05.11.2024 - 07:02 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr/ÖZEL Asgari ücretli ve üzerinde maaş alan milyonlarca kişi yeni yılda yapılacak olan zammı merak ediyor. Maaşları belirlemede önemli bir kriter olan enflasyon verisi yeni haftada açıklandı. Buna göre ekimde aylık enflasyon yüzde 2,88 seviyesinde artarken yıllık enflasyon yüzde 48,58 seviyesinde gerçekleşti.
S&P’DEN ÇARPICI ASGARİ ÜCRET YORUMU
Geçtiğimiz haftanın en önemli gelişmesi ise kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin Türkiye’nin kredi notunu artırmasıydı. Not artırımı sonrası S&P direktöründen asgari ücretle ilgili çarpıcı bir yorum geldi. Yapılan açıklamada, asgari ücretin enflasyon hedefi ile bu yılın sonundaki enflasyon arasında bir ortalamada artırılması gerektiği belirtildi. Kurum yıl sonu enflasyonunun yüzde 44 seviyelerinde gerçekleşeceğini öngörürken, 2025 yılı hedef enflasyon olan yüzde 17.5 oranı değerlendirildiğinde asgari ücrete yüzde 30 zam yapılması gerektiğini belirtti.
HÜKÜMETTEN ENFLASYONA EZDİRMEME SÖZÜ
Cumhurbaşkanı Erdoğan maaş zamlarıyla ilgili önceki beyanatlarında çalışanları enflasyonun altında ezdirmeyeceklerini söylemişti.
Asgari ücretle ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "Geçen yıl aralık ayında izlediğimiz yol neyse, bu yıl da aynı şekilde ilerleyeceğiz. Enflasyona ezdirmeyecek, vatandaşın satın alma gücünü koruyacak bir ücret seviyesinde anlaşmaya varılmasını arzu ediyorum" demişti.
PAZARLIK HANGİ RAKAMDAN BAŞLAR?
Peki asgari ücreti belirlerken masada hangi seçenekler olacak? İşçi ve işveren kesimi pazarlıklara hangi rakam üzerinden başlar? Asgari ücrette en güçlü beklenti ne? Konuyla ilgili tüm merak edilenleri açıklayan Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş şu ifadeleri kullandı: “Son yıllarda karşımıza çıkan en sıkı pazarlık masasıyla karşı karşıya kalacağımızı daha önce milliyet.com.tr’ye yaptığım değerlendirmelerimde belirtmiştim. Pazarlık masası derken 2025 yılı asgari ücretini belirleyecek olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu’ndan bahsediyoruz. 5 işçi temsilcisi, 5 işveren temsilcisinin ve 5 hükümet temsilcisinin yer alacağı komisyon Aralık ayı içinde toplanıp nihai kararını verecek.
Bu yılı diğer yıllardan ayıran en önemli fark hükümet temsilcilerinin alacağı tutum olacak. Uzun yıllardır komisyon enflasyon oranında bir zam verileceğini bilerek masaya otururlardı. Bunun üzerinde refah payı verilip verilmeyeceği, verilirse ne oranda verileceği pazarlık konusu olurdu.
Ancak bu yıl gerçekleşen enflasyon değil de beklenen enflasyon üzerinden asgari ücrete zam yapılması planlanıyor. OVP’ye göre 2025 yılı enflasyon hedefi %17,5 olarak güncellendi. Bu oran üzerinden hareket edildiğinde pazarlığın 20.000 TL üzerinden başlaması bekleniyor. Bu konuda hükümetin yanında işveren tarafını bulması sürpriz olmayacaktır.
İŞÇİ TARAFI NE TALEP EDECEK?
İşçi tarafı ise önceki senelerde olduğu gibi enflasyon üzerine refah payı artışı talebiyle masaya oturacaktır. Yıl sonu enflasyonunun 40-45 bandında gerçekleşeceğini, Ekim ayında 20.432 TL’ye yükselen açlık sınırını göz önünde bulundurduğumuzda işçi tarafının %50 artışla 25.503 TL talebiyle masaya oturacağını düşünüyoruz.
OY BİRLİĞİ İLE KARAR ÇIKMASI MÜMKÜN MÜ?
Makasın bu kadar açık olduğu dönemi uzun zamandır yaşamıyorduk. Dolayısıyla uzlaşmayla masadan kalkılması çok zor görünüyor. Unutulmamalı ki geçen yıl %49,25 oranında yüksek bir zam oranı belirlenmesine karşın oy birliğiyle belirlenmemişti. İşveren ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla asgari ücret belirlenmişti. Ben asgari ücretin işveren temsilcileri ve hükümet temsilcilerinin oy çokluğuyla belirleneceğini düşünüyorum.
NE KADAR ZAM OLUR?
Yıl sonu enflasyonun 40-45 bandında gerçekleşeceğini düşünüyoruz. 2025 yılı için ise beklenen enflasyon %17,5 olarak güncellendi. Ekonomi yönetimi enflasyona göre asgari ücret artışı yapmak istiyor. Bu iki kriterin arasında bir zam oranı belirleneceğini ve yaklaşık %30'luk artışla 2025 yılı asgari ücretinin 22.102 TL olarak belirleneceği kanaatindeyim.