Deneyim Olarak Sanat Vakıfbank Kültür Yayınları'ndan çıktı

VakıfBank Kültür Yayınları’nın (VBKY) yayımladığı “Deneyim Olarak Sanat”, hem pragmatist-naturalist geleneğin önemli bir temsilcisi olarak hem de deneyim metafiziği olarak adlandırılan felsefesi ile 20’nci yüzyılın etkili filozoflarından biri olan John Dewey’in ilk kez 1934’te basılan eserini, Nur Küçük’ün çevirisiyle okurla buluşturuyor. Felsefe, eğitim ve siyaset alanlarında pek çok eser vererek farklı disiplinlerde eleştirel bir bakış açısı sunan yazar, “Felsefede Yeniden İnşa” (1920) ve “Deneyim ve Doğa” (1925) isimli eserlerinin ardından kaleme aldığı Deneyim Olarak Sanat’ta (1934) insanın dünya ile ilişkisindeki tüm deneyim olanaklarını kapsayan estetik deneyim nosyonunun derinlemesine bir değerlendirmesini sunuyor. 

Estetik deneyim ve sanat ilişkisi

Eğitim felsefesi ile ilgili çalışmalarıyla da tanınan John Dewey, estetikle ilgili düşüncelerini ele aldığı bu eserinde, deneyimi sadece doğa yerine, doğayı da kapsayacak şekilde kültür ile özdeşleştirerek yorumluyor. “Estetik deneyimin gerçek doğasına dair ipucu elde etmek için, kaba bir deneyim bile, şayet gerçek bir deneyimse, diğer deneyim tarzlarından ayrı tutulan bir nesneden daha uygundur. Bu ipucunu izleyerek, sanat eserinin gündelik haz veren şeylerde karakteristik olarak değerli olanı nasıl geliştirip vurguladığını keşfedebiliriz.” diyen Dewey, sanatı, insanın dünya ile dolayımsız etkileşiminin, dünya ile iç içe geçmişliğinin ve bu etkileşimde ortaya çıkan anlam ve değerin yegâne dışavurumu olarak tanımlıyor. 

Yazarın temel kavram ve kabullerini yansıtan en önemli eseri olarak görülen ve 21’inci yüzyılda pek çok düşünürü de etkisi altına alan “Deneyim Olarak Sanat”, estetik deneyim ve sanat ilişkisinin süreklilik içinde yeniden inşa ve ifade oluşuna odaklanıyor. Kitap, “Canlı Varlık”, “Canlı Varlık ve ‘Ulvî Şeyler’”, “Bir Deneyime Sahip Olmak”, “İfade Edimi”, “İfade Edici Nesne”, “Töz ve Form”, “Formun Doğal Tarihi”, “Enerjilerin Organizasyonu”, “Sanatların Ortak Tözü”, “Sanatların Çeşit Tözü”, “İnsanın Katkısı”, “Felsefenin Zorlu Görevi”, “Eleştiri ve Algı” ile “Sanat ve Uygarlık” başlıklı 14 bölümden oluşuyor.  

“Deneyim Olarak Sanat” Amerikalı düşünür John Dewey’in, mimari, heykel, resim, müzik ve edebiyat gibi tüm sanatların biçimsel yapısı ve karakteristik etkileri üzerine yazılan ve uluslararası alanda kabul gören en seçkin eserler arasında yer alıyor.