22.06.2017 - 11:02 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Irak'taki kalesi Musul'da adım adım hezimete sürüklenen terör örgütü IŞİD, üç yıl önce hilafet ilan ettiği kentin sembolik camisini havaya uçurdu. Eğik minaresiyle ünlü El Nuri Camii'nin enkaza dönmüş görüntüleri, Irak ordusu tarafından paylaşıldı. Bugün gün içinde ise caminin son halini gösteren fotoğraflar sosyal medyaya yüklendi.
Reuters haber ajansı, Musulluların caminin enkaza dönüşmesine öfkeli olduğunu bildiriyor. Ajansa konuşan Neşvan isimli Musul sakini, "Sabah erkenden evimin çatısına çıktım, minarenin yerinde olmadığını görünce serseme döndüm. Oğlumu kaybetmiş gibi hissettim" dedi.
Ordu birlikleri, haftalardır söz konusu caminin çevresinde teröristlerle çatışıyordu ve dün yapılan açıklamada artık 300 metreden az bir mesafe olduğu belirtilmişti. Camide patlamanın meydana geldiği anda, askerler yalnızca 50 metre uzaklıktaydı.
IŞİD neden camiyi bombaladı? Paul Adams, BBC El Nuri Camii, Musul'un en ünlü Sünni camisi. Adı, Hristiyan haçlı güçlerine karşı cihat ilan etmesiyle tanınan Nureddin Mahmud Zengi'den geliyor. Ayrıca burası, örgütün Irak ve Suriye'de halifeliğini ilan etmesi sonrası IŞİD lideri Bağdadi'nin ilk ve tek halka açık konuşmasını yaptığı yer. IŞİD ordusu, Irak'ın kuzeyindeki ilerleyişi sırasında geçtiğimiz üç yılda tarih ve kültürü tanımadığını göstermişti. Örgütün Nuri Camii'ne patlayıcı yerleştirdiğine dair iddialar, Irak hükümetinin dokuz ay önce kenti geri almak için harekete geçmesinden bu yana etrafta dolanıyordu. Uzmanlara göre caminin yok edilmesi, Musul'da kontrolü tamamen kaybetmeden önce IŞİD'in son öfkeli gözdağı olabilir. IŞİD, caminin ABD hava saldırılarında yok edildiğini söylüyor. Bu çok da mümkün görünmüyor ama Musul'daki güç savaşının vahşi doğası düşünülürse, kentteki kültürel ve dini mirasın korunmasının tarafların önceliği olduğunu söylemek zor. |
El Nuri Camii, IŞİD lideri Ebubekir El Bağdadi'nin yüzünü gösterdiği tek yer. Bağdadi, Haziran 2014'te camide hilafet ilan etmişti.
Irak ordusu açıklamasında, "Terör çeteleri Nuri Camii ve Hedba Minaresi'ni havaya uçurarak tarihi bir suç daha işledi" denildi. Başbakan Haydar el İbadi ise, caminin yerle bir edilmesini "Bu yenilginin resmi olarak ilanıdır" sözleriyle değerlendirdi.
Terör örgütünün haber ajansı, 800 yılı aşkın zamandır ayakta olan caminin Amerikan uçakları tarafından vurulduğunu savundu.
Musul operasyonu yedinci ayını doldurdu. Haziran ayı başından beri Eski Şehir bölgesinde yalnızca iki mahalleye sıkışıp kalan IŞİD'liler, hafta sonundan bu yana birçok mevzi daha kaybetti ve ordu birlikleri terör hatlarını yardı. Askerlerin batı ve güneydeki ana caddeden içeriye doğru birkaç yüz metre ilerlediği bildiriliyor.
Yüz yüze çarpışma
Neredeyse göğüs göğüse çarpışmaların yaşandığı iki mahallede, IŞİD'lilerin çok sayıda bubi tuzağı yerleştirdiği biliniyor. Dar sokakları avantaja çeviren teröristler, ayrıca keskin nişancı atışlarıyla askerleri hedef alıyor.
Halihazırda iki mahallede 100 bini aşkın sivilin terör örgütünün elinde canlı kalkan olarak tutulduğu tahmin ediliyor. Irak ordusu, günlerdir uçaklardan attığı bildirilerle sivillerden ilk fırsatta çatışma bölgesinin dışına kaçmalarını istiyor.
17 Ekim'de başlayan büyük Musul operasyonunda bugüne kadar 850 binden fazla sivil evini terk etmek zorunda kaldı. Çatışmalardan kaçanların yaklaşık 200 bini ise kentin doğusundaki mahallelerde yer alan evlerine döndü.
Binlerce terörist öldürüldü
IŞİD'in son kalesinin düşmesi için artık geri sayım yapılıyor.
Musul'daki operasyona ordu birliklerinin yanı sıra Peşmerge, Şii milisler Haşdi Şabi ve Sünni aşiret güçlerinin de dahil olduğu 100 bin silahlı unsur katılıyor. ABD'nin hava saldırılarıyla destek verdiği ordu birliklerinin artık kısa sürede Musul'un kurtuluşunu ilan etmesi bekleniyor.
Bugüne kadar Irak güçleri 800'den fazla kayıp verdi, 4 bin 600 asker ise yaralandı. Öldürülen teröristlerin sayısı 16 bin 400'ü geçti. Bu rakam, başlangıçtaki tahminleri aşıyor. Zira, operasyondan önce Musul'da 6 bin kadar IŞİD'linin bulunduğu tahmin ediliyordu.
Kenti ikiye bölen Dicle Nehri'nin batısındaki mahalleler Ocak 2017'de tamamen kurtarıldı. 19 Şubat'ta başlayan batı yakası operasyonunun ilk günlerinde hızlı bir şekilde güney ve güneybatı cephelerinden ilerleyen ordu birlikleri, hayati önemdeki Musul Uluslararası Havalimanı ve El Gizlani Askeri Üssü'nü IŞİD'den geri aldı. Peşinden Musul-Telafer yolu kesildi, Mart'ın ikinci haftasında hükümet binalarının bulunduğu bölge kurtarıldı. Bu bölgede, artık tamamen enkaza dönmüş Türkiye'nin Musul Başkonsolosluğu binası da yer alıyordu.
GÜN GÜN OPERASYON - Büyük operasyon, ABD'nin başını çektiği uluslararası koalisyonun desteğiyle 17 Ekim'de başladı. - 1 Kasım'da IŞİD mevzilerinde ilk gedik açıldı, ordu birlikleri Musul'un doğusuna girdi. Terör örgütü lideri Ebubekir El Bağdadi, "Ölene kadar savaşın" çağrısını yaptı. - Musul'un batısından ilerleyen güçler kuzeydeki Peşmergelerle 23 Kasım'da birleşti, tamamen kuşatılan kentin Rakka ile bağlantısı kesildi. - 8 Ocak'ta ordu birlikleri kenti ikiye bölen Dicle Nehri'ne kadar ilerledi. - Dicle Nehri'nin doğusunda kalan tüm mahalleler 18 Ocak'ta IŞİD'den temizlendi, terör örgütüne büyük bir darbe vuruldu. - 19 Şubat'ta kentin batı yakasını IŞİD'den kurtarmak için ikinci operasyon başladı. |
Eski Şehir'in kapısına dayanıldığında ise, ilerleme neredeyse durdu. Bunun üzerine Mayıs ayının ilk haftasında kuzeybatı cephesi açıldı. Haziran ayına gelindiğinde ise IŞİD'lilerin kontrolünde yalnızca birkaç mahalle kalmış oldu.
Topraklarının dörtte birini yitirdi
IŞİD, geçen yıl elindeki toprakların dörtte birini kaybetti. 2014'ten bu yana Irak'ta kaybettiği alan ise yüzde 75'in üstünde. Kanlı örgüt, geçen yıl Irak Felluce ve Libya Sirte gibi çok önemli kalelerini yitirdi. Örgütün Ortadoğu'nun batısındaki en büyük merkezi El Bab ise, Fırat Kalkanı Harekâtı'yla 23 Şubat tarihinde geri alındı.
5 kıta, 30'u aşkın ülke
IŞİD, Mayıs ayından bu yana İngiltere Manchester ve Londra, Filipinler Mindanao, Endonezya Cakarta, Fransa Paris ve İran Tahran'da saldırı düzenledi. Bugüne kadar 30'dan fazla ülkeyi hedef alan ve sayıları 200'e yaklaşan saldırıların bazıları doğrudan örgüte üye teröristler tarafından yapıldı, bazılarında ise yerel militanlar kullanıldı.
Amerikan CNN International'ın Şubat ayında yaptığı derlemeye göre, beş kıtayı kana bulayan saldırılarda 2 binden fazla insan öldü. Irak ve Suriye'deki savaşta ölenlerin sayısı ise tam bilinmiyor. Örgütün katlettiği sivil veya askerlerin on binlerce olduğu tahmin ediliyor.