Çocuklarda erken okuryazarlık nasıl geliştirilir?
19.12.2017 - 13:13 | Son Güncellenme:
Erken okuryazarlık, çocukların harfleri ve kelimeleri okumaya ve yazmasına aşina olması demektir. Temel amaç, harfleri görünce tanımaları ve o harfin sesini çıkarabilmeleridir. Bu beceriyi geliştirmek için onlara çeşitli aktiviteler yapılabilir.
1- İlk adım: Kendi adını yaz
Çocukların en sık duydukları şey kendi isimleridir. Bebek yaşlardan beri duymaya alıştıkları ismi yazmayı öğrenmek onlar için kalıcı olacak ve fonetik-yazı uyumunu yakalamalarını sağlayacaktır.
2- Devamlı yeni kelimeler öğrenmek
Çocuğunuz okumayı sökene o kadar ona ilk defa duyacağı kelimeler içeren metinler okuyun. Metin içerisinde bilmediği kelimeleri tespit edip, bu kelimelerin metnin ana fikrine göre ne anlama geldiğini tahmin etmesini isteyin. Kelime ve metin arasında bağıntı kurmaya çalışmak yararlı olacaktır.
3- Kütüphane alışkanlığı
Onun için yararlı olacak kitaplar alın ve bu kitapları biriktirin. Onun isteyeceği renkli ve içi boş kitaplardansa sizin ona önereceğiniz kitaplar arasından seçim yapmasını isteyin. Kütüphane alışkanlığı kazanmasını sağlayın.
4- Kelime oyunları
Çocuk şarkıları ve tekerlemeler çocukların ses farkındalığını arttırır. Ya da ona bir kelime söyleyin ve hangi harfle bitiyorsa o harfle başlayan başka bir kelime söylemesini isteyin. "masa, ağaç" gibi.
5- Harfleri tanımasını sağlayın
Onun anlayacağı ve takip edebileceği şekilde yazılar yazın. Yazarken sizi takip etmesi veya okuduğunuz satırı onun göreceği şekilde elinizle takip etmeniz, harf kavramını anlamasını sağlar. Eşyaların üzerine eşyaların isminin yazdığı kağıtlar yapıştırabilir, çocuğunuzla alışveriş listesi hazırlayabilirsiniz.
Erken okuryazarlık için oyun önerileri
Harf çantası: Bütün harfler çantaya koyulur. Çocuktan bir harf seçmesi ve o harfi sesli söylemesi istenir. O yapabilene kadar ebeveyn, harfi çantadan çıkarır ve tekrarlar.
Kendi ismini yaz: Çocuğunuzun en çok duyduğu şey kendi ismi olacak. Bu yüzden öncelikle kendi isminin yazılışını ve okunuşunu öğrenmesi kolaydır. Kendi ismini yazmayı, kendi ismindeki harfleri tek tek okumayı öğretebilirsiniz.
Kelime avı: Kelimeleri dönen bir tahtaya koyun ve dönmesini izleyin. Sonra çocuğunuza bu tahtada bulunan bir harfi söyleyin ve onu yakalamasını izleyin. Hem harfi öğrenmesi hem takip etme yeteneği gelişecektir.
Alışveriş listesi: Çocuğunuza dolapta kaç yumurta olduğunu sayarak gösterin. Sonra ondan da tek tek saymasını isteyin ve alışveriş listenize 'yumurta' yazın. Bunu dolaptaki diğer besinlerle de uygulayabilirsiniz.
Eşya isimleri: Evdeki eşyaların üzerine yapışkan kağıtlarla eşyaların ismini yazmanız çocuğunuzda göz aşinalığı sağlar.
