Denizde yeşil rota artık Türkiye

Duygu Erdoğan - Eylül ayında birim ihracat değerini en çok artıran sektör yüzde 102 artışla gemi ve yat sektörü oldu. Bu artışın temelini özel yapım üretimler oluşturuyor.

Feribotlar, römorkörler, platform destek gemileri, Kutup bölgesine seyahat edebilen gemiler bunların başlıcaları. Türkiye, dünyada bu özel maksatlı gemiler konusunda yüksek mühendislik ile öne çıkıyor. Öyle ki, önemli bir denizcilik ülkesi olan Norveç, Türkiye’nin açık ara en çok ihracat yaptığı ülke konumunda bulunuyor.

Yakın zamanda ise Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ile ülkeler ve dolayısıyla sektörler yeni bir döneme hazırlanıyor. Bu açıdan fosil yakıt kullanan gemiler, ülkelerin ilgi alanından çıkacak. Hidrojen, biyodizel, LNG (fosil olsa da düşük karbon salınımlı), elektrikli modeller bu alanda geleceği yazabilir.

Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği Başkanı Cem Seven, Türkiye’nin her türlü yakıt modeliyle uyumlu gemiler üretebilecek inovatif güce sahip olduğunu belirtirken, mevcutta en çevreci ve yüksek mühendislikli üretimi takip eden ülke olarak Norveç’in bu açılardan Türkiye’den ticaretinin artmaya devam ettiğini söyledi.

Kilosu 15 doları aştı

Gemi, yat ve hizmetleri ihracatı 9 ayda 987 milyon dolara ulaşmıştı. 9 Ekim itibarıyla ‘psikolojik sınır’ olarak gösterilen 1 milyar dolar bandını aştı. Yıl sonu hedefi 1.4 milyar dolar olan sektörde sırasıyla insan ve yük taşıyan gemiler, balıkçı gemileri, yatlar, römorkörler, tankerler, feribotlar ve ekipman ihracatı öne çıktı. Bu dönemde Norveç’e yapılan ihracat 329 milyon dolar olurken, ikinci sıradaki Malta’ya 79 milyon dolar, üçüncü Fransa’ya ise 57 milyon dolar ihracat yapıldı.

Artan ihracat kilogram birim fiyatıyla ilgili bir değerlendirme yapan Cem Seven, “Klasik gemi tarafında fiyat düşük kalıyor. Ancak biz özel maksatlı, özel yapım gemiler yoğunluklu bir ihracat yapıyoruz. Bunlar yüksek mühendislik isteyen ürünler olduğu için kg birim fiyatı da yüksek. Ortalama 15 dolar. Türkiye’nin genel birim ortalaması ise 1.3 dolar. Pandemide tekne talebi de çok arttı. Yatlar tarafında birim ihracat fiyatı ise 40 dolar” diye konuştu.

‘Geleceğin yakıtı sudan alınan hidrojen’

Cem Seven, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakat sürecinin Türkiye için büyük fırsatlar barındırdığını belirtirken, diğer taraftan ise dikkat edilmesi gereken hususlar olduğunu söyledi. Seven, şöyle anlattı:

“Bu kapsamda 2030 yılına kadar sera gaz oranlarının yüzde 55 azaltılması gerekiyor. Henüz gemicilik sektörü kapsamda değil, bu hazırlık sürecinde rekabetçiliğimizi destekleyecek çalışmaları yapıyor olacağız. Dünyada herkes bir yakıt arayışı içinde. Hidrojen için depo ihtiyacı çok büyük olsa da öne çıkıyor. Hidrojeni sudan elde edebilirsiniz. Öyle bir gelecek olacak ki gemiler denizlerden aldıkları sularla karbon salınımı yapmadan bir noktadan bir noktaya gidebilecekler. Gelecek hidrojende ve kısa mesafede ise elektrikte.

Norveç bizim için iyi bir örnek teşkil edecek. Geleceği gördükleri ürün önce bize sipariş olarak gelecek ve bize pratik ve tecrübe kazandıracak. Yeşil Mutabakat kısıtlamaları geldiğinde biz bunu çözmüş olacağız. Türk gemi sektörü zaten yüksek mühendislik anlayışıyla her gelişmeye öncülük edebilecek güçte.”