Enflasyon hedefini yükseltmek?
Son iki haftada Fed kanadından gelen sinyaller oldukça yoğundu. İlk sinyal 8 Ağustos’ta yeni bir blog yazısıyla eski başkan Bernanke’den geldi. Bernanke son dört senede Fed üyelerinin tahmin yaptıkları potansiyel büyüme, uzun vadeli işsizlik ve uzun vadeli reel politika faizi oranlarının hep aşağı yöne revize edildiğini ve bu gelişmelerin daha güvercin bir para politikası duruşuna işaret edeceğini söyledi.
Bernanke’nin verdiği en önemli mesaj bence şuydu: Piyasa oyuncuları Fed’in bir sonraki adımını tahmin edebilmek için kısa vadeli verilere odaklanmakla hata ediyorlar. Fed’in adımlarını kısa soluklu veri değil uzun vadeli tahminler belirler. Yani Brexit, başkanlık seçimleri, aylık enflasyon, istihdam gibi verilere bakıp boş yere hop oturup hop kalkmanıza gerek yok. Bu tür gelişmeler en fazla faiz artırım kararını bir toplantıdan öbürüne erteler.
İkinci sinyal...
Ama toplam faiz artırımı sayısı, ki ekonomik temelleri asıl belirleyen budur, ancak uzun vadeli perspektife göre revize edilir. Fed üyeleri uzun vadeli işsizliği daha aşağı revize ederek ekonominin daha fazla istihdam yaratabileceğine işaret ediyorlar ki bu faiz artırımlarını öteleyen bir faktör. Keza uzun vadeli reel faiz oranının aşağı revize edilmesi mevcut faizin aslında çok da gidecek yeri olmadığını ima ederek faiz artışında aceleye gerek olmadığı sonucu doğuruyor.
Bernanke’nin konuşmasını bütünleyen ikinci sinyal hafta içinde San Francisco Fed Başkanı Williams’dan geldi. Williams, Bernanke’nin bahsettiği düşük uzun vadeli reel faiz tahmininin olası bir durgunluk tehditi karşısında Fed’in elini bağlayacağını söyledi. Bu nedenle politik çerçevenin gözden geçirilip önlem alınması gerektiğini dile getirdi.
Bu önerinin temmuz tutanaklarında da tartışıldığını gördük. Williams’ın bir önerisi enflasyon hedefini yükseltmek. Bunun da sebebi şu: Mevcut reel politika faizi ile uzun vadeli reel faiz arasındaki fark para politikasının ne kadar genişlemeci olduğu hakkında bilgi veriyor. Reel politika faizi hesaplanırken nominal politika faizinden enflasyon çıkarılıyor.
Mesela şu anda ABD için politika faizi 0.4 civarında. Bundan 0.8’lik enflasyonu çıkarırsaniz -0.4 gibi bir reel politika faizi buluyorsunuz. Peki daha fazla gevşeme gerekirse? Diyelim ki enflasyon hedefini yükselttiniz ve enflasyonun 3 seviyesine gelmesine izin verdiniz. O zaman reel politika faizi daha negatif olacağı için para politikasını daha genişlemeci yapabilmeniz mümkün. Yani politika faizi sıfır sınırına yakın da olsa enflasyonu yükselterek reel faizi düşürebilirsiniz.
Burada önemli olan, enflasyon hedefinin neden yükseltilmek istendiğini iyi anlamak. Enflasyon iyi bir şey olduğu için değil, para politikasına hareket alanı açmak için yapılan bu öneri Türkiye şartlarında anlamsız olur. Çünkü Türkiye’de yüzde 8 civarı bir politika faiziyle Merkez’in sıfır alt sınırına dayanma gibi bir sıkıntısı yok.
