Neredeyse sekiz aydır zorunlu olmadıkça evden çıkmıyoruz, işimizi mümkün olduğunca evden halletmeye çalışıyoruz. Vaka sayılarının tüm ülkelerde ciddi artış gösterdiğini de düşünürsek ve aşı konusunda da faz 3 aşamasında bir çok firma olmasına rağmen tüm onayların ve dağıtımın da bir süre alacağını düşünürsek, bir süre daha bu düzlemde yaşayacağız gözüküyor. Bu düzlem farklı parametrelerin olduğu, bazılarının yeni normal dediği düzlem. Bu düzlemde zaten dijital olduğu için satışları ciddi artanlar oldu, hızlı adapte olup ortama ayak uyduranlar oldu ve ayak uydurmakta zorlananlar veya ayak uyduracak ortamı olmayanlar oldu. Bu gruplara ve fırsatlara bakarsak aslında bir çok fırsat var ve girişimcilerimizin bu fırsatları iyi değerlendirmesi gerekiyor.
Eticaret, eticaret platformları ve eve market hizmetini getirenler lojistik problemi olmadığı sürece işleri iyi gidenler oldu. O yüzden bu dönemin en şanslıları bu gru-ba girenler. Eticaret toplam perakendenin 2019’da Amerika’da %16’sı civarınday-dı, şu anda %25-30 bandında bir orana doğru gittiği konuşuluyor, yani pandemi eticareti 5-6 yıl sonra gelmesi beklenen orana taşıdı. Türkiye’de de benzer bir sıçrama olduğu düşünülürse şu anda oransal olarak 2025’lerin eticaret ortalama-larını yaşıyoruz. Firmalar, lojistik altyapımız buna ne kadar hazırdı bilmiyorum tabi ama talep olarak bir sıçrama yaşadık. Bu sıçramada en büyük pay sahibinin de X jenerasyonu ve Baby Boomers (1946-1984 arası) kitlesinin oluşturduğu düşünülüyor. Yani daha önceden eticareti az kullanan veya hiç kullan(a)mayan kitle. Bu kitle eticarete alıştıkça başka alanlara da sıçrayacaktır. Yani diğer dijital platformlarda da bu kitlenin etkilerini görebiliriz.
Zoom gibi video konferans platformları artık hayatımıza iyice girdi fakat Zoom’u neredeyse her şey için kullanmaya çalışıyoruz ki bu biraz yanlış. Son dönemde Zoom’un belirli dikeylerde, o dikeye yönelik ihtiyaçları daha net karşılayan rakipleri çıkmaya başladı ve bazıları ciddi yatırımlar almaya başladı. Zoom var, başka bir alana girelim gibi düşünmeyin. Video konferans, webinar gibi konular daha yeni başlıyor. Belirli bir dikey, sektör düşünün ve orada Zoom ile yaşadıkları sıkıntıları, Zoom ile çözemedikleri ihtiyaçlara odaklanın ve bu konuda bir girişim çıkarmaya çalışın.
Birçok global ve yerel firma, pandemiden sonra bile evden çalışabilirsiniz demeye başladı, bu da girişimciler için süper bir fırsat. Evdeki bir çalışanın ve işverenin ne ihtiyaçları vardır, bunu iyi analiz edin. Örneğin evden çalışma döneminde bilgi güvenliği nasıl sağlanacak, işe alım nasıl yapılacak, yatırım nasıl yapılacak, satış nasıl yapılacak, ekip nasıl yönetilecek, çalışanlar nasıl motive edilecek… Örneğin pandemi sırasında bazı ülkelerde VPN ihtiyacının %300 arttığını biliyor muydunuz ?Bir çok firma evden çalışanları için VPN hizmeti satın almaya başladı, limitli lisans sayısı olanlar da limitlerini artırdı. Bu ve daha Bir çok konu girişimcileri bekliyor. Yukarıdaki sorulara ve daha bir çok soruya çözüm üretmeye çalışın, diğer ülkelerde ne tip çözümler üretmeye çalışıyorlar inceleyin, eksiklerini bulmaya çalışın.
Şu anda yeni bir düzlemde bir çok problem ve fırsat girişimcileri bekliyor. Önümüzde iki seçenek var, ya hiçbir şey yapmayıp global bir girişimin çözümünü kullanacağımız günü bekleriz ya da o global girişim biz oluruz.