Bir ihtimal daha var, o da Umut

Gitmek, buralardan gitmek, başka bir ülkeye göçmek, göçüp her şeyden uzaklaşmak, uzaklarda yeni bir hayat kurmak… Şikâyet ettiğimiz ne varsa onların olmadığı bir hayat… (Kavafis’e inanmayıp) Yeni bir şehir, yeni bir ülke, yeni insanlar… Başka koşullar. Başka... Başka dertler. Ya da aynı dertlerin başka suretleri.

Hayatımızın son döneminin temel bir meselesi bu; gitmek. Giderken götürdüklerin, yanına alamadıkların, orada aradıkların, buldukların, bulamadıkların. Şu ihtimal de var değil mi üstelik, hadi bir yolunu bulduk da gittik, “ya işler istediğimiz gibi gitmezse?”

Bu soru etrafında şekillenen, seyirciyi de bu soruyla ve bir daha bir daha tekrar eden döngülerimizle meşgul eden bir oyun, adı üstünde “Loop”. Tiyatromuzun çarpıcı kalemlerinden Ebru Nihan Celkan’ın yazdığı, Nagihan Gürkan’ın rejisiyle H6 Act yapımı olarak İstanbul Tiyatro Festivali’nde seyirciyle buluşan oyunun serüveni farklı salonlarda devam ediyor. (14 Nisan Pazartesi Alan Kadıköy’de olacak).

Oyunumuzun kahramanı Umut (Berfu Öngören), - bu Celkan’ın yazdığı 18. oyun ve 18. Umut, çünkü her oyununda farklı yaştan, cinsiyetten, etnik kökenden bir Umut mutlaka var – fizikçi olarak akademide var olmaya çalışan bir kadın; “sayılarla felsefe yapıyor”, işi bu.

Âşık olduğunda ayaklarını yerden kesen finansçı sevgilisi Ali’nin (Uğur Karabulut) deyişiyle “Kimsenin görmediği şeyleri gören, çiçeklerle konuşan, yıldızlara bakıp saatlerce hayal kuran, neşeli olasılıkları anlatan, yerinde duramayan” bir kadın. Bu kimseye benzemeyen ‘neşeli’ halinde dünyayı çekilebilir kılmak için baş vurduğu kadehlerin etkisi de az değil.

Sonuçta aşkın geçici büyüsüyle kanatlanan Umut toz pembe bir gelecek hayaliyle Ali ile beraber Berlin’e konuyor. Rüyalar şehri. Şahane olasılıkların şehri. Orada fizik camiası kollarını açmış Umut’u beklerken o mutlu olacağı için bağımlılıklarından da kurtulacak, çünkü orası Berlin. “Nefes alabileceğimiz, bizi önemsedikleri, gökyüzünü görebileceğimiz, gökyüzünün bizi görebileceği bir yer!”

Ama işte orada da gökyüzü bir zamanlar bu yüzden terk ettiği Ankara kadar gri, orada da evren çökmekle meşgulken senin fizikçi olarak sözünün değeri tartışılır, orada da akademi içinde var olmaya çalışan bir kadınsın, yetmezmiş gibi bir yabancısın, göçmensin.

Ebru Nihan Celkan, 2021 senesinde gittiği Almanya’dan hayal kırıklığına uğrayarak İstanbul’a geri dönmüş biri olarak (T24’te Faruk Ekici’ye verdiği röportajdan aktarıyorum); “Almanya’ya çok büyük umutlarla gittim ama insan, şehrin yapısı nereden seni yaralayacak onu hesap edemiyor,” diyor. Bağımlılık da geçmişte yabancı olmadığı bir konu. Dolayısıyla “Loop”u döndükten sonra “Bir bağımlı olarak var olmak nasıl olur, nasıl olmaz’ üzerine düşünürken” yazmış. Yaşamımızı kuşatan ‘döngü’ler üzerine.

Onun kalemine aşina olanların tahmin edeceği üzere bir ‘umuda’ bağlamadan bırakmıyor seyirciyi Celkan. Ama öyle ‘iyi düşünelim, olumluyu çağıralım, bize dönsün’ tarzı bir umut değil bu. Onun ‘Umut’ları her zaman bir karar alıyor, bir aksiyonda bulunuyor, bir adım atıyor ve bunun sonuçlarını yaşıyor. Seyirciyi de silkelenmeye davet ediyor bu yanıyla.

‘Kadın öyküsü’ diye sadece mağduriyet öyküleri izlediğimiz bir sürecin sonuna geldiğimizi umarak, “Loop”un kendi seçimini yapan, kendi şarkısını ‘loop’a alıp almamaya karar veren ve Berfu Öngören gibi parlak bir oyuncu tarafından ete kemiğe büründürülen Umut’uyla tanışmak seyirciye iyi gelecektir diye düşünüyorum. “Hep aynı loop’u yaşıyorum” deyip razı olarak kenara çekilmemek de bir ihtimal.

Loop / H6 Act

Yazan, Dramaturg: Ebru Nihan Celkan Yöneten: Nagihan Gürkan / Dekor Tasarımı: Burak Etöz Kostüm Tasarımı: Meltem Çakmak Işık       Tasarımı: Utku Kara Hareket Tasarımı: Salih Usta Ses Tasarımı: Başar Ünder Oynayanlar: Berfu Öngören, Uğur Karabulut, Bora Çınar