeldir. Her iki kimliğinde de onu öldürür! Mystery Man'in yardımıyla. Lynch'in kötü güçlerin insanlar üzerindeki etkisini ele alışı "Macbeth"i, cehennemin kapısı gibi bir kulübede yaşayan Mystery Man (Gizemli Adam) ise "Faust"un Mefistosunu andırıyor.
Lynch'in tarzına alışkın değilseniz filmden nefret etme olasılığı da var. Ama denemeye değer.