Türkiye’nin ilk cep uydusu: Grizu 263-A

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik fakültesi hocalarının ve öğrencilerin kurduğu “Grizu 263 Uzay Takımı”, Türkiye’nin ilk “cep uydusu”nu uzaya göndermeye hazırlanıyor. Zonguldak Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve projenin danışmanı Prof. Dr. Bülent Ekmekçi, elektrik-elektronik mühendisliği bölümünden Muzaffer Duysal ve Metalürji Mühendisliği bölümünden Çağla Aytaç Dursun’un NASA’da çalışan bilim insanı Dr. Umut Yıldız’la düzenledikleri telekonferans sonrasında, uzay teknolojileri alanındaki yarışmalara katılmak için sekiz kişilik ekip kurduklarını belirtti. Prof. Dr. Ekmekçi, “Takım isminin Zonguldak’a ait bir iz taşımasını istediler. Bu nedenle 3 Mart 1992’de Zonguldak’ta grizu felaketinde yaşamlarını yitiren 263 madenci anısına ‘Grizu 263’ koydular” dedi. Ekmekçi şöyle devam etti:

Üretim ve test aşamasında

“Uydu fırlatma giderlerinin milyonlarca dolar seviyelerinde olduğunu biliyorduk. Bu giderler uydu boyutlarının küçültülebilmesi halinde hızla azalmaktaydı. Biz de küçük bir uydu tasarlayarak üretebileceğimize karar verdik. Yeni bir cep uydu standardında yani (5x5x5) tasarım ve üretim projemize başladık. Üç kez CanSat Competition yarışmasına katıldık ve iki kez dünya ikincisi olduk. 2019 yılında TEKNOFEST kapsamında Türksat Model Uydu Yarışması’nda Türkiye şampiyonalığını kazandık. Bu motivasyonlarla cep uydusu üretimi çalışmalarına başladık. Şu anda Türkiye’nin bu standartlardaki ilk uydusunu geliştirmek için çalışıyoruz. Bu projede üretim ve test aşamasındayız.”

‘Basit olduk, kazandık’

“Kısa sürede kazanılan bu kadar başarının temelinde ‘Basit olduk, berrak olduk, çalıştık ve kazandık’ sloganı yatıyor. Tasarımda gereksinimleri en basit ve basit şekli ile tuttuk. Takım kaptanlarımız Muzaffer Duysal ve Çağla Aytaç Dursun, başarıya giden yolda ortak düşüncelere sahipti. Süreçte doğru liderlik yaklaşımları ile arkadaşlarını birleştirdiler. Ekibin sayısı 40’a çıktı. Sürekli çalışarak gerçeğimizle hayallerimiz arasında bir yol bulmaya çalıştık. Bu noktada Erdemir Demir Çelik’ten aldığımız destek çok önemli. Bütün yarışlarda destek oldular, cep uydumuzun fırlatma giderlerini de karşılayarak hayallerimizi heyecana dönüştürdüler.”

Türkiye’de ilk olacak

Prof. Dr. Bülent Ekmekçi, “Uydunun üzerinde bulundurduğu algılayıcılar aracılığıyla elde edilen veriler yeryüzüne aktarılacak. Bu ölçülerde Türkiye’nin ilk uydusu olacak. Uydu misyonu bakımından da dünyada ilk olmayı hedefliyoruz. Uydunun tasarımında İskoçya merkezli Alba Orbital firması ile anlaştık. 2020 son çeyreğinde Yeni Zelanda’dan Grizu 263 -A isimli uydumuz fırlatılacak” dedi.

Yer istasyonu tamam

“Cep uydudan veri alabilmeyi sağlayan yer uydu istasyonunu üç ay önce tamamlayıp işlevsel hale getirdiklerini belirten Ekmekçi, “Uyduyu fırlattıktan sonra dinleme yeteneğimizin olması gerekiyordu. Bu yer istasyonu bize alçak dünya yörüngesinde görev yapan ve amatör frekansta haberleşen tüm uyduları dinleme yeteneği kazandırdı. Ayrıca, uluslararası bilinirliğimizi de geliştirdi. Örnek vermek gerekirse geçtiğimiz günlerde fırlatılmış bazı uydular için İspanya ve İtalya gibi ülkelerden uydularının verilerini Zonguldak üzerinden geçerken kaydedip kendilerine göndermemiz için istekler aldık” dedi.