Türkiye’nin din karnesi için Obama kıyağı işe yaramadı

ABD’de Kongre ve Beyaz?Saray’a bağlı Uluslararası Dini Özgürlükler Komisyonu’nun (USCIRF) önceki gün ‘2012 Yılı Dünyada Dini Özgürlükler Raporu’nda Türkiye’nin ‘özel kaygı uyandıran ülkeler’ listesine alınması kararını değiştirmek için Barack Obama yönetiminin komisyon üyelerine müdahale ettiği ortaya çıktı. Ancak son anda gelen müdahaleye rağmen Türkiye’nin listeye alınmasını destekleyen üyelerin diretmesi nedeniyle rapor değişmedi.
ABD Kongresi tarafından 1998’de kurulan ve dünyada dini özgürlük koşullarını izlemek ve ABD Başkanı, Dışişleri Bakanı ve Kongre’ye tavsiyelerde bulunmakla görevli USCIRF, önceki gün açıklanan raporunda Türkiye’yi ilk kez ‘özel kaygı uyandıran ülkeler’ listesine almıştı. 9 kişilik komisyonun üyesi Nina Shea dün ‘National Review Online’ sitesine yazdığı makale ile karar aşamasında neler yaşandığını anlattı. Shea’nın anlattıklarına göre komisyonun Başkan Obama tarafından atanan bir üyesi, henüz rapor yayınlanmadan Türkiye’nin listeye alınacağını Dışişleri Bakanlığı’na iletti. Bunun üzerine Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın insan hakları alanındaki yardımcısı Michael Posner, Türkiye’nin listeye girmesi yönünde oy kullanan komisyon üyesi Don Argue ile görüşerek kararını değiştirmeye ikna etti. Ancak Shea ve onu destekleyenlerin ısrarı üzerine rapor ilk hali ile yayınlandı.

‘Soyumuz tükeniyor’
Shea makalesinde Türkiye’yi neden ‘kara listeye’ aldıklarını şöyle açıkladı: “Bir demokrasi ve NATO üyesi olan, Arap Baharı için sık sık model olarak gösterilen Türkiye, ilk kez listeye girdi. Bu bazılarını şaşırtabilir. Bugünlerde Türkiye dini azınlıklarının yok olmasıyla sonuçlanacak görülmemiş incelikteki düzenlemeler kullanıyor. Türkiye’nin kara listeye girmesi için oyumu kullanırken korktuğu için adının açıklanmasını istenmeyen bir Hıristiyan dini liderin ‘Bizim Türkiye’de soyumuz tükeniyor’ sözlerini unutamadım.”

Dışişleri: Yok hükmünde
Dışişleri Bakanlığı ise USCIRF’nin raporuna sert tepki göstererek “Bu rapor bizim için yok hükmündedir” değerlendirmesinde bulundu. Dışişleri Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, komisyonun hazırladığı raporun ABD Dışişleri Bakanlığı’nın dini özgürlükler ve insan haklarıyla ilgili raporları ile çeliştiği belirtildi. Açıklamada “Bağımsız bir kuruluş olduğu anlaşılan rapor, çeşitli çıkar gruplarının temsilciliğini yapan siyasetçiler tarafından hazırlanmıştır” dendi.
Dışişleri Bakanlığı “Avrupa’da İslamofobi temelli eylemler meydana geliyorken bunların ele alınmamasının tek dine odaklanan bu raporun tamamen siyasi gerekçelerle hazırlanmış tutarsız bir belge olduğunu gözler önüne serdiğini” söyledi.

Dini gruplara aşağılama var
USCIRF raporunda “Türk hükümeti din ve inanç özgürlüğüne ciddi sınırlamalar uygulamaya devam etmektedir. Gayrimüslimlerin din adamları yetiştirmesine, okul ve ibadethane açmasına izin verilmemesi gibi kısıtlamalar gerilemelerine, hatta yok olmalarına neden olmaktadır” deniliyordu. Raporda papaz yetiştirmesi için okul açılmasına izin verilmediği için 65 bin Ermeninin yalnızca
26 papazının kaldığı belirtiliyor, Rumların mülklerinin iade edilmemesi ve Alevilerin isteklerinin dikkate alınmaması eleştiriliyordu. Eleştiriler arasında ‘ders kitaplarında dini gruplar ve tarihi mirasları hakkında aşağılayıcı ve yanlış yönlendirici ifadelerin yer alması’ da bulunuyor.