Avantaj ikliminin kapıları açılıyor

Dünya yeni bir sanayi devrimini yaşarken Türkiye’nin bu sürecin gerisinde kalmamasını, hatta öne çıkmasını amaçlayan devlet, son yıllarda Ar-Ge ve tasarıma özel önem vermeye başladı. Devlet, Ar-Ge ve tasarım merkezi kuran firmaların, bu merkezlerdeki çalışanlarının maliyetinin bir kısmını üstleniyor, bu firmalara vergi muafiyetleri sağlıyor.

Öte yandan Ar-Ge ve tasarım yapan firmalar teşvik mekanizmaları ile birlikte yepyeni bir network’e de dahil oluyorlar. Bu network onlara, başta üniversitelerle olmak üzere farklı kurumlarla iş birliği imkanlarının kapılarını açıyor.

Ar-Ge ve tasarım merkezi kurmanın yollarını ve avantajlarını Experto Yönetim Kurulu Başkanı Jülide Birol anlattı.

Kar marjları artıyor

Devlet desteğine başvururken Ar-Ge merkezi kurmalı mıyım? Ar-Ge desteği almanın ekstra avantajı olur mu?

Ar-Ge desteği almanın firmalar için en önemli avantajı firmaların nitelikli ürün üretmek için gerekli olan Ar-Ge çalışmalarında ihtiyaç duyacağı finansmanın belirli oranlarda devlet tarafından karşılanmasıdır. Firmalar bu sayede ellerindeki kaynağı daha nitelikli personel istihdamına, cihazlarının alımına kanalize edebilecek, daha nitelikli Ar-Ge projeleri geliştirmek için üniversiteler ile işbirliğine gidebilecekler. Bunlar ürünlerinde katma değeri, kâr marjını artıracak ve büyümeye katkıda bulunacaktır.

Ayrı bir birim olmalı

Ar-Ge ve tasarım merkezi kurmanın şartları nelerdir?

Ar-Ge merkezlerinde en az 15, tasarım merkezlerinde ise 10 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmeli. Bu merkezler yurtiçinde olmalı. Ar-Ge merkezi aynı fabrika içerisinde birkaç fiziki bölgede bulunabilir. Ar-Ge personelinin merkezde geçirdiği sürenin fiziki kontrolünün yapılacağı mekanizmanın bulunması (turnike, kart okuyucu, parmak izi tarayıcısı, vs.) ve giriş çıkışların birbirinden bağımsız olmaması ve kişi başı en az 3 metrekare çalışma alanının olması şartı aranmaktadır.
Ar-Ge veya tasarım merkezlerinin konusu, süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış program ve projelerinin bulunması da gerekir.

Vergi muafiyeti var

Ar-Ge ve tasarım merkezi kurmanın işletmeme ekstra avantajı olur mu?

Ar-Ge ve tasarım merkezi olmanın firmalara sunmuş olduğu birçok avantaj bulunuyor. İşverenin karşısına ciddi bir gider kalemi olarak çıkan gelir vergisi ve sigorta primi konularında Ar-Ge ve tasarım merkezi personeli için gelir vergisinde %95’e kadar ve sigorta primi işveren hissesinde %50 oranında istisna uygulanıyor. Gümrük vergilerinde ise %100 oranında bir istisna mevcut. Bir diğer önemli avantajı ise kurumlar vergisi muafiyeti. Ar-Ge için yapılan tüm harcamalar kurumlar vergisinde iki katı gider olarak gösteriliyor.

Temel bilim mezununun asgari brüt ücreti hibe

Ar-Ge merkezine mi, tasarım merkezine mi gereksinimim olduğunu nasıl anlarım? Hangisine verilen destekler daha avantajlı?

Burada önemli olan firmanın Ar-Ge mi yoksa tasarım mı yaptığıdır. Diyelim ki bir tekstil ya da mobilya üreticisiyseniz tasarım yaparsınız. Bu noktada tasarım merkezine gereksinim duyabilirsiniz. Fakat bir kimya üreticisiyseniz tasarım yapamazsınız Ar-Ge yaparsınız. Gerek Ar-Ge merkezi gerekse tasarım merkezi için aynı destekler verilir. Ar-Ge merkezleri için tek bir fark vardır. O da temel bilimler desteğidir. Ar-Ge merkezinde 2 yıl boyunca temel bilimler bölümünden istihdam edilen bir personelin asgari brüt ücretini devlet hibe olarak verir.

İhracat yapanın elinden tutuluyor

Ürettiğim ürünün satılmasında da devletin yardımı olacak mı?

KOSGEB’in yeni açmış olduğu “Yurt Dışı Pazar Destek Programı” tüm firmaların yurt dışına yapacakları satış ve pazarlama faaliyetlerini destekliyor. Şu an gündemde olan en önemli desteklerden biri bu. İhracatı desteklemek amacı ile devreye giren bu yeni destek programıyla işletmelerin; personel gideri, yazılım ve donanım giderleri, tanıtım giderleri, yurt dışı fuar ve seyahat giderleri, test analiz ve belgelendirme giderleri, hizmet alım giderleri karşılanacak.

Üreteceğim ürünün piyasada kabul göreceğini kanıtlamam gerekecek mi?

Ar-Ge projesinin başarısının değerlendirilmesinde en önemli göstergelerden biri ticarileşme boyutudur. Ticarileşmeyecek bir ürüne devlet hiçbir şekilde teşvik vermez. Örneğin Mars’ta bir ev projeniz olabilir ama bunu satamayacağınız için devlet buna destek vermez. Sonuçta devletin belirli bir bütçesi var ve bu bütçeyi ticarileşme potansiyeli ve katma değeri yüksek projelere ayırır.