İşitme cihazı yetmiyorsa implant doğru karardır!

Avrupa’da, halk arasında ‘Biyonik Kulak’ olarak da bilinen ‘koklear implant’ üzerine uzmanlaşan Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi İzmir Hastanesi’nde görevli Uzm. Dr. Levent Olgun, yurtdışında ve ülkemizde de bu konuda pek çok eğitimler düzenledi. Yetişkinlerde işitme kayıplarının en sık 60 yaş üzerinde görüldüğünü belirten Dr. Olgun, “Yetişkin hastalarda işitme cihazından yarar görülmediği belli ise implant yapılabilir. Üç hafta içinde de cihazı aktif hale getirilir” diye konuştu.

Sizi biraz tanıyabilir miyiz?

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. Kulak Burun Boğaz Kliniği’nde ihtisasımı tamamladım.  1980-2017 yılları arasında Buca-Bozyaka Eğitim Araştırma Hastanesi’nde görev yaptım. 1993’ten itibaren ABD, Almanya, Avusturya, Fransa, İspanya, Hollanda, Belçika ve İsviçre’de kulak cerrahisi ve koklear implant üzerine eğitimler aldım. Bu eğitimlerin akabinde Buca-Bozyaka Eğitim Araştırma Hastanesi’nde koklear implant ameliyatlarını başlattık. Aynı hastanede Koklear İmplant Merkezi’ni kurarak 17 sene boyunca yönettim. 3000’den fazla koklear implant yanı sıra orta kulak ve kemiğe implante işitme cihazı ameliyatları gerçekleştirdim. Bu alanda yurt içi ve yurtdışında eğitim verdim. 

2011’de Asya Pasifik Koklear İmplant Derneği’nin Yönetim Kurulu’na kabul edildim ve Yönetim Kurulu Başkanlığı yaptım. 2017’de Başkent Üniversitesi KBB Ana Bilim Dalı’ndaki ve İzmir Zübeyde Hanım Uygulama ve Araştırma Merkezi’ndeki görevlerime başladım. Halen bu merkezde çalışmaya devam ediyorum.

Yetişkinlerde işitme kayıpları en çok hangi yaş aralığında ve ne sıklıkta görülüyor?

65-74 yaş aralığındaki üç kişiden biri işitme kaybı yaşar. 75 yaşından sonra sıklığı artarak, iki kişiden birinde görülür. 

Peki, işitme kaybı nedenleri nelerdir?

Yetişkin işitme kayıplarının başta gelen nedeni yaşlanma ile ortaya çıkan, presbiakuzi adı verilen işitme kaybıdır. Ancak kulak enfeksiyonları, otoskleroz adı verilen kulak kireçlenmesi, iç kulakta hasara neden olan ototoksik ilaçlar, aşırı gürültüyle karşılaşma, kafa travmaları, otoimmün iç kulak hastalığı, menenjit, meniere sendromu gibi pek çok nedene bağlı olarak değişik derecelerde işitme kaybı ortaya çıkabilir.

Şu belirtilere dikkat!

İşitme sorunu nasıl fark edilebilir?

Özellikle ileri yaşlarda hastaların kendilerini iyi tanıması ve takip etmesi önemlidir. Hasta ve hasta yakınlarına işitme konusunda bir sorun olup olmadığını anlamaları için birkaç küçük öneri verebiliriz.

Şöyle ki; çevrenizdeki kişilerin fazlasıyla sessiz konuştuğunu düşünüyorsanız. Birden fazla kişi aynı anda konuştuğunda konuşmayı ayırt etmede zorluk yaşıyorsanız. Telefonda görüşürken sesi yeterince duyamıyorsanız. Başkalarının söylediklerini yanlış anlıyorsanız ve uygun olmayan şekilde cevap veriyorsanız. Televizyonun sesinin yükseltme ihtiyacı duyuyorsanız mutlaka zaman kaybetmeden bir doktora başvurmanızı öneririm.

Genç yaşta yavaş gelişen ya da ani ortaya çıkan bir işitme kaybı hastanın direkt olarak doktora başvurmasını sağlar. Ancak yaşlılıkta ortaya çıkan işitme kayıplarında kişi sağlığına dikkat eden, titiz bir insansa hafif bir sıkıntı yaşasa da doktora başvurabilir. Yaşlanmayı kabul etmeyen bir kişi ancak yakınları ısrar ederse veya işitme kaybı çok ilerlerse doktora gelebilir.

İşitme cihazının yetersiz kaldığı durumlar olabilir mi?

Özellikle ilerleyici işitme kayıplarında ve bazen yaşa bağlı işitme kayıplarında cihaz yetersiz kalabilir. Bu durumda implant yapılmalıdır.

İşitme cihazları ve implant açısından bakıldığında hangi hasta grubunda hangi çözüm daha uygundur?

Bir implant cerrahi olarak iki taraflı ortalama eşikleri 70 dB’den kötü ve diskriminasyonu %30’un altında olan kişilere implant yapılması taraftarıyım. Bunun dışında, asimetrik işitme kayıplı kişilerde iyi kulakta diskriminasyon skoru %50’nin altında ise ve kötü kulağın durumu uygunsa implantın yararlı olduğu kanısındayım.

Doğru implantlanma ne zaman yapılır?

Yetişkin hastalarda işitme cihazından yarar görülmediği belli ise implant yapılabilir. Tabii ki öncelikle iç kulak sinirinden tümör gelişimi ya da bazı nörolojik bozukluklar gibi sorunların olmadığının belirlenmesi gerekmektedir.

1 günde taburcu İmplant ameliyatı zor mu? 

Zor değildir. Hasta ameliyat sonrası genellikle aynı gün veya 1 gün yatırılarak taburcu edilir. Üç hafta içinde de cihazı aktif hale getirilir. Böylece hasta özgüvenini geri kazanır.

Kulak kireçlenmesi veya akıntılı kulak gibi rahatsızlıklarda süreç nasıl işliyor? 

Her iki durumda da işitme testleri yapılır, hastalık iç kulağa ilerlemiş ise işitme cihazı veya ileri kayıplarda koklear implant gerekir.

Ameliyat planlayan hastalar için bir yaş sınırı var mı?

Yaş sınırı yoktur ancak ileri yaşta beyin fonksiyonlarındaki azalma ön plana geçerse implanttan alınan verim düşer. Bu nedenle cihaz yetmiyorsa implant doğru karardır.

İmplantlama devlet güvencesinde yapılabiliyor mu?

Çocuklarda 4 yaşına kadar 2 taraflı, 4 yaş sonrasındaki çocuk ve erişkinlerde tek taraflı implant devlet güvencesi altındadır. Yani devlete bağlı Üniversite ve Eğitim Araştırma Hastanelerimizde geri ödemesi devlet tarafından yapılmaktadır.