27.09.2022 - 12:22 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Tarihi kararın dünyaya 21 Eylül sabahı bizzat Vladimir Putin tarafından ilan edildiği Rusya kaosa sürüklendi, kısmi seferberlik kundaklama, protesto ve silahlı baskınlar getirdi.
Ülkenin en büyük ikinci şehri Harkov'u Rus işgalcilerden günler içinde temizleyen Ukrayna ordusu, şimdi Donetsk bölgesindeki kilit şehir Liman'ı kuşatıyor. 15 Eylül'den 25 Eylül'e kadar geçen 10 günlük sürede Liman'ın kuzeyi ve batısının Ukrayna birlikleri tarafından sarıldığını gösteren bir harita yayınlandı. Kilit şehrin önümüzdeki günlerde Rus işgalcilerden geri alınması, Kremlin'e ağır bir darbe indirecek.
Ukrayna lideri Vladimir Zelenskiy, Çarşamba akşamı yaptığı açıklamada Donbas bölgesinin bir numaralı hedefleri olduğunu açık şekilde dile getirdi.
Eylül ayı içerisinde İzyum, Balakliya ve Kupyansk'ı Ruslardan kurtaran Ukraynalılar, Pazartesi günü de Kupyansk'ın güneyindeki bir demiryolu kavşağını geri aldı. Kupyansk ve Uzlovy arasındaki söz konusu kavşak, Rusların ikmal hatları için hayati önemdeydi. Kavşak, Oskol Nehri'nin hemen kıyısında bulunuyor.
300 bin yedek askeri Ukrayna'ya göndermeye hazırlanan Rusya'da ise, yüzbinlerce insan 'kısmi seferberlik'ten kaçmak için sınır kapılarına akın etti. Yeryüzünün en büyük yüzölçümüne sahip ülkesinin hem batısında hem güneyinde hem de güneydoğusunda kilometrelerce kuyruklar oluştu.
Rusya'nın batı sınırındaki Finlandiya'ya giriş yapanların sayısı günlük 3 binden 9 bine fırladı. Finlandiya, önümüzdeki günlerde normal Schengen vizesine sahip Rusların sınır kapısından geçişini durduracak.
Bir başka Doğu Avrupa ülkesi Polonya, turist Schengen'ine sahip Rusların havalimanları ve limanlarına girişini yasakladı. Aynı uygulama, diğer Baltık ülkeleri tarafından da hayata geçirildi.
BBC, Finlandiya'nın da sınırı kapatmasıyla birlikte turist Schengen vizesine sahip Rusların yalnızca Norveç'ten Avrupa kıtasına geçiş yapabileceklerini bildiriyor. Kuzey Kutbu'nda Norveç ve Rusya arasında 200 kilometrelik bir sınır bulunuyor ve söz konusu sınırda yalnızca bir kontrol noktası var.
Cepheye gönderilmemek için Rusyayı terk edenlerin popüler güzergahlarından biri, Kafkasya ülkesi Gürcistan. Sınır kapılarındaki kuyruğun 20 kilometreyi aştı, Rus yetkililer yayaların da geçişine izin vermeye başladı. Gürcistan medyası, kalabalığın her geçen saat arttığı sınır kapılarında Rus gizli servisi FSB ajanlarının da olduğunu yazdı.
Rusya-Kazakistan sınırının kapatıldığı yönündeki bilgiler Kazak yetkililer tarafından doğrulanmadı. Orda.kz internet sitesi, Pazartesi günü erken saatlerde Petropavlovsk kontrol noktasının kapatıldığını yazmıştı. Sınırın Rusya tarafında ise erkeklerin Kazakistan tarafına geçişine izin verilmiyor.
Bir diğer Orta Asya ülkesi Moğolistan sınırında da uçsuz bucaksız kuyruklar var. Rusya-Moğalistan sınırındaki Khyagt sınır kapısındaki kalabalık uydudan fotoğraflandı.
Hafta sonu 'kısmi seferbirlik' karşıtı isyanın patlak verdiği Dağıstan'da Pazartesi günü de sokaklar karıştı. Mahaçkale ve Hasavyurt'ta yüzlerce insan yedek askerlerin Ukrayna'ya gönderilmesini protesto etti. Mahaçkale sokaklarında göstericiler ve polis bir kez daha çatıştı, en az 20 kişinin gözaltına alındığı bildiriliyor. Gözaltına alınanlardan ikisi gazeteci. Hasavyurt'taki gösterilerde de polisin protestocuları güç kullanarak dağıttığı gelen bilgiler arasında.
Yerel medya, 'kısmi seferberlik'te askere çağrılacak erkeklerin listelerinin havalimanlarına ulaştığını ve söz konusu erkeklerin yurt dışına çıkışının artık mümkün olmayacağını bildiriyor. Medyaya yansıyan haberlerde, listelerdeki bazı erkeklerin sınır kapılarından geri çevrildiği de yer alıyor.
The Bell, havalimanları ve sınır kapılarındaki listelerin iki saatte bir güncellendiğini, askerlik alım merkezlerinden gelecek isimlerle listelerin daha da uzayacağını bildirdi.
Muhalif medyaya sızan belgeler, sayının 300 binle kalmayıp 1 milyonu bulabileceğini gösteriyor. Kremlin'in internet sitesinde yer alan Putin'in seferberlik emri metninde, silah altına alınacak kişi sayısının çıkartıldığına özellikle dikkat çekiliyor.
II. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez seferberlik ilan edilen Rusya'da, asker toplama işlemleri tam bir skandala dönüştü. Askerlik tecrübesi olmayan, yaşı ileri olan hatta engeli bulunan kişilere dahi seferberlik çağrısı geldi.
Kremlin, kısmi seferberlik sırasındaki silah altına almalarda hatalar yapıldığını kabul etti. Putin'in sözcüsü Dmitry Peskov, "Talimatların ihlal edildiği vakalar var. Tüm hatalar düzeltilecek" dedi.
Bazı bölgelerde 'valilerin durumu düzeltmek için aktif bir şekilde çalıştığını' belirten Peskov, ayrıca, Rusya'nın sınırlarının kapatılması ya da ülkede sıkıyönetim ilan edilmesi gibi kararlardan haberi olmadığını vurguladı.
Batılı ve Ukraynalı askeri uzmanlar, Putin'in seferberlik emrinin Rusya'nın cephede ağır kayıplar verdiğine işaret ettiğini söylüyor. Putin, 24 Şubat'ta Ukrayna'ya saldırı emri vermeden önce sınıra 190 bin asker yığmıştı.
Seferberliğe yönelik halkın öfkesini gösteren son olayda, Sibirya'daki Ust-Ilimsk kentinde bir kişi silah altına alma görevlisini ağır yaraladı. Sosyal medyada yer alan görüntülerde, saldırgan görevliye yaklaşıp, ateş ederken görülüyor. Daha sonra binadakiler panik içinde kaçışıyor.
Silah altına alma merkezlerine ve hükümek binalarına yönelik kundaklama saldırıları haberleri de geldi.
18-60 yaş arası erkeklerin bazı vakalarda da daha yaşlıların bile silah altına alınabileceğine inanılıyor. Putin hafta sonu yeni bir emir yayınlayıp, öğrencilerin muaf tutulacağını vurguladı.
Bazı Rus yorumcular, seferberlik emrinde muafiyetlerle ilgili herhangi bir şey söylenmediğine dikkat çekmiş ve kotaları doldurmak için inisiyatifin bölge valilerine bırakılacağını belirtmişti.
Kremlin'in çabalarına karşın panik yayılıyor. Baltık ülkesi Estonya'da Pazartesi gecesi bir adam, Rusya sınırındaki Narova Nehri yakınlarında yakalandı. 38 yaşındaki Rus erkek sörf tahtasıyla nehri geçti, sınır muhafızları tarafından Narva-Jõesuu köyündeki otobüs durağında gözaltına alındı. Para cezasına çarptırılan ismi açıklanmayan erkek, Rusya'ya iade edildi.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişiminin yedinci ayı birkaç gün önce doldu. Batılı istihbarat örgütleri, 24 Şubat'tan bu yana en az 70 bin Rus askerinin öldüğünü ya da yaralandığını belirtiyor.