Bedelli beklentisi katlanarak arttı

Milliyet, kamuoyunda büyük heyecan yaratan ve TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülecek olan bedelli düzenlemesine neden ihtiyaç duyulduğunu gösteren TSK istatistiklerine ulaştı. 2010’dan günümüze kadar bütün istatistikler askerlik sırasını bekleyenlerin kademeli arttığını ortaya koydu. 2017 yılında 391 bin 193 olan yoklama kaçağı, 2018 yılında 570 bin 422’ye, 52 bin 769 olan bakaya 56 bin 947’ye, 2 milyon 200 bin 529 olan ertesi yıla bırakma 2 milyon 930 bin 279 kişiye ulaştı. Askerlikle ilişkisi olanların sayısı ise 5 milyon 448’e ulaştı. TBMM’ye sevk edilen ve bugün Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülecek olan bedelli teklifinin gerekçesinde “yığılmaya” dikkat çekilerek şöyle denildi: “Ülkemizde son yıllarda yoklama kaçakları ile bakaya sayılarının gittikçe arttığı gözlemlenmekte, bu konuda oluşan birikmenin önüne geçilmesine yönelik geniş toplum kesimlerinden talepler dile getirilmektedir. Geçmiş dönemlerde farklı tarihlerde buna benzer şekilde yoklama kaçakları ile bakaya sayılarındaki artık neticesinde askerlik hizmetinin yerine getirilmiş sayılmasına yönelik bedelli veya dövizli askerlik uygulamasını içeren çeşitli düzenlemeler yapılmıştır.”

BEKLENEN GELİR

1987’de 18 bin 433 kişiden 100 milyon Alman markı, 1992’de 35 bin 111 kişiden 168 milyon Alman Markı, 1999’da 72 bin 290 kişiden 1 milyar 66 milyon Alman Markı, 2011’de 70 bin 413 kişiden 2 milyar 230 milyon TL ve 2014 yılında ise 203 bin kişiden 3 milyar 668 milyon TL gelir elde edildi. Önümüzdeki günlerde yasalaştırılacak bedelli düzenlemesi ise gerek yaş sınırının 25 yaş ile bugüne kadar çıkanların en düşüğü olması ve gerekse ödeme koşulunun 15 bin TL gibi yine düşük seviyede kalması nedeniyle 2018’deki gelirin rekor düzeyde olması bekleniyor. Bedelli kapsamına giren 5 milyon civarındaki kişinin tamamının yararlanması halinde 75 milyar TL, 1 milyon kişinin başvurması halinde ise 15 milyar TL gelir hesaplanıyor. 2014’teki son bedelli düzenlemesinden 203 bin 824 kişinin yararlandığı dikkate alınıp, 2018’deki şartların uygunluğu düşünüldüğünde yararlanmak isteyenlerin sayısının milyonu aşması bekleniyor.

TSK’nın TBMM’ye gönderdiği 2010 yılından itibaren yıllar itibariyle askerlik çağındaki “ertesi yıla bırakma, sevk geciktirmesi veya askeri elverişli değildir kararlı sağlık raporu, askere elverişli bulunanlar, yoklama kaçağı olanlar, bakayalar, firar, izinsiz ve saklılara” ilişkin istatistikler, “bedelliye” neden onay verildiğini gözler önüne serdi.

2010’DAKİ SEYİR

TSK verilerine göre, 2010 yılında istatistikler: “778 bin 527 yoklama kaçağı, 86 bin 267 bakaya, 4 bin 517 firar, 1 milyon 173 bin 104 ertesi yıla bırakma, 347 bin 851 sevk geciktirmesi 557 bin 288 askerliğe elverişli, 44 bin 124 askerliğe elverişli değil raporu alanlar” şeklinde gerçekleşti.

2011 VE 2014 ÇARE OLMADI

2011 ve 2014 yıllarında çıkarılan bedelli düzenlemeleri TSK’daki yığılmaya çare olmadı. TSK’nın bakaya, firar ve yoklama kaçaklarına yönelik aldığı kanuni ve uygulamaya dönük tedbirler bu üç başlıkta istatistiklerin düşmesine yol açtı. Ancak ertesi yıla bırakma, sevk geciktirmesi yapanlar, askere elverişli değildir raporu alanların sayısının katlanmasına engel olamadı.

2017 VERİLERİ VE BUGÜNKÜ DURUM

TSK’nın 2017 istatistikleri, “Yoklama kaçağının 391 bin 193, 52 bin 769 bakaya, 5 bin 714 firar, 2 milyon 200 bin 529 ertesi yıla bırakma, 466 bin 220 sevk geciktirmesi, 53 bin 907 askere elverişli değildir raporu, 534 bin 137 kişinin de askere elverişli” olduğunu ortaya koydu. 2018 yılında ise bu rakamlar 585 bin 210 askere elverişli olan, 570 bin 422 yoklama kaçağı, 56 bin 947 bakaya, 5 bin 772 firar, 2 milyon 930 bin 279 ertesi yıla bırakma şeklinde gerçekleşti. Askerlikle ilişkili kişi sayısı ise 5 milyon 448 bin 858 kişi olarak ortaya çıkıyor. Rakamlar yığılmanın her yıl TSK’nın aldığı önlemlere rağmen kademeli olarak arttığını gösteriyor.

İŞTE İSTATİSTİKLER

TBMM’ye “hizmete özel” damgasıyla gönderilen Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 2018 yılındaki askeri yükümlülük durumuna ilişkin istatistikler şöyle: