Honda sürpriz yapar mı?

Japonya’nın önde gelen otomotiv üreticilerinden Honda, beklenmedik bir açıklamayla İngiltere’deki fabrikasını kapatma ve Türkiye’deki Civic Sedan üretimini 2021 yılına kadar sonlandırma kararı aldığını duyurdu.

Bu kararın, ne sadece İngiltere’nin Brexit sürecinden kaynaklandığını, ne de Türkiye’nin ekonomik durumuyla alakalı olmadığını söyleyen Honda, daha çok otomotiv endüstrisinin içinde bulunduğu durumlara işaret etti, konsolidasyon kapsamında yapıldığını duyurdu.

Honda CEO’su Takahiro Hachigo ile Honda Motor Avrupa Bölgesel Operasyonlar Genel Müdürü ve Honda Motor Avrupa Başkanı Katsushi Inoue’nin açıklamalarına göre 150 bin adetlik yıllık kapasiteye sahip olan, CR-V ve Civic Hatchback modellerinin üretildiği Swindon fabrikasının 2021’de kapatılacağı bildirilirken, Türkiye’de bu tarihte Civic Sedan üretiminin sonlandırılacağı belirtildi.

Türkiye’deki fabrikayla ilgili olarak bu “muğlak” sayılabilecek ifadenin ardından Honda’nın “Türkiye’deki faaliyetlerine devam edeceği”nin söylenmesi, bir miktar kafa karışıklığına neden oldu elbette. Nitekim bundan “Honda Türkiye pazarında kalacak” anlamı çıkıyor gibi görünse de, aslında markanın zaten böyle radikal bir karar alma niyeti yoktu. Zira geçen yıl 30 bin adede yakın satış yapan, Türkiye’de önemli bir yere sahip bir markadan söz ediyoruz.

Elektrikli mi olacak?

1997 yılından bu yana Türkiye’de üretim yapan Honda, her ne kadar kapasitesini 100 bin adede çıkarmak için hazırlıklar yaptıysa da, en büyük ihracat pazarı olan Rusya’nın bir dönem tökezlemesiyle bunu gerçekleştirememişti.

Bununla birlikte yeni nesil Civic Sedan’da sunulan farklı motor seçenekleri, özellikle de dizel motorlu versiyon ile Gebze’de 38 bin adetlik üretime ulaşabilmiş, ikinci vardiyaya geçilmişti. Zira Civic Sedan için yeni ihracat pazarları da gündeme gelmiş, bu sayede 50 bin adetlik kapasitenin doldurulmasının mümkün olabileceği, sonrasında da ikinci bir modelin Gebze’de üretilmesinin konuşulabileceği vurgulanmıştı.

Honda, 2017 yılının Eylül ayında Frankfurt Otomobil Fuarı’nda elektrikli minik “Urban EV” konseptini tanıtırken, şirketin Türkiye Başkanı Takuya Tsumura, elektrikli otomobil üretimini vergi avantajı başta olmak üzere gerekli şartlar sağlandığı takdirde Gebze’de yapılabileceklerini söylemişti. Gelinen noktada Honda, dünkü açıklamalarında küresel otomotiv endüstrisindeki değişimler, artan rekabet ve elektrikli araçlara yöneliş nedeniyle üretim faaliyetlerini yeniden gözden geçirdiğini söyledi.

İngiltere’de fabrika kapatacağını belirtirken, Türkiye ile ilgili muğlak sayılabilecek ifadeler kullandı. Yani bir anlamda pazarlığın ucunu açık bıraktı gibi bir hava oluşturdu. Bu anlamda Gebze’deki tesisin Avrupa’ya eski nesil Civic modelleri için kaporta parçaları üretme misyonunu sürdürmesi ya da burada düşük kapasiteyle elektrikli araç üretimi gerçekleştirmesi gibi bir ihtimalin “ileriki şartlara bakarak” sıcak tutulabileceğini söylemek çok da yanlış olmasa gerek...

Tabii bunun için başta Yatırım Ajansı olmak üzere, pek çok kaynaktan girişimlerde bulunulması faydalı olabilir gibi geliyor. İç pazardaki dinamizmin artırılması, yeni nesil araçlara yani elektrikli otolara yönelik alt yapı yatırımlarının hızlandırılması da, yapılması gerekenler arasında...

Etkisi olur mu?

Sonuçta Honda’nın Türkiye’den çıkmasının, ülkenin toplam araç üretimi üzerinde (adetsel açıdan) büyük bir etkisi olmayacağı düşünülse de, şirketin geçtiğimiz yıl ilk 20 ihracatçı arasında yer aldığını, 1.300 civarında çalışanı olduğunu unutmamak gerekiyor.

Üstelik, Türkiye’de üretim yapan bir fabrikanın eksilmesi, ülkenin ihracat ve istihdamının öncü sektöründe olumsuz hava varmış gibi yorumlanabilir. Bununla birlikte İngiltere’de durumun vahim olduğunu, Nissan ve Ford’un ardından Honda’nın da böyle bir karar vermesinin çok tartışılacağını söylemek gerek...

‘Türkiye’den çıkmıyoruz’

Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, “Honda, Türkiye’den çıkmıyor, Türkiye’deki faaliyetlerine devam etmeyi planlıyor” dedi. Kılıçer, yaptığı açıklamada, Honda’nın Türkiye’deki faaliyetlerine devam edeceğini belirterek, “Sektörde yaşanan gelişmeler doğrultusunda önümüzdeki dönemde elektrikli araçların üretimine yoğunlaşacağız. Bu kapsamda üretim kapasitesinin optimize edilmesi ve üretim verimliliğinin artırılması gerekliliğini göz önüne alarak, küresel üretim sistemimizi ve kabiliyetimizi tekrar gözden geçiriyoruz” ifadelerini kullandı.

Küresel anlamda yapılan değerlendirmeler sonucu, 2021 yılı sonuna doğru Honda’nın Türkiye’de gerçekleştirilen Civic sedan üretimine devam etmeme kararı alındığını anımsatan Kılıçer, “Ancak Türkiye’deki faaliyetlerimizi sürdürecek ve bu süre zarfında paydaşlarımızla yapıcı diyalog içinde olmaya devam edeceğiz. Honda Motor Başkanı Takahiro Hachigo’nun, 19 Şubat’ta Tokyo’da yaptığı basın toplantısında da ifade ettiği gibi Honda, Türkiye’deki faaliyetlerine devam etmeyi planlamaktadır” açıklamasını yaptı.

Kılıçer, Honda’nın Civic sedan modeli üretimini durdurma kararının Türkiye’nin ekonomik durumuyla hiçbir ilgisi olmadığını vurgulayarak, Honda’nın, 20 yıldan uzun bir süredir Türkiye’de otomobil ürettiğini ve son birkaç yılda otomobil satışında gayet etkileyici sonuçlar elde etiğini dile getirdi. Kılıçer, planlı üretim 2021 yılı sonlarına kadar süreceğinden, bu tarihe kadar çalışanlarla yola devam edeceğini ifade etti.

Farklı farklı nedenler

Nissan’ın yeni nesil X-Trail modelini Avrupa için İngiltere yerine Japonya’da üreteceğini açıklamasının ardından Honda’nın da bu tip bir karar alması, farklı nedenlere dayanıyor.

Nissan’ın yaptığı açıklama, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkış süreci (Brexit) konusundaki belirsizliğe ve maliyetlerin artabileceği endişesine dayandırılmıştı. Honda’nın da açıklaması, bir anlamda benzer nedenlere dayanıyor gibi görünse de, bunda endüstrinin dizel motorlardan elektrikliye geçişte elini çabuk tutmaya çalışması, bu yüzden de ciddi mühendislik maliyetleriyle karşılaşması gibi etkenler de rol oynuyor.

Ve en önemlisi de, geçtiğimiz yıl Avrupa Birliği (AB) ve Japonya arasında imzalanan, bu yıl yürürlüğü girmesi kararlaştırılan ticaret ve stratejik ortaklık anlaşmaları... Anlaşmayla karşılıklı olarak şirketlerin ödedikleri gümrük vergilerinin büyük bölümünün ortadan kalkacağı duyurulmuştu. Bunun, Avrupa için Japonya’da üretim yapmayı avantajlı hale getirmiş olması, ağır mühendislik maliyetlerini hafifletme için bir fırsat doğurması da akla gelen nedenler arasında...